Маори

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту
Маори халқының дәстүрі: Маори жауынгерлері Хака (Haka) билеп, қонақты қарсы алуда
All Blacks хака орындауда (2014 Англия регби одағының Жаңа Зеландия туры, Данедин, 2014

Маори (Maori), Жаңа Зеландияның полинезиялық халқы.[1]. Олар әйгілі Хака (Haka) биімен танымал.

Маоридің дәстүрлі тарихы олардың Жаңа Зеландияда пайда болуын 12—14 ғасырлардағы мифтік атамекендерінен бірнеше рет көшуімен сипаттайды, бірақ археологтардың мәліметтері бойынша Жаңа Зеландияға халық 800 жылы қоныстанған. Олармен байланысқа түскен алғашқы еуропалық А.ТАСМАН (1642) болды, ол маори тобымен шайқасқан.

Джеймс Кук және оның экипажы көрген татуировкасы (маоко) бар маори басшысы

Олар еуропалықтарды қуана-қуана қарсы алады, бірақ қару-жарақтың, аурулардың, ауылшаруашылығын жүргізудің батыстық әдістерінің, миссионерлердің пайда болуы маори мәдениетін талқандап, бұл қақтығысқа әкеп соғады.

Британдықтар 1840 жылы Жаңа Зеландияны ресми түрде басқаруға көшті; үш онжылдық ішінде жер иелігі үшін бірнеше рет шайқас болды. 1872 жылы соғыс аяқталып, маори жерінің көп бөлігі тәркіленді.

Қазіргі кезде Жаңа Зеландия халқының шамамен 9%-ы маориге жатады, олардың бәрі еуропалықтармен араласқан.

Қазіргі урбандалған өмірге төселсе де, маорилердің көбі дәстүрлі өмір салтын ұстанып, ата-бабадан қалған жерін сақтап қалу үшін күресіп келеді.

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. "Britannica настольная энциклопедия"ТомI,АСТ-Астрель, Москва, 2006,ISBN 978-5-17-038532-4(Т.1) (АСТ),ISBN 978-5-271-15120-0 (Т.1) (Астрель)