Микирлер
| Микирлер | |
| арленг | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
300 000 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
| Тілдері | |
| Діні | |
Микирлер (арленг) – Үндістанның Ассам штатының солтүстігін мекендейтін халық.[1][2][3][4][5] Жалпы саны 300 мың адамдай.[6][7]
Тілі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Микирлердің көпшілігі ассам тілінде сөйлейді (үндіеуропалық отбасының үнді-арий тобына жатады), қалған тұрғындар микир тілінде (қытай-тибет отбасының орталық тобының тілі) сөйлейді.. Микир хаси тілімен фонетикалық және грамматикалық құрылымның көптеген ұқсас белгілері бар.[8]
Діні[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Діни көзқарастарында көне анимистік нанымға сенушілік көбірек сақталған.[9]
Кәсібі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Негізгі дәстүрлі кәсіптері қолмен атқарылатын ауыл шаруашылығы (күріш, мақта, жүгері, қыша, көкөністер). Шошқа, ешкі, құс, сонымен қатар жібек құрты өсіріледі. Найзамен, садақпен, жебемен аңшылықпен және балық аулаумен айналысқан. Дәстүрлі қолөнерден – тоқымашылық, өру, керамика, ұсталық (пышақ, ілмек, т.б., сондай-ақ күміс пен алтыннан жасалған зергерлік бұйымдар) дамыған.[10]
Өмір салты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Отбасылық қатынасы моногамиялық некеге негізделіп, рулық экзогамиялық тәртіп берік сақталған. Қалыңдық үшін қыз әкесіне бірнеше жыл еңбек ету тәртібі кеңінен қолданылады.[11] Микирлер қауымдық-тайпалық қатынастардың ыдырау сатысында. Қауымдастықты ақсақалдар кеңесі басқарады, ол өз мүшелерінен басшы сайлайды. Отбасы әдетте шағын, бөлек көп балалы отбасылар сақталған. Неке патрилокальды.
Ауылдары әдетте шашыраңқы болып келеді. Үйлері үлкен, қадаларға орналасқан. қабырғалары бамбуктан жасалып, төбесі шөппен жабылған. Үй екі немесе үш бөлмеге бөлінген, бір немесе екі жағында ашық террассалар бар. Үйдің астында малға арналған үй-жайлар бар.
Дәстүрлі ерлер киімі - дхоти, көйлек, жолақты жеңсіз күрте, әйелдердікі - белдікпен бекітілген тігілмеген белдемше, көбінесе жолақты және күртеше. Дәстүрлі зергерлік бұйымдары - үлкен күміс сырғалар, алқалар, білезіктер.
Азық-түліктен - күріш, жұмыртқа, көкөністер, балық. Сусындардан күріш сырасын ішеді. Жібек құртының дернәсілдері деликатес болып саналады.[10]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ ИСТОРИЧЕСКАЯ ЭНЦИКЛОПЕДИЯ https://interpretive.ru/termin/mikiry.html
- ↑ Российские универсальные энциклопедии http://gatchina3000.ru/big/076/309_bolshaya-sovetskaya.htm
- ↑ Значение слова микиры https://xn--b1algemdcsb.xn--p1ai/wd/%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%80%D1%8B
- ↑ Советская историческая энциклопедия Микиры https://my-dict.ru/dic/sovetskaya-istoricheskaya-enciklopediya/2116866-mikiry/
- ↑ Микиры https://gufo.me/dict/bse/%D0%9C%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%80%D1%8B
- ↑ Толковый словарь русского языка. https://sanstv.ru/dict/%D0%BC%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D1%80%D1%8B
- ↑ Современная энциклопедия МИКИРЫ https://rus-modern-enc.slovaronline.com/6973-%D0%9C%D0%98%D0%9A%D0%98%D0%A0%D0%AB
- ↑ Микир (народ) https://dic.academic.ru/dic.nsf/ruwiki/1562641
- ↑ Советская историческая энциклопедия - микиры http://www.terminy.info/history/soviet-historical-encyclopedia/mikiry
- ↑ a b народы мира / Микир http://www.etnolog.ru/people.php?id=MIKI
- ↑ Қазақ совет энциклопедиясы 1976 жыл. / М.Қ. Қаратаев
