Мамық хан
| Мамық хан | |||
| |||
| Лауазымы | |||
|---|---|---|---|
| |||
| 1495 — 1496 | |||
| Ізашары | Ибақ | ||
| Ізбасары | Ағалақ | ||
| |||
| 1496 — 1497 | |||
| Ізашары | Мұхамметәмин | ||
| Ізбасары | Ғабделлатиф | ||
| Өмірбаяны | |||
| Діні | ислам | ||
| Дүниеге келуі | XV ғасыр | ||
| Қайтыс болуы | 1497 | ||
| Династия | Шайбани | ||
| Әкесі | Махмұтбек | ||
өңдеу  |
|||
Мамық хан (тат. Мамык хан, орыс. Мамук Шибанский, Мамук царь, туған жылы белгісіз - 1497) — Түмен ханы (1495—1496), Қазан ханы (1496—1497). Ибақтың інісі.
Өмірбаяны[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Жазба деректерде "ноғай" және "шибан" ханы ретінде белгілі. 1492 жылы ағасы Ибақтың Қажы-Тарханға сәттіз жорығына қатысқан. Ибак қайтыс болғаннан кейін (1495 ж.) Чимги (Чинги) - Турада хан атанды. Қазан мырзалары мен Жамқұршы би бастаған ноғайлардың қолдауымен Қазан тағына ие болды. Мамық хан мемлекетті тиімді басқаруды игеруге ұмтылған жоқ, бірақ террор әдісімен әрекет етуді шешті. Бұл қаланың көптеген саяси және экономикалық топтарын өзіне қарсы қойды. Қазан мырзаларына қоса қырым ханы Меңлі Герей де Мамыққа наразылық білдіре бастады. Оның ұлы князьге 1497 жылғы хатында жаңа қазан ханы дұшпан ретінде аталып өтті. 1497 жылғы Нократ мырзаларына қарсы сәтсіз жорығы кезінде Қазан әскерлерінің бір бөлігі ханнан кетті, ал Қазандағы жергілікті мырзалар қақпаларын жауып, жаңадан сайланған ханды ішке кіргізбеді. Бірнеше аптадан кейін Мамық қазан мырзасы Орақпен бірге Түмен хандығына бет алды, бірақ жолда қайтыс болды.
Сілтеме[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Мамықтың шежіресі. Родовод. Басты дереккөзінен мұрағатталған 1 наурыз 2012.(қолжетпейтін сілтеме) Тексерілді, 29 желтоқсан 2010.
- Парунин А. В. XV ғасырдың аяғында Сібір Шайбанилердің Қазанға жорықтары. // Ортағасырлық көшпенділер мен Алтын Орданың тарихы мен археологиясының сұрақтары: В.П.Костюковты еске алуға арналған ғылыми мақалалар жинағы / Д. В. Марыксин, Д. В. Васильев [отв. ред. и сост.] — Астрахан: Астрахан мемлекеттік университеті, «Астраханский университет» баспасы, 2011. — Б.102-109.