Лидувенай көпірі
Лидувенай көпірі (лит. Lyduvėnų tiltas) — Литваның Каунас уезінің Лидувенай ауылында орналасқан Дубиса өзенінің аңғарындағы металл темір жол көпірі. Радвилишкис-Пегегяй теміржол желісінің бір бөлігі. Литвадағы ең ұзын және ең биік көпір. Көпір мемлекетпен қорғалатын Литва Республикасының мәдени құндылықтарының тізіліміне енгізілген (код 2288).[1]
Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Лидувенай көпірінің құрылысы 1915 жылы 23 қарашада басталып, 1916 жылы 25 мамырда аяқталғаннан кейін, неміс қарулы күштерінің қолбасшысы фельдмаршал Пол фон Гинденбургтің есімімен аталды. Көпір биіктігі 42 метр болып 670 метрге созылды.
Бастапқыда Лидувенай көпірі 1916 жылы неміс әскерилерімен салынған және ағаш темір жол өткелі болған. Ол кезде Еуропадағы ең үлкен ағаш теміржол көпірлерінің бірі болатын. Көпірдің негізгі материалы - ағашпен байланысты құрылымының әлсіздігінен көпір үлкен пойыздар мен әскери пойыздардың ол арқылы өтуіне онша қолайлы болмады. Осыған байланысты 1918 жылы ағаш көпір қайта жасалып, одан да төзімді материалдардан - темірбетон тіректердегі болат конструкциялардан салынды.
1916 жылы 18 қазанда биік жағалаудан 20 метр қашықтықта жаңа көпір салу жұмыстары басталды. Ұзындығы 570 метр және биіктігі 45,5 метр көпір 1918 жылы 17 мамырда салынды.
Жаңа көпір фельдмаршал Отто фон Бисмарктың құрметіне аталған, көпірдің жанында 1932 жылға дейін оның мүсіні тұрды. Жаңа көпір салынған кезде ескі ағаш көпір сол жылы бөлшектелді.
Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде немістердің алға жылжуын қиындату үшін Қызыл Армия көпірді жаруды жоспарлады, бірақ тез алға жылжып келе жатқан неміс армиясы кеңес әскеріне көпірді жаруға мүмкіндік бермеді. Кейінірек, 1944 жылы, шегіну кезінде немістер көпірді бомбалау арқылы өздері жойды.
Кеңес Армиясының инженерлік бөлімі әскери тұтқындар мен жергілікті тұрғындардың көмегімен жаңа тіректерге уақытша ағаш көпір салды. Араға жеті жыл салып, 1951 жылы көпір қайта салынды. Құрылыс кезінде бомбалаудан аман қалған үш ескі көпір тірегі пайдаланылды, алты жаңа тірек салынды.
2005 жылы қалпына келтіру жұмыстары жүргізілді, ал 2008 жылы Лидувенай теміржол көпірі ресми түрде Литваның мәдени ескерткіші ретінде танылды. Қазіргі уақытта Лидувенай көпірі арқылы тек жүк пойыздары өтеді.[2]
Сипаттама[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Көпірдің биіктігі – 42 метр, ұзындығы – 600 м., ені 4,5 м.[3] Литвадағы ең үлкен Лидувен көпірі мәдени ескерткіш ретінде танылды. Бұл көпірден жүк пойыздары жүргендіктен жаяу жүргіншілер үшін жол қарастырылмаған. Сонымен қатар, бұл қорғалатын стратегиялық нысан, сондықтан бұрын адамдарға бұл көпірге баруға тыйым салынған.
Бірақ қазір Lietuvos geležinkeliai компаниясы көпірдің бүкіл бірегейлігін жұртшылыққа ұсынуға шешім қабылдады. Лидувенский көпіріндегі экскурсиялар пойыздар арасында ғана болуы мүмкін, сондықтан әзірге көпір екі күн ғана ашық. Литва тұрғындары мен қонақтары, алдын ала тіркеліп, Дубиса өзенінің алқабын тамашалай алады - олар үшін бір сағаттық тегін гид-экскурсия ұйымдастырылады.[4]
Алға қарай көпірдің металл құрылымындағы қызметтік жаяу жүргіншілер жолын, оның ішінде жаяу жүргіншілер жолының жаңа бетін, жарықтандыру жұмыстары, баспалдақтарды, автотұрақты, автотұрақтан көпірге дейінгі жаяу жүргіншілер жолын, ақпараттық тақталар мен белгілерді қайта салу жоспарлануда. Келушілер үшін көпірді бейімдеу бойынша келісімшарт жұмыстары тек 2023 жылдың жазында аяқталады деп жоспарлануда.[5][6]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Мост Лидувенай https://opentripmap.com/ru/card/W61492566#15/55.5056/23.0862
- ↑ ЛИДУВЕНАЙСКИЙ МОСТ РЕМОНТИРУЮТ И РЕСТАВРИРУЮТ https://www.nedelia.lt/news-lt/43084-liduvenayskiy-most-remontiruyut-i-restavriruyut.html
- ↑ Лидувенский мост - крупнейший в Литве. https://yablor.ru/blogs/liduvenskiy-most-krupneyshiy-v-litv/6364004
- ↑ Самый высокий и длинный мост в Литве открывается для общества http://l24.lt/ru/raznoe/item/194310-samyj-vysokij-i-dlinnyj-most-v-litve-otkryvaetsya-dlya-obshchestva
- ↑ С уникальнейшего в Литве Лидувенского моста вскоре откроется шикарный вид https://www.zanedeliu.lt/new/s-unikalnejshego-v-litve-liduvenskogo-mosta-vskore-otkroetsya-shikarnyj-vid/
- ↑ Гордость центральной Литвы - с высоты птичьего полета https://m.delfi.lt/ru/news/article.php?id=78179935