Манипури (халық)

Манипури
мейтхеи
Бүкіл халықтың саны
1,5 млн.
Ең көп таралған аймақтар
Үндістан,  Бангладеш,  Мьянма
Тілдері
манипури тілі
Діні
индуизм, христиандық, анимизм,мұсылман

Манипури (мейтхеи) - Үндістандағы Куки-Чин тобының халқы, Манипур штатының негізгі халқы. Жалпы саны 1,5 миллион адам. (2001, халық санағы). Сондай-ақ Бангладештің солтүстік-шығысында 32 мың адам (​​2010) және Мьянмада (10 мың) адам тұрады.

Тілі

Олар тибет-бирма тобының манипури тілінде сөйлейді. Импхал қаласының диалектісі негізіндегі диалектілер, әдеби тілі бар. V ғасырдан бастап брахми негізіндегі жазу, XVIII ғасырдан бастап Бенгал алфавитімен алмастырылды.

Діні

Дін бойынша, манипурилердің 60%-ға жуығы индуистар, қалғандары христиандар, ежелгі анимистік нанымдарды ұстанушылар және мұсылмандар.

Тарихы

Ағылшын отаршылдары Манипур территориясын жаулап алғанға дейін (1826 ж.) Манипуриде феодалдық князьдік болды. 1960 жылдары қарулы сепаратистік қозғалыс құрылды. 1972 жылы Манипур штаты құрылды.

Кәсібі

Дəстүрлі кəсіптері – буйволдар мен өгіздердің күшін пайдаланып егіншілік (күріш, темекі, қант қамысы, көкөністер), асыл тұқымды мал, ешкі, шошқа, ал кейбір аудандарда асыл тұқымды жылқы өсіру. Қолөнерден – тоқу, тоқымашылық, былғары, ұсталық, зергерлік бұйымдар, мыс балқыту дамыған. Манипурилердің бір бөлігі өнеркәсіпте (негізінен жібек тоқыма фабрикаларында) жұмыс істейді.

Өмір салты

Рулар патрилинді, отбасы шағын, неке патрилокалды. Манипури-вишнуиттерде касталар жүйе бар. Жер-жеке меншікте. Капиталистік қатынастар қалыптасуда.

Елді мекендері түзеу, әдетте өзендердің немесе жолдардың бойында созылып орналасқан. Үйлер бір бөлмелі, қаңқасы ағаш немесе бамбуктен жасалып, қабырғалары қамыспен қапталып сазбен майланған, төбесі құрғақ шөппен жабылып, шығыс қасбетінде - ​​ашық дәлізі бар.

Дәстүрлі ерлер киімі – дхоти, көйлек, жамылғы, әйелдердікі – кеудеден тобыққа дейін денеге оралған мата, иығына жамылғы.

Дәстүрлі тағамда күріш, балық, бал басым (индуизмнің қабылдануымен ет тұтыну шектеулі).