Медицина саласының терминдері

Қазақстан Республикасы Өкіметінің жанындағы Мемлекеттік терминологиялық комиссияның мәжілісінде бекітілген терминдер. 2005 жылғы 6 қыркүйектегi мәжiлiсiнде бекiтiлген сөздер мен сөз тiркестерi, 2005 жылғы 21 желтоқсандағы мәжiлiсiнде бекiтiлген сөздер мен сөз тiркестерi және 2006 жылы 27 қазанда бекітілген сөздер.

Терминдер

Қазақша	Русский
1. батық, 2. батыру	вдавление
1. заттегі, заттек 2. заты, тіні	вещество
1. қынап қабынбасы; 2. іншек қабынбасы	вагинит
1. қынап; 2. іншеу («кольпос)	вагина
аграфия	аграфия
аденит	аденит
аднексит	аднексит
азия обасы	азиатская чума
азотемия	азотемия
азоттық теңгерiм	азотистый баланс
АИТВ (адамның иммунитет тапшылығы вирусы), ИТВ	ВИЧ
алгид	алгид
аллерген	аллерген
альвеола	альвеола
альвеолит	альвеолит
амитоз	амитоз
анамнез	анамнез
анасарка	анасарка
аневризма	аневризма
антиперистальтика	антиперистальтика
арахноидит	арахноидит
арнайы аурухана	больница специальная
аррозия	аррозия
артефакт	артефакт
артрогиппроз	артрогриппоз
артродез	артродез
артроз	артроз
артролиз	артролиз
артрология	артрология
артропатия	артропатия
артропластика	артропластика
артротомия	артротомия
ассимиляция	ассимиляция
асыл материалдар	благородные материалы
асқазан желденуі	аэрогастрия
асқазанның төмен түсуі	батигастрия, гастроптоз
асқынған соқырiшек	аппендицит осложненный
атрихоз	атрихоз
ауа жұту	аэрофагия
ауа текті	аэрогенный
ауасүзгі	аэрофильтр
ауру тудырғыш бактерия	бактерия болезнетворная
аурудың анамнезi	анамнез заболевания
аурушаң	болезненный
аурушаңдық	болезненность
ауыз омыртқа	атлант
ауыз омыртқа-шүйде буыны	атланто-затылочный сустав
ауылдық аурухана	больница сельская
ауыру	боль
ауырған жер	больное место
ауырғанды басатын дәрілер	болеутоляющие средства
ауырғанды сезбеу	анальгезия
ацетонның зәрмен шығуы	ацетонурия
ашу	брожение
ашып ауыру	боль щемящая
ашқарын ауыруы	боли голодные
ақ қан	белокровие
ақтаңдақ	витилиго
ақым айналасының қабынбасы	воспаление перифокальное
ақырын дем алу	брадипноэ
әктастану	асбестоз
әлсiздiк	астения
әскери дәрігер	врач военный
әуен танымаушылық	амузия
бадырақ дерті	базедова болезнь
бактерия тасымалдаушы	бактерионоситель
бактерия уы	бактериотоксин
бала көтеретін шақ	возраст репродуктивный
балабақша, емшек жасы	возраст ясельный
балалар ауруханасы	больница детская
балдырған шақ	возраст подростковый
барожарақат	баротравма
бароқабылдағыш	барорецептор
баспа	ангина
бассыз туылу	ацефалия
бедеулiк	акиез
бедеулік	бесплодие
беймазалық	акайрия
белсендi иммунитет	активный иммунитет
белтартпа	бандаж
беткей ішперде	брюшина висцеральная
бластома	бластома
босанғаннан кейінгі шығындылар	выделения послеродовые
ботулизм	ботулизм
буын сырқырауы	артралгия
білікше	валик
бітеулік	атрезия
бүйрек күретамыры	артерия почечная
бүріп ауыру	боль схваткообразная
бұдырлық	бугристость
бұдырмақ	бугорок
бұлшық етке құю	вливание внутримышечное
бұлшықет дәрменсiздiгi	адинамия мышечная
бұрыштық күретамыр	артерия ангулярная
