Метамикті минералдар

Алғашқы жаратылысында кристалды минералдардың кейін кристалдық құрылысынан айырылып, шыны сияқты түрге көшкенін метамикті минералдар дейді. Метамикті минералдардың бұрынғы сырт формасы да, химиялық құрамы да сол қалпында сақталады, бірақ олардың кристалдық ішкі құрылысы өзгереді, бұзылады, яғни изотроптық қасиетке айналады. Сондықтан мұны изотроптану деп те атайды.

Метамикті өзгеріс көбінесе тек әлсіз қосылысты минералдарда, басқаша айтқанда, әлсіз негіздер мен әлсіз қышқылдардың қосындысында болады. Мысалы, монацит (Се, Ba)РO₄ , циркон Zr (SiO₄), фергюсонит (Ү, Er, Се, U) (Nb, Та, Ті)O₄.

Кейбір жағдайларда метамиктің әсерінен бір минерал екіге, үшке бөлінеді. Ондай жерде минералдардың барлық қасиеттері өзгереді.

Метамикті өзгерістің себебі әлі толық анықталған жоқ. Көбіне ондай өзгерісті кристалдық решетка құрылысының ыдырауынан деп болжайды. Ол ыдыраудың себебі көбінесе радиоактивті элементтердің сәуле шығаруынан болу керек. Сонымен қатар минералдар ішіндегі кейбір элементтердің (көбінесе металдардың) тотықтанып, төменгі валенттен жоғары валентке айналуынан да кристалдық решетканың бұзылуы мүмкін. Мысалы, ферробрусит минерал (Mg, Fе) (ОН)₂ тотыққан кезде екі валентті темір үш валентті түрге айналады, соның арқасында кристалл аморфты затқа айналады.

Метамикті өзгерістердің басқа да түрлі себептері болуы мүмкін.