Мадурлар

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Мадурлар
Бүкіл халықтың саны

6,8 млн (2000)

Ең көп таралған аймақтар

Индонезия Индонезия

Тілдері

мадур тілі

Діні

суннизм

МадурларИндонезиядағы Мадура аралында және Ява аралының шығыс бөлігінде тұратын халық.[1] Жалпы саны 6,8 млн адам. (2000, халық санағы). Сонымен қатар Сингапурда да тұрады (24 мың адам).[2]

Тілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Тілі мадур тілі. Сундан және яван тілдерімен тығыз байланысты, малай-полинезиялық тілдер отбасының индонезиялық тармағына жатады.[3]

Діні[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Дінге сенушілердің діни байланысы: сүнниттік мұсылмандар.[4]

Кәсібі[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Мадуралар Индонезиядағы ең жақсы малшылар болып табылады. Жайылымдық мал шаруашылығы Мадура аралының ішкі аймақтарында дамыған, басқаларында - мал шаруашылығы (бұқа, соның ішінде жекпе-жек және дәстүрлі карапан жарысы үшін, жылқылар, ешкілер), құстар, соның ішінде ұрыс әтештері де өсіріледі. Ауыл шаруашылығы (күріш, жүгері, бұршақ, жержаңғақ, маниок, асқабақ, кофе, темекі) негізінен Явада дамыған. Явада суармалы егістіктер (савахтар) мен плантациялар бар, Мадурада таулы алқаптар (тегалдар) басым. Маңызды рөлді тұз өндіру, сауда (негізінен мал), жағалауда – балық аулау, теңізде жүзу, ою-өрнектермен безендірілген қайықтар мен шағын кемелер жасау, былғары өңдеу, тоқымашылық, қыш және ұсталық өнер атқарады.[5][6][7]

Бұқалар жарысы мен сиырлардың сұлулық байқаулары мадурлардың сүйікті шоулары болып табылады.

Өмір салты[өңдеу | қайнарын өңдеу]

Ауылдары шашыраңқы, кейде түзеу (жол бойында) болып келеді. Ауылдардың көпшілігінде малға арналған алаңқайлар бар. Үйлері аласа қадаларға орналасқан бамбуктан жаслалған қаңқалы үйлер. Пальма жапырақтары, тростник немесе тақтайшалардан жабылған шатыры бар.

Ерлер - шалбар, үстіне қаин немесе кең орамал, кең жеңді жейде және күртеше киеді, басына орамал тағады, әйелдер ұзын қара көк немесе түрлі-түсті жемпір, саронг киіп, қол және аяқтарына білезік тағады.

Азық-түліктерінде жүгері мен ет басым.[8]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Мадурцы https://megabook.ru/article/%D0%9C%D0%B0%D0%B4%D1%83%D1%80%D1%86%D1%8B
  2. Большая российская энциклопедия https://bigenc.ru/ethnology/text/2155130 Мұрағатталған 20 қыркүйектің 2022 жылы.
  3. Советская историческая энциклопедия Мадурцы https://my-dict.ru/dic/sovetskaya-istoricheskaya-enciklopediya/2116116-madurcy/
  4. Современная энциклопедия - мадурцы http://www.terminy.info/literature/modern-encyclopedia/madurcy
  5. История и этимология / Советская историческая энциклопедия https://slovariki.org/sovetskaa-istoriceskaa-enciklopedia/10088
  6. МАДУРЦЫ https://slovaronline.com/browse/dcd8aa3b-ac3d-31dc-a5a7-b391e38dcc60/%D0%BC%D0%B0%D0%B4%D1%83%D1%80%D1%86%D1%8B
  7. Большая советская энциклопедия https://gufo.me/dict/bse/%D0%9C%D0%B0%D0%B4%D1%83%D1%80%D1%86%D1%8B
  8. народы мира / Мадурцы http://www.etnolog.ru/people.php?id=MADU