бұрғыша	бурав
бұғана асты күретамыры	артерия подключичная
бәсеңсіген ауыру	боль прекращающаяся
бөгесін	барьер
бөсiр	аскарида
бөсiр ауруы	аскаридоз
ваккум-сорғы	ваккум-насос
ваккум-тамшуыр	ваккум-пипетка
венаға құю	вливание внутривеное
вирусиеленуші	вирусоноситель
дауасыз дерт	болезнь неизлечимая
дауыс шықпау	афония
дем тарту	вдох
дем тоқтатуы	апноэ
дем шығару	выдох
демiкпе	астма
демiкпелiк күй	астмотическое состояние
демiкпелiк үштаған	астматическая триада
демсорғы	аспиратор
дендеп ауыру	боль проникающая
долырлық	агрессивность
дәмсезбеушiлiк	агевзия
дәрi қобдишасы	аптечка
дәрi-дәрмектiк қан аздық	анемия медикаментозная
дәрменсiздiк	адинамия
дәруменсiздiк	авитаминоз
дәрі сіңімділігі	всасываемость лекарства
дәрігер кінәсі, дәрігерлік кінә	врачебный проступок
дәрігерлік жауапкершілік, дәрігер жауапкершілігі	врачебная ответственность
дәрігерлік кеңесу комиссиясы (ДКК)	врачебно-консультационная комиссия (ВКК)
дәрігерлік қате, дәрігер қателігі	врачебная ошибка
дәрігерлік құпия	врачебная тайна
ебедейсiздiк	апраксия
егде жас	возраст пожилой
елес көріп сандырақтау	бред галлюцинаторный
еліру	возбуждение психичесое
ем қонбау	безуспешность лечения
емшек жасы	возраст грудной
енбау шемені	водянка семенного канатика
енжарлық	абулия
ержеткен, бойжеткен шақ	возраст юношеский
есалаңдық	аменция
есту сезiмi	акуэстезия
еңбекке жарамдылық медициналық сараптау комиссиясы; еңбекке жарамдылғын медсараптау; еңбекке жарамдылықты медициналық сараптаушылар (ЕЖМС)	врачебно-трудовая экспетная комиссия (ВТЭК)
жабысқақтық	адгезия
жадап-жүдететін ауру	болезнь изнурительная
жадынан айрылу	амнезия
жалпы аурухана	больница общая
жанарсыз көз	афакия
жансыздандыру	анестезия
жанталас	агония
жаншып ауыру	боль давящая
жарақатты сорбуын	артрит травматический
жарып ауыру	боль распирающая
жасуша өсінін алу	выделение культуры клеток
жасөскін шақ	возраст препубертатный
жасөспірім шақ	возраст пубертатный
жатырдан тыс жүктілік	беременность внематочная
жақ сүйексiз туу	агнатия
жақ сүйектің семуі	атрофия челюсти
жетiлмеушiлiк	агенезия
жинақталу	аккумуляция
жоғары санатты дәрігер	врач высшей категории
жыныссыздық	агамия
жыныстық қозу	возбуждение половое
жіті қабыну	воспаление острое
жүйке ауруы	болезнь нервная
жүктілік	беременность
жүлге	борозда
жүре пайда болған аурулар	болезни приобретенные
жүректің ақырын соғуы	брадикардия
жүріп-тұрудан қорқу	базофобия
жұлынсыздық	амиелия
жұтына алмау	афагия
жұқпа басталып кетуі, инфекция тұтануы	вспышка инфекции
жұқпа қабылдағыштық	воспримчивость к инфекции
жұқпалы аурулар	болезни инфекционные
жұқпалы жыныс аурулары	болезнь венерическая
жұқпалы қан аздық	анемия инфекционная
зарарсыздандыру	асептика
зиянды араласпалар	вредные примеси
зәр шықпауы	анурия
зәрде бактерияның болуы	бактериурия
иiссезбеу	аносмия
иландыру	внушение
кiндiк күретамыры	артерия пупочная
кезеген ауыру	боль блуждающая
кезекші дәрігер	врач дежурный
кемел шақ	возраст зрелый
