Клаустрофобия
Клаустрофобия (лат. claustrum – "жабық кеңістік" және басқа - гр. φόβος – "қорқыныш") — патологиялық симптом, жабық немесе тар кеңістік фобиясы. Фобияның бұл түрі және агорафобия кең танылған патологиялық қорқыныштардың бірі.
Клаустрофобияның клиникалық суреті[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ауру адамды терезесі аз немесе тар бөлмеде, ғимаратта қалса оны үрейлену сезімі билейді. Ондай адамдар есікке немесе бөлмеден шығуға болатын жерлерге жақын жүреді. Егерде белгілі бір жағдайларда жабық кеңістіктен шығуға болмаса (лифт,ұшақ,поезд вагоны) қорқыныш сезімі өрши түседі. Әдеттегідей, ауру лифтті пайдаланғанның орнына баспалдақты жөн көреді және де тығыз, үлкен адамдар тобынан алшақ жүруге тырысады. Клаустрофобияның пайда болу себебі бала кезде болған психикалық зақымға, бастан өткерген қауіпті жағдайларға немесе адамның әлсіз психикасына байланысты болуы мүмкін. Ұстама кезінде пайда болатын симптомдар:
- Қатты жүрек соғысы
- Ешқандай физикалық қысымсыз алқыну
- Естен танудың алдындағы кезең
- Бас айналу
- Тершеңдік
- Қалтырау
- Қауіпті жеңе алмау сезімі
Басқа фобияларға қолданылатын психотерапиялық әдістер клаустрофобияға да қолданылады. Көбінесе бихевиоризм кезінде келесі емделу әдістері пайдаланылады:
- Емделуші релаксация дағдыларын, өзінің физикалық күйзеліс қалпын сақтай алуды және жағымсыз ойлардан аулақ болуды үйренеді.
- Кезең бойынша емделушінің өзі үшін қорқынышты жағдайға түсуі (имплозивтік терапия).