Мал-мүлік дауы

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Мал-мүлік дауы, мал мен мүлікке таластан, қол сұғушылықтан туындайды. Ежелден көшпелі тұрмыста тіршілік еткен қазақ халқында мал ұрлаушылық қатаң жазаланды. Ұрланған мал-мүлік үшін үш тоғыз айып салынған. Мысалы, бір түйе ұрлағаны үшін жиырма жеті түйе және бір құл, екі түйе үшін елу төрт түйе мен екі құл; бір жылқы ұрласа — жиырма жеті жылқы және бір түйе, екі жылқы үшін елу төрт жылқы және екі түйе; бір қой ұрласа — жиырма жеті қой және бір жылқы, екі қой үшін — елу төрт қой, екі жылқы. Ертеректе қазақ қоғамында ірі қара ұрлағандарды өлім жазасына кесуге дейін барған. Ұрланған мүлік үшін де он еселеп айып төлеткен. “Жеті Жарғы” бойынша тазы не бүркіт ұрлаған адам айыпқа құл не күң берген. Үш рет ұрлық жасап, қолға түскен адам өлім жазасына кесілген. Қазан төңкерісіне дейін қазақтардың малға күзет, үйлеріне құлып қолданбауы осындай дәстүрлі ғұрыптық салттың нәтижесі.

[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VI том