Мазмұнға өту

Монреаль Канадиенс

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Канада Монреаль Канадиенс
Ел:  Канада
Қала: Монреаль туы Монреаль, Квебек аймағының туы Квебек
Негізделген: 1909
Үй аренасы: Белл-центр (21 105)
Түстері:      — көк
     — ақ
     — қызыл
Дивизионы: Атланттық дивизион (ҰХЛ)

Конференциясы: Шығыс конференциясы (ҰХЛ)
Бас жаттықтырушы: Канада Мартен Сан-Луи
Иесі: Америка Құрама Штаттары Джефф Молсон
Президенті: Америка Құрама Штаттары Джефф Молсон
Бас менеджері: Канада Кент Хьюз
Капитаны: КанадаНик Сузуки
Үлестес клубтар: Лаваль Рокет (АХЛ), Труа-Ривьер Лайонс (ECHL)
Олжалар: Стэнли Кубогы 24 (1915–16, 1923–24, 1929–30, 1930–31, 1943–44, 1945–46, 1952–53, 1955–56, 1956–57, 1957–58, 1958–59, 1959–60, 1964–65, 1965–66, 1967–68, 1968–69, 1970–71, 1972–73, 1975–76, 1976–77, 1977–78, 1978–79, 1985–86, 1992–93)
Конференциялардығы жеңістер: 1975–76, 1976–77, 1977–78, 1978–79, 1980–81, 1985–86, 1988–89, 1992–93
Дивизиондағы жеңістер: 1927–28, 1928–29, 1930–31, 1931–32, 1936–37, 1967–68, 1968–69, 1972–73, 1974–75, 1975–76, 1976–77, 1977–78, 1978–79, 1979–80, 1980–81, 1981–82, 1984–85, 1987–88, 1988–89, 1991–92, 2007–08, 2012–13, 2014–15, 2016–17
Ресми сайты: https://nhl.com/canadiens

«Монреаль Канадиенс» (ағылш. Montreal Canadiens), (фр. Les Canadiens de Montréal) — Канаданың Квебек аймағындағы Монреаль қаласында орналасқан кәсіпқой хоккей командасы. «Монреаль Канадиенс» Шығыс конференциясының Атланттық дивизионында Ұлттық Хоккей Лигасы (ҰХЛ) аясында өнер көрсетеді. Клуб 1909 жылы құрылды. 1996 жылдан бері команда өз үй ойындарын бастапқыда «Молсон Центр» деп аталған, қазіргі Белл-центр кешенінде өткізеді[1]. Бұған дейін «Канадиенс» жетпіс жыл бойы «Монреаль Форум» аренасында ойнап, барлық Стэнли кубоктарының алғашқы екеуінен басқасын сол жерде жеңіп алған.

1909 жылы құрылған Монреаль Канадиенс әлемдегі үздіксіз жұмыс істеп келе жатқан ең көне кәсіби хоккей командасы және ҰХЛ құрылмай тұрып құрылған жалғыз клуб. Солтүстік Американың ең алғашқы кәсіби спорт франшизаларының бірі ретінде Канадиенстің тарихы Канаданың барлық басқа франшизаларынан (Торонто Аргонавтстарынан басқа) және АҚШ-тың барлық франшизаларынан (бейсбол мен Ұлттық Футбол Лигасының Аризона Кардиналсынан басқа) бұрын басталған. Команда Алғашқы Алтылық құрамына кіреді – бұл 1942 жылдан 1967 жылғы кеңеюге дейінгі ҰХЛ-дың негізін қалаған алты команда. Монреаль Канадиенс Стэнли кубогын 24 рет жеңіп алды. 1992–93 маусымындағы чемпиондық маусым Канадалық команданың Стэнли кубогын соңғы рет жеңіп алған кезі болды[2][3].

Тарихы

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
1909–10 маусымындағы Монреаль Канадиенс командасының суреті

Дж. Амброуз О'Брайен 1909 жылы 4 желтоқсанда Монреаль Канадиенс командасын құрылды. Бастапқыда команда Ұлттық Хоккей Ассоциациясының (NHA) мүшесі болды, бұл ұйым кейіннен Ұлттық Хоккей Лигасына (ҰХЛ) айналды. Команда Монреальдың франкофон қауымдастығына арналған және мүмкіндігінше франкофон ойыншылар ойнайтын ұжым ретінде құрылған. Құрылтайшылар команданы «Les Canadiens» деп атады, ол кезде бұл атау француз тілінде сөйлейтін қауыммен тығыз байланысты болды[4].