кендiртас	асбест
керіп ауыру	боль дистензионная
кесiп тастау	ампутация
кесіп ауыру	боль режущая
кешеуілдеген ауыру	боль поздняя
кең іншек	влагалище широкое
кеңірдекке құю	вливание интратрахеальное
клиникалық аурухана	больница клиническая
күйіп-жанып ауыру	боль жгучая
күлдіреуік	волдырь
күпек қабынуы	баланит
күретамыр	артерия
күштеп салу	вправление грубое
кәрiжiлiк күретамыры	артерия лучевая
кәрілік жас	возраст старческий
кәсіби аурулар	болезни профессиональные
көз алмасының болмауы	анофтальмия
көз алмасының семуі	атрофия глазного яблока
көз шарасы үстi күретамыры	артерия надглазничная
көзалма қынабы	влагалище глазного яблока
көздiң талуы	астенопия
көк тамыр, вена	вена
көру әрекетi	акт зрительный
көруге икемделу	аккомадация
көріп отырып салу	вправление под контролем зрения
қабақ қырының қабынуы	блефарит
қабақө қайрылып кету	выворот век
қабыну	воспаление
қабырға асты күретамыры	артерия подгреберная
қабырғалық ішперде	брюшина париетальная
қадық	адамово яблоко
қайрақ	брусок
қайталамалы ауыру	боль рецидивирующая
қалалық аурухана	больница городская
қалдық азот	азот остаточный
қамығу	абсанс
қан аздық	анемия
қан айыру	анализ крови
қан-тамырдың қысып ауыруы	боль ангинозная
қандағы қышқылдың артуы	ацидемия
қанды ірің шығындылар	выделение кровянисто-гнойные
қансұйылтпа	антикоагулянт
қарашық жиегінің шашағы	бахромка зрачкового края
қатерлi без iсiгi	аденокарцинома
қатерлi без iсiгi	аденома злокачественная
қатерлi терi iсiгi	акантома
қатерлi қан аздық	анемия злокачественная
қатерсiз без iсiгi	аденома
қатты қабынған соқырiшек	аппендицит острый
қағаз есту	акоазмы
қағанағын жару, қағанағы жарылу	вскрытие плодного пузыря
қағанақ	амнион
қимыл белсендiлiгi	активность двигательная
қимыл үйлесiмсiздiгi	адиадохокинез
қимылсыздық	акинезия
қоздырғыш	возбудитель
қолтық жүні	волосы подмышки
қолқа	аорта
қоректiк	алиментарный
қоректiк ем	алиментотерапия
қорғанышсыздық	ареактивность
қорғаныштық шабуыл	атака иммунологическая
қос жыныстылық	бисексуальность, бисексуализм
қояншық сандырақ	бред эпилептический
қуық асты безiн сылу	аденоэктомия простаты
қызыл жегі	волчанка красная
қызыл иек ауыруы	боль в деснах
қызыл иек семуі	атрофия десневого края
қылшық түк	волосы щетинистые
қынап, іншек	влагалище
қысқа тістер	брахиодонт
қышқыл шығару	ацидогенез
қышқылдану	ацидоз
құбылмалы сандырақтау	бред изменчивый
құрсаулап ауыру	боль опоясывающая
құрсақ қуысының желденуі	аэроперитонеум
құрсақтағы ай-күні	возраст внутриутробный
құтырма	бешенство
құю, сұйық құю	вливание
майлақы зәр	адипозурия
маскүнемдiк	алкоголизм
медсарап	врачебная (медицинская) экспертиза
мезілегіш құштарлық	влечение навязчивое
мектеп дәрігері	врач школьный
мектеп жасындағы жас	возраст школьный
мектепке дейінгі жас	возраст дошкольный
мерездiк баспа	ангина сифилитическая
ми тіні	вещество мозговое
ми қыртыссыздығы	агирия
мидың сыналануы	вклинение мозга
микроб өсінін алу	выделение культуры микроба
микробжойғы	антисептик
милақы	агнозия
молақтық	адактилия
мұрын қылшығы	волосы ноздрей
мұрын-ерін жүлгесі	бороздка носогубная
мәйітті ашып зерттеу	аутопсия
науқастың қауіпсіздігі	безопасность пациента
нақты жас	возраст фактический
негіздік	базальный
несептік жыныстық ауру	болезнь мочеполовая
несептік тас ауруы	болезнь мочекаменная
ноғала	бельмо
нәруыз	белок
нәруыз зат	белковое вещество
ойнамалы буын, ойнамалы буын шығуы, буынның дағдылы шығуы	вывих привычный
омыртқа күретамыры	артерия позвоночная
орта жас	возраст средний
ортан жілік	бедренная кость
отбасылық дәрігер, отбасы дәрігері	врач семейный
оғаш аурулар	болезни атопические
өз қанымен емдеу	аутогемотерапия
өздігінен еру	аутолиз
өздігінен орнына түсу	вправление самопроизвольное
өздігінен реттелу	ауторегуляция
өкпе альвеоласы	альвеола легочная
өкпе бөсiрi	аскаридоз легких
өкпе күретамырының аневризмасы	аневризма легочной артерии
өкпенің солуы	ателектаз
өкпенің қампаюы	вздутие легких
өлікті (мәйітті) патолого-анатомиялық сою, патоанатомиялық сою, патоанатомиялық аутсопия	вскрытие трупа патолого-анатомическое
өлікті (мәйітті) сот-медициналық сою, сот-медициналық аутсопия, сот-медаутсопия	вскрытие трупа судебно-медицинское
өлікті (мәйітті) сою, аутопсия	вскрытие трупа
өндіріс зияндылығы, өндірістік зияндылық	вредность производственная
өндірістік зиянды факторлар (ықпалдар)	вредные производственные факторы
өрлемелі тармағы	восходящая ветвь
өңеш бітеулігі	атрезия пищевода
пiшiндi өзгертетiн шорбуын	артроз деформирующий
протез тірегі	базис протеза
протезге бейiмделу	адаптация к протезу
сандырақ ойлар	бредовые мысли
сандырақ ұстамасы	вспышка бредовая
сарпай	вульва
сарпай-іншек қабынбасы	вульвовагинит
сарып	бруцеллез
саусақтың сораюы	арахнодактилия
селқостық	апатичность, апатия
семiздiк	адипоз
сергу	бодрствование
созылмалы соқырiшек	аппендицит хранический
солқылдап ауыру	боль пульсирующая
сорбуын	артрит
соғу, қағу	биение
соқырiшек	аппендицит
соқырiшектi алып тастау	аппендэктомия
соқырiшектiң жарылуы	аппендицит перфоративный
су мөлшерiн анықтау	акваметрия
сулы бөртпе	везикула
суға ауа сіңіру	аэрация воды
сыздап ауыру	боль ноющая
сыртқы ұйқы күретамыры	артерия сонная наружная
сырқат	больной
сырқаттану парағы	больничный лист
сығымдап ауыру	боль сжимающая
сілемейлі қабық айналып кету	вывиз слизистой оболочки
сілемейлі-іріңді шығындылар	выделение слизисто-гнойные
сүзектiк соқырiшек	аппендицит брюшнотифозный
сүзілгіш вирус	вирус фильтрующийся
сүйек ауруы	болезнь костей
сүйек бұрандасы	винт костный
сүйек сырқырауы	боль костей
сүйектің негіздік заттегі	вещество, костное основное
сүйектің тығыз тіні	вещество кости, компактное
сүйел	бородавка
сұққылап ауыру	боль колющая
сәуле ауруы	болезнь лучевая
сөйлей алмау	афазия
сөлсіздік	ахилия
тiл байлану	анартрия
тiлсiз туу	аглоссия
тiс альвеоласы	альвеола зуба
тiс альвеоласынан iрiң ағу	альвеолярная пиорея
тiс қатары ауытқуы	аномалии зубных рядов
тiскiреуке жасушасы	адамантобласт
тiссiздiк	адентия
тiстем ауытқуы	аномалии прикуса
табан күретамыры	артерия подошвенная
тазалау	аффинаж
талаурап қабыну	воспаление катаральное
талдағыш	анализатор
тамшылатып құю	вливание капельное
тамыржалғау	анастомоз
таралмалы ауыру	боль иррадирующая
тасбуын	анкилоз
тау дерті	болезнь горная
тегістегіш қайрақ	бруски шлифовальные
тез әсер еткіш	быстродействующий
телімді қабынба	воспаление специфическое
телімсіз қабынба	воспаление неспецифическое
тері арқылы сіңуі, теріден сіңуі	всасывание чрезкожное
тері ауруы	болезнь кожная
терінің түссіздігі	ахромия кожи
тесіп ауыру	боль сверлящая
теңіз дерті	болезнь морская
тобық шығып кету, тобығы шығу	вывих стопы
толық сезінбеу	брадиэстезия
толық тiссiздiк	адентия полная
тоңғақтың мол шығуы	выделение мекония, избыточное
тыңдап тексеру	аускультация
тік ішек бітеулігі	атрезия прямой кишки
тілме қабынба	воспаление серозное
тілме қабыну	воспаление рожистое
тіс жарқылы	блеск зуба
тістің қазықталуы	вколачивание зуба
түбіт түк	волосы пушковые
түйіртпек	бляшка
түлемелі қабынба	воспаление дескваматозное
түнгі ауыру	боль ночная
түрпi құралдары	абразивные инструменты
түсiк	аборт
түссіздік	ахромия
түсіп кеткен кіндікбауды қайта салу	вправление выпавшей пуповины
тұншығу	асфиксия
тұрақты сандырақтау	бред стойкий
тұқым қуалайтын ауру	болезнь наследственная
тәбет	аппетит
тәбетсiздiк	анорексия
тәждік артериялар	Венечные артерии
тәрiздестiк	аналогия
у қайтарғы	антидот
учәскелік дәрігер, учәске дәрігері	врач участковый
үлкен азу тістер	большие коренные зубы
үмітсіз жағдай	безнадежное положение
үмітсіз науқас	безнадежный больной
үстiңгi шажырқайлық	артерия брыжеечная верхняя
ұзақ отыра алмау	акатизация
ұйып ауыру	боль тупая
ұйқы күретамыры	артерия сонная
ұйқысыздық	бессоница
ұрт ісу	вздутие щеки
ұршық ойығы	впадина вертулажная
ұршық шығу, ұршығы шығу, ұршығы шығып кету	вывих бедра
ұстамалы түрде ауыру	боль приступообразная
шажырқай	брыжейка
шалажансар	анабиоз
шаншып ауыру	боль коликообразная
шарпылып ауыру	боль отраженная
шартсыз рефлекс	безусловный рефлекс
Шаш	волосы головы
шашақ	бахромка
шақша бас	брахицефал
шемен	водянка
шеміршектің жетілмеуі	ахондроплазия
шынтақ күретамыры	артерия локтевая
шүмектетіп құю	вливание струйное
шәует аздығы	азоспермия
шәуетсiздiк	аспермия
ымдай алмаушылық	амимия
iндеттiк анамнез	анамнез эпидемиологический
iрiндi сорбуын	артрит гнойный
iшiнара тiссiздiк	адентия частичная
iшкi ұйқы күретамыры	артерия сонная внутренняя
iшшемен	асцит
іріңді қабынба	воспаление гнойное
іріңдікті жару, іріңдік жарылуы	вскрытие гнойника
іш кебу	вздутие живота
ішек ауыруы	боли кишечные
ішек бітеулігі	атрезия кишечника
ішек бүрі	ворсинки кишечные
ішек құрт ауруы	болезнь глистная
ішекте сіңуі	всасывание в кишечнике
ішперде бүрі	ворсинки брюшинные
ішқұрылыстық	висцеральный
эмоциялық бұрқ етуі, эмоциялық тұтаныс	вспышка эмоциональная

Сыртқы сілтемелер

Медицина саласының терминдері Мұрағатталған 25 шілденің 2011 жылы.