Кристалл торы

Кристалл торы (Кристаллическая решетка) — заттың кристалдық күйіне тән үш өлшемде периодты қайталануымен сипатталатын, бөлшектердің (атомдар, иондар молекулалар) ретті орналасуы. Идеал кристалдың Кристалл торы сипаттау үшін оның элементар ұяшығындағы атомдарының орналасуын білу жеткілікті, оны параллель қайталай (трансляция) отырып, Кристалл торыды алады. Элементар ұяшық параллелепипед немесе призма пішіндес келеді. Кристалл торының толык сипаттамасы симметрияның кеңістіктік тобымен, элементар ұяшықтың корсеткіштерімен, ұяшықтардағы атомдардың координаталарымен беріледі.

ШӨ кремний мен германийдің, сондай-ақ басқа торт валентті элементтердің кристалл торы тетраэдрикалық немесе алмаз типтес тор деп аталады. Осындай тордың негізінде кеңістіктік фигура- тетраэдр жатыр, оның бұрыштары мен ортасында атомдар орналасқан. Тетраэдрикалық жүйенің озіне теп ерекшелігі — орталық атомның торт бүрыштағы атомдардан бірдей қа- шықтықта жатуы. Әрбір бүрыштағы атом озіне жақын басқа төрт атомдар үшін центр болады. Бірнеше тетраэдрлердің жиынтығы қырының өлшемі шамамен 0,5 нм (тор тұрақтысы) болатын қуб пішінді элементар үяшықты құрады.