Команданың алғашқы маусымы сәтсіз өтті, олар лигада соңғы орын алды. Бірінші маусымнан кейін команданың меншігі Джордж Кеннедиге өтті. Содан кейінгі маусымдарда олардың нәтижелері жақсара бастады[5]. Команда 1915–16 маусымында алғашқы Стэнли кубогын жеңіп алды[6]. 1917 жылы Монреаль Канадиенс Ұлттық Хоккей Хссоциациясының төрт басқа командасымен бірге Ұлттық Хоккей Лигасын құрды[7] және 1923–24 маусымында бірінші рет ҰХЛ аясында Стэнли кубогын жеңіп алды[8]. Команда 1926–27 маусымында «Маунт-Ройял Арена»-дан «Монреаль Форум»-ға көшті[9].

XX ғасырдың отызыншы жылдарын клуб өте сәтті бастады. 1930 және 1931 жылдары қатарынан екі рет Стэнли кубогын жеңіп алды. Алайда, Монреаль Канадиенс және олардың қарсыласы Монреаль Марунз Ұлы тоқырау кезінде спорттық және экономикалық қиындықтарға тап болды. Қаржылық шығындар команда иелерін Канадиенсті Огайо штатының Кливленд қаласына көшіруді қарастыруға мәжбүр етті. Бірақ ақырында жергілікті инвесторлар табылды. 1937–38 маусымынан кейін Монреаль Марунз жұмысын тоқтатқан соң, олардың бірнеше ойыншысы Монреаль Канадиенс қатарына қосылды[10].

Punch_Line: алдыңғы қатарда сол жақтан оң жаққа қарай Морис Ришар, Элмер Лак және Гектор Блэйк.

1940 жылдары Морис Ришар, Гектор Блэйк және Элмер Лактан құралған аты аңызға айналған «Punch Line» триосының жетекшілігімен Монреаль Канадиенс ҰХЛ-да тағы да табысқа жетті. 1953 жылдан 1960 жылға дейін команда алты Стэнли кубогын жеңіп алды, оның ішінде 1956 жылдан 1960 жылға дейін қатарынан бес рет жеңіп алып, рекорд орнатты. Бұл кезеңде жаңа жұлдыздар шыға бастады: Жан Беливо, Дики Мур, Дуг Харви, Берни «Бум-Бум» Жеффрион, Жак Плант және Ришардың інісі Анри[11].

1965 жылдан 1979 жылға дейін Монреаль Канадиенс 15 маусымда 10 Стэнли кубогын жеңіп алды, оның ішінде 1976–1979 жылдары қатарынан төрт рет чемпион атанды[12]. 1976–77 маусымында команда үш рекорд орнатты, олар әлі күнге дейін сақталған: 80 ойындық маусымда ең аз жеңіліс (8)[13], өз алаңыңда ең ұзақ жеңіліссіз серия (34 ойын)[14], және ең үздік гол айырмасы (+216)[15]. Сонымен қатар, 80 ойындық маусымда ең көп ұпай жинау рекордын (132 ұпай) орнатты, бұл рекорд 2022–23 маусымында Бостон Брюинз командасы тарапынан жаңартылды[16][17]. 1977–78 маусымында команда 28 ойындық жеңіліссіз серияға қол жеткізді, бұл ҰХЛ тарихындағы екінші ең ұзақ көрсеткіш[18].

Бұл кезеңде команданың жұлдызды ойыншылары қатарында Ги Лафлёр, Иван Курнуайе, Кен Драйден, Пит Маховлич, Жак Лемер, Пьер Ларуш, Стив Шатт, Боб Гейни, Серж Савар, Ги Лапуант және Ларри Робинсон болды. Ал команданың бас бапкері Скотти Боуман еді, ол кейіннен ҰХЛ тарихындағы ең көп жеңіске жеткен жаттықтырушы атанды және 1970 жылдары Монреаль Канадиенс командасының соңғы бес Стэнли кубогын жеңіп алуына жетекшілік етті[19].

Монреаль Канадиенс 1986 жылы жас қақпашы Патрик Руа бастаған құраммен Стэнли кубогын жеңіп алды[20], сондай-ақ 1993 жылы тағы бір рет чемпион атанып, 1910 жылдан 1990 жылдарға дейін әр онжылдықта кемінде бір рет кубок иелену дәстүрін жалғастырды (бұл серия 2000 жылдары тоқтады)[21]. 1996 жылы клуб «Монреаль Форум»-нан «Молсон Центр»-ге (қазіргі Белл-центр) көшті[22].

