Көміртектік бірлік

Көміртектік бірлік – 12С көміртек изотопы атомы массасының 1/12 бөлігіне тең массаның атомдық бірлігі. Қазіргі хим. кестелерде элементтердің салыстырмалы атомдық массалары К. б-пен берілген. К. б-ті 1959 ж. Теориялық және қолданбалы химияның халықар. одағы (ІUPAC) ұсынды. Мұның себептері: біріншіден, көміртек өте көп хим. қосылыстар түзе алады. Сондықтан ол арқылы басқа элементтер мен қосылыстардың салыстырмалы атомдық және салыстырмалы молек. массаларын есептеуге болады. Екіншіден, табиғатта таралған заттардағы көміртектің басқа изотоптарының массалық үлестері өте аз, сондықтан жаңа шкаладағы элементтердің салыстырмалы атомдық массаларының мәндері бұрынғыдан көп өзгермейді, тек дәлірек болады. Үшіншіден, осы күндері атомдық массаларды анықтау үшін қолданылатын масс-спектрометрлерде басқа элементтерге қарағанда көміртек атомдары мен иондары оңай және дәл анықталады. Сондықтан ІUPAC конгресінде көміртектің 12С изотопы массасының 1/12 бөлігін массаның атомдық бірлігі (көміртектік бірлік) ретінде қабылдады (1961). Көптеген елдерде оны көрнекті ағылшын ғалымы Дж. Дальтонның құрметіне дальтон деп атап, D деп белгілейді. 1D=1,6605410–27кг.