Лабанорас саябағы
| Лабанорас саябағы лит. Labanoro regioninis parkas | |
 | |
| ХТҚО санаты — V (Қорғалатын ландшафт/акватория) | |
| Жалпы мағлұмат | |
|---|---|
| Ауданы | 553,44 |
| Құрылған уақыты | 1992 |
| Орналасуы | |
| 55°08′ с. е. 25°26′ ш. б. / 55.13° с. е. 25.44° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 55°08′ с. е. 25°26′ ш. б. / 55.13° с. е. 25.44° ш. б. (G) (O) (Я) | |
| Ел |  Литва |
 Лабанорас саябағы Ортаққорда | |
Лабанорас саябағы (лит. Labanoro regioninis parkas) — Литва аймақтық саябағы. Литва астанасы Вильнюстен солтүстік-шығысқа қарай 80 шақырым жерде орналасқан. 1992 жылы құрылған елдегі ең үлкен аймақтық саябақ. Оның әкімшілігі шағын Лабанорас қаласында орналасқан.[1]
Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Саябақты құру идеясы Кеңес Одағы аумағында аймақтық қорықтарды қалыптастыру жөніндегі мемлекеттік бағдарламаның нәтижесі ретінде ХХ ғасырдың 70-ші жылдарының басында пайда болды. Саябақты жоспарлау схемасын дайындау жергілікті ғалымдар – Гуделис, Қудаба және Эрингиске тапсырылды. Бастапқыда лабанорас орманы Аукштайт қорығының бөлігі ретінде қарастырылды, бірақ одан әрі талқылаудан кейін одан бас тартуға тура келді. Орман шаруашылығы министрлігінің өтініші бойынша және қорық аумақтарын жедел басқару мақсатында 1992 жылы лабанорас аймақтық саябағын құру туралы шешім қабылданды.[2]
Сипаттама[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Лабанорас аймақтық саябағы Литваның шығыс бөлігінде, Швенчен, Молет және Утен аудандарымен шектескен. Бұл аймақтық саябақ Литвадағы ең үлкен саябақтардың бірі болып табылады және 528 шаршы км. аумақты алып жатыр. Лабанорас орманы Лабанорас аймақтық саябағы аумағының көп бөлігін алып жатыр. Орманының шамамен 91% - ы қарағай.
Саябақта әртүрлі мөлшердегі және тереңдіктегі 285 көл кездеседі, барлық көлдердің ішіндегі ең үлкені және ең әдемісі-ұзындығы 15,8 км болатын Айзетас көлі. Бұдан басқа Джуоджи (қара) және Балтиеджи (ақ) және Лакаджай. Лакая өзенімен бірге бұл екі көл су туризмі үшін, әсіресе каноэ мен байдарка әуесқойлары үшін өте танымал. Сонымен қатар 30 өзен бар.[3]
2015 жылы аймақтық саябақта Миндунай ауылының маңында 36 метрлік бақылау мұнарасы ашылды.[4]
Лабанорас аймақтық саябағының ерекшелігі және осы аймақтың сұлулығын бақылайтын ең жақсы орын - бақылау мұнарасы. Металл конструкциялы, биіктігі 36 метр болатын бақылау мұнарасы Литвадағы екінші ең биік мұнара болып табылады. Спиральды баспалдақпен көтерілгеннен кейін, көптеген аралдар мен түбектерді, ормандарды биіктіктен тамашалауға болады.[5]
Флора, фаунасы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Саябақта сүтқоректілердің 54 түрі, құстардың 172 түрі, бауырымен жорғалаушылардың 5 түрі және қосмекенділердің 11 түрі бар. Қыста жылы су көздеріне байланысты, тіпті отыз градус аязда да толық қатып қалмайтын шағын өзендерде лосось уылдырық шашу саябақтың табиғи қазынасы болып табылады.
Сүтқоректілер құндыз, кәмшат және бұлан кездеседі. Құндыздар экологиялық тұрғыдан өте маңызды, олар жаңа сулы-батпақты жерлер жасайды. Ұя салатын құстардың ішінде (жұбымен): 5 полярлық гагар, 10 данлин, 15 балықшы тұйғын, 50 тырна, 1-2 қара дегелек, 20 зымыран, 10 крак және 100 бозторғай.
Лабанорас аймақтық саябағында өсімдіктердің түр алуандығы өте жоғары. Ботаниктердің есебі бойынша 120 түрлі батпақты талдың бұталары, 300 көкгүл гүлінің сабағы, 80 000 кәдімгі ала орхидеялар, 2300 су лобелиі және 200 лалагүл бар.[6][7]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Путеводитель по региональному парку Лабанорас в Литве от инфлюенсеров и путешественников https://www.hatlastravel.com/destination/Lithuania/Labanoras%20Regional%20Park
- ↑ Лабанорас https://womanadvice.ru/labanoras
- ↑ Региональный парк Лабанорас - рай литовской природы. https://www.itinari.com/ru/labanoras-regional-park-a-paradise-of-lithuanian-nature-p3gs
- ↑ Региональный парк Лабанорас https://clever-geek.imtqy.com/articles/7870448/index.html Мұрағатталған 18 мамырдың 2023 жылы.
- ↑ Смотровая башня регионального парка Лабанорас https://www.lithuania.travel/en/place/labanoras-regional-park-observation-tower
- ↑ Региональный парк Лабанорас – Литва https://www.globalnature.org/en/living-lakes/europe/labanoras
- ↑ Региональный парк Лабанорас https://dir.md/wiki/%D0%A0%D0%B5%D0%B3%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BF%D0%B0%D1%80%D0%BA_%D0%9B%D0%B0%D0%B1%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D1%80%D0%B0%D1%81?host=ru.wikipedia.org