Могилёв-Подольский

Могилёв-Подольский
	Қала
	Могилёв-Подольский
	укр. Могилів-Подільський
Ту	Логотипі
Әкімшілігі
Ел	Украина
Аймағы	Винница облысы
Ауданы	Могилёв-Подольский ауданы
Тарихы мен географиясы
Координаттары	48°27′00″ с. е. 27°47′00″ ш. б. / 48.45000° с. е. 27.78333° ш. б. (G) (O) (Я)Координаттар: 48°27′00″ с. е. 27°47′00″ ш. б. / 48.45000° с. е. 27.78333° ш. б. (G) (O) (Я)
Құрылған уақыты	1595
Қала статусы	1796
Жер аумағы	21,63 км²
Климаты	теңіз климаты
Уақыт белдеуі	UTC+2:00
Тұрғындары
Тұрғыны	29 925 адам (2022)
Тығыздығы	1425 адам/км²
Ұлттық құрамы	украиндар, орыстар, молдовандар
Конфессиялар	православие, католицизм, иудаизм
Сандық идентификаторлары
Телефон коды	+380 4337
Пошта индексі	24000
	Могилёв-Подольский
	Могилёв-Подольский шекарасы
	Ортаққордағы санаты: Могилёв-Подольский

Могилёв-Подольский (укр. Могилів-Подільський) — Украинаның Винница облысындағы Молдовамен шекаралас қала. Могилев-Подольск ауданының әкімшілік орталығы (2020 жылға дейін облыстық бағыныстағы қала болған).^[1] Халқы 30 186 (2021 ж.) адамды құрайды.^[2]

Географиялық орналасуы

Қала Днестрдің сол жағалауында, Дерли және Немия өзендері құятын жерде, биік таудың етегінде орналасқан. Теміржол вокзалы мен өзен порты орналасқан. Винница, Киев, Хмельницкий және Кишинев қалаларына автобус қатынасы бар.^[3]

Могилев-Подольскийдің ерекшелігі – шекаралас қала. Днестр арқылы өтетін көпірлер жүйесі бар теміржол және маңызды автомобиль жолдары қаланы Украинаны Молдова, Румыния, Болгария және басқа елдермен экономикалық қарым-қатынастарында маңызды роль атқарады. Днестр өзенінің мүмкіндіктерін су жолы ретінде пайдаланылады.^[4]

Ең жақын қалалар және оларға дейінгі қашықтық

Могилев-Подольский - шағын қала. Ол өз елінде халық саны бойынша 86-шы орында (Украина), облыста 3-ші орында (Винница облысы). Әлемдегі барлық қалалар арасындағы орны: шамамен 12453 орын.

Ең жақын қалалар және оларға дейінгі қашықтық: Отачь (2 км, Молдова), Бричаны (13 км, Молдова), Фрунзе (15 км, Молдова), Окница (27 км, Молдова), Сокиряны (28 км), Новоднестровск (29 км), Дондюшаны (30 км, Молдова), Шаргород (37 км), Ямполь (43 км), Дрокия (47 км, Молдова), Единец (48 км, Молдавия), Купчинь (48 км, Молдова), Сороки (50 км, Молдова), Рышканы (58 км, Молдова), Жмеринка (68 км), Бар (69 км), Флорешты (73 км, Молдова), Маркулешты (73 км, Молдова), Бируинца (74 км, Молдова), Липканы (75 км, Молдова).^[5]

Тарихы

Қаланың негізін 1595 жылы 24 тамызда Еремия Могила қалады, ол осы жердеқамал салып, кейінірек оның айналасындағы жерлерді күйеу баласы Стефан Потоцкиге сыйға тартты. Стефан Потоцкий қаланы Могилев деп атады. Кейінірек қала Днестрдегі Могилев деп аталды.
1643 жылы мұнда Днестр өткелінде кеден кеңсесі жұмыс істей бастады. 1654-1667 жылдардағы орыс-поляк соғысы кезінде орыс-казак әскерлері біріккен поляк-татар әскері қаланы қоршауға сәтті тойтарыс берді. Андрусово бітім шартына сәйкес ол Польшаның құрамында қалды.
1672 жылы қаланы Осман империясының әскерлері басып алды, бірақ 1699 жылы ол Польшаға қайтарылды.
1796 жылы Могилев Подольск губерниясының уездік қаласы мәртебесін алды. XIX ғасырдың екінші жартысынан бастап Днестрде кеме қатынасының дамуы кезінде Могилев Приднестровьедегі астық саудасының орталығына айналды. 1881 жылы қалада темір жол құрылысы басталды, бұл қаланың және оның айналасындағы барлық аумақтың қарқынды дамуына ықпал етті.

1918 жылы 6 қаңтарда мұнда Кеңес өкіметі орнады, бірақ көп ұзамай оны австро-герман әскерлері басып алды. 1920 жылы кеңес-поляк соғысы кезінде оны поляк әскерлері уақытша басып алды.
1923 жылы ол өзінің қазіргі атауын алды - Могилев-Подольский - және Украина КСР Подольск губерниясының Могилев-Подольск ауданының Могилев ауданының орталығы болды.
1925 жылдан - Украин КСР Могилев-Подольск ауданының Могилев ауданының орталығы, 1930 жылдан - Украин КСР Могилев ауданының орталығы.
1932 жылы 27 ақпанда қала мен Могилев ауданы Винница облысының құрамына енді.
Ұлы Отан соғысы басталғаннан кейін 1941 жылы 23 маусымда қаланы әуеден бомбалау басталды. 1941 жылы 19 шілдеде оны неміс-румын әскерлері басып алып, Румынияның құрамына қосылды.
1944 жылы 19 наурызда 2-ші Украин майданының бөлімдері 1945-1950 жылдары Могилев-Подольскийді азат етті, қала толығымен қалпына келтірілді.

Украинаның тәуелсіздігі жарияланғаннан кейін қала Молдовамен шекарада орналасып, мұнда бақылау-өткізу пункті ашылды (Ол Украина Мемлекеттік шекара қызметінің Оңтүстік аймақтық басқармасының Могилев-Подольск шекара отрядының құзырында).^[6]

Өндіріс орындары

Қазіргі уақытта қалада Киров атындағы Могилев-Подольск машина жасау зауыты, прибор жасау зауыты, металл өңдеу зауыттары, жеңіл және тамақ өнеркәсібі кәсіпорындары орналасқан. Қалада «Вацак» кондитерлік фабрикасы да жұмыс істейді.^[7]

Көрікті жерлері

Қала көрікті жерлерге бай. Ең көне Лядова ауылында орналасқан - Днестрдің үстіндегі 90 метрлік жартаста қашалған қасиетті Усекновенский монастыры (1159 жыл). Сондай-ақ ескі шіркеулер бар: Әулие Николай соборы (1754), Параскева шіркеуі (1775) және басқалары.

Николай Гоголь есімі Могилев-Подольскиймен байланысты. Ол біраз уақыт осында тұрды. Қалада Николай Гоголь ескерткіші, сонымен қатар қаламен байланысы жоқ Джон Леннон ескерткіші (1990) бар. Ал бұл Еуропадағы аты аңызға айналған «Битлдің» алғашқы ескерткіші.^[8]