Мазмұнға өту

Кэддо (халық)

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Кэддо
каддо
Бүкіл халықтың саны

2 800

Ең көп таралған аймақтар

 АҚШ

Тілдері

кэддо тілі, ағылшын тілі

Діні

христиандық

Кэддо (каддо) — АҚШ-тың оңтүстік-шығысындағы үнді халқы (Оклахомадағы резервация). Саны 2,8 мың адам. (2000, санақ; Үндіс істері бюросының мәліметі бойынша – 4 мыңға жуық адам, 2002).[1]

Олар кэддо тілінде сөйлейді. Ағылшын және испан тілдері кеңінен таралған.[2]

Дінге сенушілердің діни ағымы: христиандар (протестанттар).[3]

Кэддолардың еуропалықтармен алғашқы кездесуі 1542 жылы Эрнандо де Сото экспедициясымен болып, ол қарулы қақтығыспен аяқталды. Болжам бойынша, XVI-ғасырда Кэддо саны екі жүз мың адамды құрады. Еуропалық отарлау кезеңінде олардың саны еуропалықтар енгізген індеттерге байланысты күрт төмендеді. 1803 жылы Луизиананы Америка Құрама Штаттары сатып алғаннан кейін, Кэддолар Бразос өзенінің аңғарына және 1859 жылы Оклахомадағы резервацияға көшірілді. 1874 жылы Кэддо ресми түрде біріктірілді.[4]

Олар егіншілікпен және ат үстінде бизон аулаумен айналысқан. Ер адамдар жыл бойы аң аулады, ал әйелдер тайпа үшін жемістер, тұқымдар мен көкөністерді жинады. Егде жастағы әйелдер маусымдық өнім үшін тұқым егіп, өсірді. Керамика, қалақайдан, шөптен және басқа талшықтардан мата жасады. Негізгі сауда заттары – жылқы, тұз, апельсин ағашынан жасалған садақтар.[5]

Тұрмыс салты

[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Кэддолар матрилиндік руларға бөлінді. Отбасы шағын, матрилокалды. Көсемдер мен бақсылардың билігі мұрагерлік негізде.

Тұрғын үй үлкен (диаметрі 18 м-ге дейін) төбесі ара ұясы тәрізді дөңгелек үйшік. Әрбір тайпаның ғибадатханасы бар негізгі ауылы болды, оның айналасында шағын елді мекендер топтастырылған.

Кэддо халқының тағамдары негізінен мәдени өсімдіктерден, әсіресе жүгері, сондай-ақ күнбағыс және асқабақтан тұрды. Сонымен қатар жабайы күркетауықтың да маңызы болды. Олар сондай-ақ аң аулап, табиғи өсімдіктерді жинады.[6][7]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]