Коопман өгейбұтасы

КООПМАН ӨГЕЙБҰТАСЫ(Euonymus koopmannii) – өгейбұта туысына жататын мәңгі жасыл бұта. Қазақстанда Талас Алатауында, Өгем жотасында кездеседі. Таудың көлеңкелі тастақты беткейлерінде, орманды жерлер мен өзен аңғарларында, сондай-ақ бұталы тоғайлар арасында өседі. Биіктігі 1 м-дей. Сабағы жер астынан жетіледі, өркендері тік, көбінесе жоғары қарай бағытталған. Бұтақтары жіңішке, көп қырлы, қалың жапырақ жауып тұрады. Жапырақтары етжең, пішіндері әр түрлі (таспа, жалпақ қандауыр тәрізді), қысқа сағақтарынан шығады. Гүлі дара немесе 2 – 3-тен жиналып, жарты шатырша гүлшоғырын құрайды. Тұқымынан және вегетативті көбейеді. Маусым айында гүлдеп, шілде – тамызда жемістенеді. Жемісі – алмұрт немесе жүрек тәрізді, 4-қалақты қауашақ. Бұлар піскен кезде қызғылт түске айналады. Коопман өгейбұтасы – сәндік өсімдік, тамырының қабығында гуттаперчи (қатты тері тәрізді өнім) болады. Бұл өте сирек кездесетін реликт түр, сондықтан қорғауға алынып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген.