Лоба (халық)

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
оңтүстіктіктер
Лоба
Бүкіл халықтың саны

3 000

Ең көп таралған аймақтар

 Қытай,  Непал,  Үндістан

Тілдері

лоба тілі

Діні

ламаизм

Лоба (оңтүстіктіктер) — Қытай, Непал және Үндістандағы тибеттіктермен туысқан этникалық топ. Қытайда тұратын Лоба халқының жалпы саны туысқан этникалық топтармен бірге шамамен 2965 адамды құрайды (2000 жылғы халық санағы бойынша).[1]

Тілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Олар қытай-тибет отбасының тибет-мьянма тобына жататын лоба тілінде сөйлейді. Әдеби тілі – тибет тілі.

Діні[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Діни сенімдері буддистік ламаистер. Сонымен бірге тұрғындар арасында табиғат пен аймақтың рухтарына деген анимистік сенімдер де сақталған.

Кәсібі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Негізгі кәсіптері – қолмен атқарылатын егіншілік (бидай, жүгері, қарақұмық), мал шаруашылығы (буйвол), аңшылық және терушілік.[2]

Өмір салты[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Халықтың өзі өте мейірімді. Оларда агрессия, бәсекелестік, қатыгездік жоқ және олар орта ғасырлардан бері сақталған өздерінің жарғылары бойынша өмір сүреді. Лоба халқы 3 кастаға бөлінеді.

  • король мен оның барлық отбасы мүшелерін қамтитын ең жоғары (Биста);
  • шаруа кастасы (Гурунг). Олар өздеріне, патшаға және ақсүйектерге салық төлеп жұмыс істейді.
  • кедей отбасылар, олар да патшаның үй шаруашылығын бағып, өз міндеттерін орындайды.[3]

Үлкен ұл отбасының барлық мүлкін мұраға алады. Келесі ұлы буддисттік монах болуы керек. Сонымен қатар, лоба халқы өте діндар, ежелгі құндылықтарына құрметпен қарайды, олардың әрқайсысында 3 аты бар. Біріншісін лама немесе монах береді, екіншісі — ата-ана, үшіншісі-рухани ұстаз береді. Соңғы атау қатаң құпияда сақталады.[4]

Елді мекендер шашыраңқы орналасқан, тұрғын үйлері қаңқалы, қадаларда бекітілген, кіреберіс алдында кең веранда бар.

Ерлер киімі – жамбасқа орайтын мата мен жамылғы, әйелдер киімі – көкірекше мен белдемше, шаштарын өрімдейді. Түрлі әшекейлер кең таралған: ауыр көгілдір моншақтар, сырғалар, білезіктер. Күміс тиыннан жасалған әйелдер әшекейлері олардың байлығын айғақтайды.

Негізгі тағамдары - көкөністер.[2]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Лоба (народ) https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/373117
  2. a b народы мира / Лоба http://www.etnolog.ru/people.php?id=LOBA
  3. Народы, которые могут исчезнуть https://fraufluger.ru/interesnoe/narody-kotorye-mogut-ischeznut
  4. 10 исчезающих народов, о которых не рассказывают на уроках географии https://tursputnik.com/2021/01/10-ischezayuschih-narodov-o-kotoryh-ne-rasskazyvayut-na-urokah-geografii.html