Мандайя
| мансака | |
| Мандайя | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
35 000 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
| Тілдері | |
| Діні | |
Мандайя (өз атауы; мансака)[1] — Филиппиндегі халық. Филиппиндік таулы халықтар тобына кіреді, таралған аумағы - Минданао аралындағы Котабато провинциясы. Жалпы саны 35 мың адам.[2] 5 субэтникалық топқа бөлінеді, олардың ішіндегі ең үлкені мансака.[3]
Тілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Тілі - мандайя тілі.[4] Бисая, магинданао және тагал тілдері де кең таралған.
Діні[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Сенушілердің діни көзқарасы: дәстүрлі сенімдер, бір бөлігі-католиктер.[5]
Кәсібі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Дәстүрлі кәсіптері - қолмен атқарылатын ауыл шаруашылығы (құрғақ күріш, мақта, жүгері, кофе, темекі, көкөністер), балық аулау және терушілік. Қолөнерден: тоқу, тоқыма (мақта мен абакадан), ағаш ою, металл өңдеу дамыған. 20 ғасырдың екінші жартысында абака мен кендір өндірісі кең тарады.[6]
Өмір салты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Мандайялардың негізінен эндогамиялық туыстық топтары бар (калумонан). Туыстық есеп екі жақты, 4 ұрпаққа дейін танылады. Отбасы шағын. Неке билокальды және неолокальды, көп әйелділік жоғарғы қауымдарда жиі кездеседі. Отбасында жерді ағайындар, ақшаны апалары алады.
Дәстүрлі қоныстары - шашыраңқы, абака өндірумен айналысатын мандайялар арасында олар жинақы. Үйлері ағаш пен бамбуктан жасалған қадалы үйлер, төбесі сабанмен, шөппен немесе пальма жапырақтарымен жабылған.
Дәстүрлі ерлер киімі - қызыл лентамен және астыңғы жағы талшықтармен безендірілген кеі көйлек пен шалбар, әйелдер киімі - саронг және ұзын жеңді күртеше, бақалшақтардан және металдан жасалған көптеген әшекейлер тағады. Жауынгерлер (багани) жеңістерінің белгісі ретінде бастарын қызыл лентамен немесе орамалмен байлады. Тістерді кесу және қаралау, темекіні шайнау жиі кездеседі.
Дәстүрлі тағамдары - көкөністер, балық, культтік мақсатта алкогольдік сусын (буйо) қолданылады.[6]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Современная энциклопедия Мандайя https://my-dict.ru/dic/sovremennaya-enciklopediya/202859-mandayya/
- ↑ Мандайя https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/1315855
- ↑ Значение слова мандайя https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%B9%D1%8F
- ↑ Толковый словарь русского языка. https://sanstv.ru/dict/%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D0%B9%D1%8F
- ↑ Современная энциклопедия МАНДАЙЯ https://rus-modern-enc.slovaronline.com/6561-%D0%9C%D0%90%D0%9D%D0%94%D0%90%D0%99%D0%AF
- ↑ a b народы мира / Мандайя http://www.etnolog.ru/people.php?id=MNDY
