Күлоба

Күлоба қорғанынан табылған алтын ыдыс. Б.з.б. 4 ғасыр

Күлоба - сақ дәуірінің ескерткіш (б.з.б.4 ғасыр). Қырым түбегінің шығысында, қазіргі Керчь қаласынан 6 км. жерде орналасқан. 1830 жылы обадай құрылысқа қажетті тас дайындау жұмыстары жүргізілген. Жұмысты бақылаушы П.Дюбрюкс мұның жай төбе емес, ежелгі оба екеніне көзі жеткеннен кейін қазба жұмыстарын жүргізеді. Нәтижесінде көсем жерленген үлкен қабірхана ашылған. Күлобаны осы жылы орыс археологі И.А. Степков зерттеген. Біраз бағалы заттар ұрланып кеткенімен, қолға түскендерінің өзі сақ әлемінің қайталанбас өнер мұралары болып шыққан. Заттарды кеңес дәуірінде Е.В. Яковенко, И.Б. Брашинский, т.б. зерттеді. Мұндағы биіктігі 10 м оба үлкен тастардан қаланған. Астындағы қабірхананың биіктігі 5м, аумағы 4x4,3 м. Көсем мен оның жұбайы әінеқейленген екі ағаш табыт ішінде жеке-жеке жерленген; бір қызметті ер адамның сүйегі қоса қойылған. Көне заманнан жабық сақталған қабірхана ішінен көптеген алтын, күміс, қола, темір әшекейлер, қару-жарақ, ыдыстар, т.б. бұйымдар табылған. Әсіресе, сақтар өмірінен түрлі көріністер бейнеленген атақты алтын қүмыраның ғыл. құндылығы зор, сақ өнерінің ескерткіші ретінде алатын орны ерекше. Сондай-ақ, грек дәстүріндегі заттар көптеп саналады. Ғалымдар мұнда жерленген ақсүйек Боспор патшалығымен тығыз байланыста болған және екі арадағы сауда ісіне араласумен байыған деп пайымдайды.