Лужникидегі трагедия

Спартак - Харлем
	Спартак - Харлем
Турнир	УЕФА кубогы 1982/83
Дата	20 қазан 1982
Стадион	В. И. Ленин атындағы, Мәскеу
Көрермендер	16643
Ауа райы	-10 гр

"Лужникидегі трагедия" деген атпен тарихта қалған 1982/83 жылғы УЕФА кубогынның 1/16 финалындағы "Спартак" - "Харлем" матчы. Матч Мәскеудегі В. И. Ленин атындағы орталық стадионда өтті. Матчтың соңғы жағындағы топалаңда 66 адам мерт болды^[1].

Кеңес бұқаралық ақпарат құралдары бұл құрбандар саны жайлы 1989 жылы ғана нақты ақпарат берді.

Матч[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Матчтан бір күн алдын қар жауды. Ал ойын болатын күні ауа температурасы -10 градусқа дейін төмендеді. Бұл ең суық астана саналатын Мәскеудің өзінде қазан айында сирек болатын ауа райы. Суық күнде матч тамашалайтындар аз болғандықтан, 80 мың билеттің тек 16 мыңы ғана сатылды. Ол кезде стадионға шатыр жоқ еді, стадион қызметкерлері тек екі трибунаны ғана қардан тазалап үлгерді.

Матчтың бас жағында "Спартак" есеп ашты. Ал екінші таймда ойын тіпті солғындап кетті. Суыққа тоңған жанкүйерлер қызықсыз матчтан жалығып, біртіндеп үйлеріне қайта бастады. Қайтқан жанкүйерлердің көбі жақын жердегі метроға төтелеп жету үшін С трибунасындағы 1-ші баспалдақ арқылы стадионнан сыртқа шықты.

Матчтың бітуіне 20 секунд қалғанда "Спартак" бұрыштама арқылы екінші голды соқты. Осы сәтте жаңағы 1-ші баспалдақпен қайтып бара жатқандар стадионға қайта кірмек болып, бір-бірін баса-көктеп ішке ұмтылды. Бей-берекет қимылдың соңы қайғылы аяқталды, 66 жанкүйер сол жерде аяққа тапталып қаза тапты. Оның көбі 25-ке жетпеген жас жігіттер болатын.

Тағы бір деректерде баспалдақтан түсіп келе жатқандар арасында бір кішкентай қыз құлап қалған, соны тұрғызам деп бірнеше адам бөгелген. Бірақ артынан келе жатқандар тоқтай алмай, бір-бірінің үстіне құлаған.

Кейін осы іс бойынша сот қозғалып, стадион директоры В. А. Кокрышев пен комендант Ю. Л. Панчихин кінәлі деп табылды да, үш жылдан жазаға кесілді. Бірақ КСРО-ның 60 жылдығына орай берілген амнистияға Кокрышев ілікті, ал Панчихиннің жазасы екі есе жеңілдетілді.

Кеңестік басылымдар бұл трагедия жайлы жақ ашпады. Тек матчқа шолу жасады да қойды. Тіпті "Харлем" футболшыларының өзі бұл трагедия жайлы жеті жылдан соң ғана естиді.

Кейін қаза болған 66 адамға арнап ескерткіш тұрғызылды.