Көктөбе (Созақ ауданы)
Ауыл | |
Көктөбе | |
Әкімшілігі | |
---|---|
Ел | |
Облысы | |
Ауданы | |
Ауылдық округі | |
Тарихы мен географиясы | |
Координаттары |
44°08′14″ с. е. 68°25′35″ ш. б. / 44.13722° с. е. 68.42639° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 44°08′14″ с. е. 68°25′35″ ш. б. / 44.13722° с. е. 68.42639° ш. б. (G) (O) (Я) |
Уақыт белдеуі | |
Тұрғындары | |
Тұрғыны |
▲761 адам (2021) |
Сандық идентификаторлары | |
Автомобиль коды |
13 |
Көктөбе шекарасы
|
Көктөбе — Түркістан облысы Созақ ауданы, Созақ ауылдық округі құрамындағы ауыл. Ауылдың жалпы ауданы 1948,17 га.
Географиялық орны
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Аудан орталығы – Шолаққорған ауылынан солтүстік-батысқа қарай 74 км-дей жерде.
Халқы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]1999 | 2009 | 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Ерлер 2009 | Ерлер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен | Әйелдер 2009 | Әйелдер 2021 | 2021 2009-ға пайызбен |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
606 | ▲717 | ▲761 | 106,1 | 389 | ▲395 | 101,5 | 328 | ▲366 | 111,6 |
Климаты, өсімдігі мен жануарлары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Ауылдың жерінің көпшілік бөлігін тасты-құмды шөлді жазық алып жатыр. Климаты тым континенттік. Қысы солтүстігінде суық, оңтүстігінде біршама жылы. Жазы ыстық, қуаң, аңызақты. Қаңтар айының орташа жылдық температурасы -7-12°С, шілдеде 24-27°С. Жауын-шашынның жылдық орташа мөлшері 150-250 мм. Жерінің басым бөлігі сұр топырақты, сор, сортаңды, құмды. Су қоры аз, су тапшы. Өсімдіктерден жусан, бұйырғын, көкпек, жыңғыл, сексеуіл өседі. Жануарлардан қасқыр, қарсақ, түлкі, қоян, бауырымен жорғалаушылар мекендейді.
Ауыл атауы тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Көне көз қариялардың айтуына қарағанда «Кезінде Көктөбе мен Созақтың арасындағы тастақта су мол, қамысты, ну тоғай орман болса керек. Сол тастақта жолбарыс өмір сүрген деседі. Бірақ бертін келе ол аңыздар ұмытылып, жолбарыстың не себепті бұл жерде өмір сүргендігі, қалай пайда болғандығы туралы ешқандай мәліметтер жоқтығы туып отыр». Дегенмен де тек қана бұл аңызға емес, қариялар айтатын мына аңызынан да болжам жасауға болады. Аңыз былай өрбиді:
[«Күндердің күнінде Хақназар деген хан өмір кешіпті. Оның жалғыз баласы болған екен. Сол Хақназар хан билік еткен жерде үлкен көл болған деседі, (көлдің аты белгісіз) ханның баласы бүркітімен сол көлде саятшылық жасап, аң аулайды екен. Бірде Хақназар ханның баласының бүркіті томағасы шешіліп кетіп, ұшып барып көлдің ортасындағы жалғыз талға қонып, сол жерде оралып қалады. Ал, ханзада бүркітті құтқармақшы болып көлге түседі де, суға батып өледі деседі. Хақназар хан бұған қатты қайғырып, баласының денесін судан алып шығуды ойлайды. Амалы болмаған хан уәзірінен былай сұрапты: - Жалғыз баламның денесін судан қалай алып шығамын, сен айтшы амалын, - дейді хан. Сонда уәзірі: - Уа, хан ием, оның бір ғана амалы бар. Барлық Созақ жеріне ағаш отырғызу керек. Сол ағаштар судың барлығын сіңіреді, – дейді уәзірі. Бұны естіген хан әмір етіп бүкіл Созақ жеріне тал отырғызады.]
Міне, содан бері Көктөбе елді мекені мен Созақ жерлері шөлейтті болып келеді деген болжамдар жасалады.[3]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том Мұрағатталған 8 желтоқсанның 2019 жылы.
- ↑ 2021 жылғы ұлттық халық санағының қорытындылары
- ↑ С.Тәбірізұлы, Созақ өңірі, Алматы, 2007 ж.
|