Патрик Руа 1995 жылы командадан кеткеннен кейін, Монреаль Канадиенс ұзаққа созылған құлдырау кезеңіне түсті. Келесі он маусымның төртеуінде Монреаль Канадиенс плей-оффқа шыға алмады және 2010 жылға дейін екінші айналымнан әрі аса алмады[23]. 90 жылдардың соңына қарай команда көрсеткіштерінің нашарлауы және канадалық доллардың құнсыздануы салдарынан қаржылық шығындардың артуы Монреаль жанкүйерлерін алаңдатты. Олар Канадиенс АҚШ-қа көшіп кетеді деп қорықты. 2001 жылы команда иесі Molson Brewery франшиза мен «Молсон Центр»-ді американдық кәсіпкер Джордж Н. Джиллетт-кішіге сатты. Алайда, келісім бойынша, болашақта Джиллетт команда сататын болса, Molson-ға басымдық берілуі тиіс, және кез келген көшіру әрекеті ҰХЛ басқарушылар кеңесінің бірауыздан мақұлдауына тәуелді болды[24].

Клуб президенті Пьер Буаваңның басшылығымен Монреаль Канадиенс қаржылық табысқа қайта қол жеткізді. Бұл негізінен телехабарлар мен аренадағы шаралардан түскен қосымша табыстың арқасында мүмкін болды. 2009 жылы Джиллетт франшизаны Molson отбасы бастаған консорциумға 575 миллион долларға сатты. Бұл сома ол клубты сегіз жыл бұрын 275 миллион долларға сатып алған бағадан екі есе жоғары болды[25][26].

Монреаль Канадиенс командасының 100 жылдық мерейтойына арналған баннерлермен безендірілген Белл-центр аренасы.

2008–09 маусымында Монреаль Канадиенс түрлі шаралар өткізіп, өзінің 100 жылдық мерейтойын атап өтті[27].

2008 жылы 29 желтоқсанда Монреаль Канадиенс Флорида Пантерз командасын 5–2 есебімен жеңіп, ҰХЛ тарихында 3 000 жеңіске жеткен алғашқы команда атанды[28].

2020–21 маусымында лига Монреаль Канадиенсті және Канададағы басқа алты команданы Солтүстік дивизионға көшірді. COVID-19 пандемиясына байланысты Канадиенс тұрақты маусымда тек өз дивизионындағы командаларға қарсы ойнады. Маусымның басында барлық командалар көрерменсіз ойнады[29].

Монреаль Канадиенс 2021 жылғы Стэнли кубогының плей-офф кезеңіне өтті. Бірінші кезеңде Торонто Мейпл Лифс командасын серияда 4–3 есебімен жеңіп, келесі кезеңде Виннипег Джетс командасын серияда 4–0 есебімен ұтып, жартылай финалға шықты[30]. Финалға дейінгі кезеңде Вегас Голден Найтсты жеңіп, 28 жылдан кейін алғаш рет Стэнли кубогының финалына шығып, 2011 жылғы Ванкувер Кэнакстан кейін финалға шыққан алғашқы канадалық команда болды[31]. Алайда, финалда Тампа-Бэй Лайтнинг командасына серияда 4–1 есебімен жеңілді[32].

2021–22 маусымында Монреаль Канадиенс алдыңғы маусымдағы жетістігін қайталай алмады және 1939–40 маусымынан бері алғаш рет, сондай-ақ ҰХЛ-дің кеңею дәуірінде алғаш рет лигада соңғы орынға түсті. Бұл клуб тарихындағы ең сәтсіз маусымдардың бірі болды[33][34][35]. Осы нәтижелерден кейін клуб иесі Джефф Молсон команда құрамын қайта құруға рұқсат берді[36]. 2022–23 және 2023–24 маусымдарында Монреаль Канадиенс лигада нашар өнер көрсетті[37][38].

Арена

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Толық мақаласы: Белл-центр

Монреаль Канадиенс 70 жыл «Монреаль Форум» аренасында ойнады. 1996 жылы Монреаль Канадиенс Белл-центр кешеніне көшті. Хоккей ойындары кезінде арена сыйымдылығы 21 105 орын. Белл-центр 1996 жылы 16 наурызда ашылды. Бастапқыда «Молсон Центр» деп аталды.

