Кеңестік республика

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Кеңестік республика — бұл арнайы өкілді органдар - кеңестерге негізделген республикалық басқарудың ерекше түрі.

Социалистік қызыл ту

Ресми түрде, Кеңес республикасы келесі ерекшеліктермен сипатталады:

  • 1905 жылдан 1936 жылға дейін кеңестер территориялық негізде емес (парламенттегідей) еңбек ұжымы (фабрикалар, 1917 жылдан бастап рота мен кемелер) арқылы құрылды;
  • Кәсіби емес негізде жұмыс істейтін кеңестер түріндегі мемлекеттік билік органдарының бірыңғай жүйесі: жұмысшы депутаттардың кеңестері, солдат депутаттарының Кеңестері, шаруа депутаттарының Кеңестері, матрос депутаттарының Кеңестері, батрат депутаттарының Кеңестері; еңбекшілер депутаттарының Кеңестері; халық депутаттарының Кеңестері;
  • Мемлекеттік органдар мен жергілікті өзін-өзі басқару органдары арасындағы айырмашылықтардың болмауы («жергілікті өзін-өзі басқару» ұғымының жоқтығы);
  • Билікті бөлу принципі танылмайды: кеңестер өкілдік (заң шығарушы) және атқарушы билікті (тікелей немесе олардың атқарушы және әкімшілік органдары арқылы) жүзеге асырады;
  • Көбінесе бірыңғай мемлекет басшысы және конституциялық қадағалау органдары болмайды;
  • Кеңес депутаттары өз сайлаушыларына формальды түрде есеп береді, олардың бұйрықтарымен байланысты және оларды кері шақырып алуға болады.

Еуропаның әртүрлі аймақтарында Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін бірден Кеңес Республикасы деп аталатын тәуелсіздік жариялаған бірнеше революциялық жұмысшылар қозғалысы болды.[1]

Мұндай республика алғаш рет Ресей Социалистік Федеративті Кеңестік Республикасы 1917 жылы пайда болды, содан кейін бірқатар басқа социалистік мемлекеттерде құрылды. XX ғасырдың аяғында коммунистік режимдердің күйреуі нәтижесінде кеңестік басқару формасынан республикалық биліктің басқа түрлерінің пайдасына бас тарту орын алды.[2]

Кеңестік республикалар[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Weaver, Matthew Lon (2010-01-01). Religious Internationalism: The Ethics of War and Peace in the Thought of Paul Tillich. Mercer University Press. p. 65. ISBN 9780881461886.
  2. Заңгер энциклопедиясы. 2005 ж орыс тілінде