  • Белл-центр аренасының сыртқы көрінісі
    Белл-центр аренасының сыртқы көрінісі
  • Белл-центр Монреаль Канадиенс ойындары кезінде
    Белл-центр Монреаль Канадиенс ойындары кезінде
  • Баскетбол ойындары кезінде
    Баскетбол ойындары кезінде
  • Белл-центр аренасының киім ауыстыратын бөлмесі (реновацияға дейін)
    Белл-центр аренасының киім ауыстыратын бөлмесі (реновацияға дейін)

Бойтұмар (маскот)

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Толық мақаласы: Youppi!
Монреаль Канадиенс командасының Youppi! маскоты

2004–05 маусымынан бастап Монреаль Канадиенс Youppi! маскотын өздерінің ресми символы ретінде қабылдады. Бұл олардың ұзақ тарихындағы алғашқы костюм киген маскот болды. Бұған дейін Youppi! Бейсболдың Жоғарғы Лигасындағы (MLB) Монреаль Экспос командасының ұзақ жылдар бойы маскоты болған, бірақ 2005 жылғы MLB маусымы басталар алдында команда Вашингтонға көшіп, Вашингтон Нэшионалс атауын алған кезде маскоттан бас тартты[39]. Осылайша, Youppi! кәсіби спортта лига ауыстырған алғашқы маскот атанды. Ол сондай-ақ кәсіби спорт тарихында ойыннан қуылған алғашқы маскот ретінде танымал[40].

2020 жылдың маусымында Youppi! канадалық клубтардың ішінде алғаш болып Маскоттар Даңқ Залына енгізілді[41].

2022 жылдың қарашасында Монреаль Канадиенс сол маусымдағы Reverse Retro ойындар сериясына арнап METAL! атты «бейресми ресми» маскотты таныстырды[42]. Алайда, METAL! 2024–25 маусымы басталар алдында зейнетке шығарылды[43].

Айналымнан шығарылған нөмерлер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Белл-центр аренасында Монреаль Канадиенс командасының айналымнан шығарған кейбір нөмерлерінің баннерлері (2010 жыл)
Монреаль Канадиенс командасының айналымнан шығарған нөмерлері
№. Хоккейші Позиция Карьера Айналымнан шыққан кезі
1 КанадаЖак Плант қақпашы 1952–1963 7 қазан 1995
2 КанадаДаг Харви қорғаушы 1947–1961 26 қазан 1985
3 КанадаЭмиль Бушар қорғаушы 1941–1956 4 желтоқсан 2009
4 КанадаЖан Беливо орталық шабуылшы 1950–1971 9 қазан 1971
5 КанадаБерни Жеффрион вингер 1950–1964 11 наурыз 2006
КанадаГи Лапуэнт қорғаушы 1968–1982 8 қараша 2014
7 КанадаХоуи Моренц орталық шабуылшы 1923–1937 2 қараша 1937
9 КанадаМорис Ришар вингер 1942–1960 6 қазан 1960
10 КанадаГи Лафлер вингер 1971–1985 16 ақпан 1985
12 КанадаДикки Мур вингер 1951–1963 12 қараша 2005
КанадаИван Курнуайе вингер 1963–1979 12 қараша 2005
16 КанадаАнри Ришар орталық шабуылшы 1955–1975 10 желтоқсан 1975
КанадаЭлмер Лак орталық шабуылшы 1940–1954 4 желтоқсан 2009
18 КанадаСерж Савар қорғаушы 1966–1981 18 қараша 2006
19 КанадаЛарри Робинсон қорғаушы 1972–1989 19 қараша 2007
23 КанадаБоб Гейни вингер 1973–1989 23 ақпан 2008
29 КанадаКен Драйден қақпашы 1970–1979 29 қаңтар 2007
33 КанадаПатрик Руа қақпашы 1984–1995 22 қараша 2008

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. ↑ Molson Centre renamed Bell Centre  (ағыл.), CBC Sports (February 26, 2002).
  2. ↑ It's been 18 years since last Canadian Stanley Cup  (ағыл.), The Globe and Mail (June 12, 2011).
  3. ↑ Stubbs, Dave Canada's 30-year Stanley Cup drought a surprise to Carbonneau  (ағыл.). National Hockey League (May 15, 2023).
  4. ↑ Kuitenbrouwer, Peter The Strange History of 'O Canada'  (ағыл.) (June 27, 2017).
  5. ↑ Canadian Dictionary of Biography online  (ағыл.). Government of Canada Library and Archives (2007).
  6. ↑ Stanley Cup no. 1  (ағыл.). Montreal Canadiens Hockey Club.
  7. ↑ McGourty, John NHL celebrates 90th anniversary today  (ағыл.). National Hockey League (November 26, 2007).
  8. ↑ Sandor Steven The Battle of Alberta: A Century of Hockey's Greatest Rivalry — Heritage House, 2005. — P. 30. — ISBN 1-894974-01-8.
  9. ↑ The Forum opens its doors, Montreal Canadiens Hockey Club, http://ourhistory.canadiens.com/greatest-moment/The-Forum-Opens-Its-Doors, retrieved January 30, 2025 
  10. ↑ Holzman, Morey; Nieforth, Joseph (2002), Deceptions and Doublecross: How the NHL Conquered Hockey, Dundurn Press, p. 330, ISBN 1-55002-413-2, https://books.google.com/books?id=COb82MiKyGQC&q=Deceptions%20and%20Doublecross%3A%20How%20the%20NHL%20Conquered%20Hockey&pg=PP1 
  11. ↑ Legends of Hockey – Spotlight – Montreal Canadiens – 1955–60  (ағыл.). Hockey Hall of Fame.
  12. ↑ Via Rail Stanley Cup Dynasties  (ағыл.). Hockey Hall of Fame.
  13. ↑ NHL records for most points and fewest losses still held by 1976–77 Habs  (ағыл.). National Hockey League (January 12, 2009).
  14. ↑ Fachet, Robert. Canadiens Bang Upon Capitals, 11-0  (ағыл.), The Washington Post (April 4, 1977).
  15. ↑ Campbell, Ken Greatest Teams of All-Time: 1976-77 Montreal Canadiens  (ағыл.) (January 3, 2014).
  16. ↑ Wyshynski, Greg Bruins top Caps, set NHL record with 133 points  (ағыл.) (April 11, 2023).
  17. ↑ Stubbs, Dave 1976-77 Canadiens voted No. 3 Greatest NHL Team  (ағыл.). National Hockey League (June 3, 2017).
  18. ↑ Sadowski, Rick Blackhawks' streak ends at 24 with loss to Avalanche  (ағыл.). National Hockey League (March 9, 2013).
  19. ↑ The Bowman Effect  (ағыл.). National Hockey League (March 8, 2013).
  20. ↑ Kreiser, John (May 25, 2010), Seven teams that surprised by winning the Stanley Cup, National Hockey League, http://www.nhl.com/ice/news.htm?id=530138, retrieved January 30, 2025 
  21. ↑ {{cite web|url=https://www.nytimes.com/2006/04/27/sports/hockey/27canadiens.html?pagewanted=print&_r=0%7Ctitle= Canadiens Trying to Regain Past Glory|author=Diamos, Jason|work=The New York Times|date=April 27, 2006|access-date=January 30, 2025}|lang=en}
  22. ↑ Last game at the Montreal Forum  (ағыл.).
  23. ↑ Meagher, John (December 6, 2005), 'I've never been back there', http://www2.canada.com/topics/sports/hockey/canadiensstory.html?id=21e7b9f5-b334-46ac-9f76-4a6b78ab809b, retrieved January 30, 2025 
  24. ↑ Davenport, Jane; Gyulai, Linda (February 1, 2001), 'I'll restore Habs': New owner looks ahead to that 25th Stanley Cup, pp. A.1 
  25. ↑ Vardi, Nathan Oh Canadiens: Inside The Richest Deal In NHL History  (ағыл.). Forbes (February 12, 2010).
  26. ↑ Curtis, Christopher George Gillett Jr. helped turn Canadiens into a billion-dollar team  (ағыл.). Montreal Gazette (November 25, 2014).
  27. ↑ Montreal Canadiens (August 26, 2008). Habs to honor their 100th season. Пресс-релиз.
  28. ↑ First ice-hockey team to win 3,000 regular-season games  (ағыл.), Guinness World Records.
  29. ↑ Canadian NHL teams getting ready for season-long sprint  (ағыл.) (January 3, 2021).
  30. ↑ Farrell, Sean Canadiens win Game 4 in OT, sweep Jets  (ағыл.). National Hockey League (June 8, 2021).
  31. ↑ Brehm, Mike Canadiens defeat Golden Knights in overtime in Game 6, reach first Stanley Cup Final since 1993  (ағыл.). USA Today (June 24, 2021).
  32. ↑ Kaplan, Emily Tampa Bay Lightning close out Montreal Canadiens in Game 5 to win second straight Stanley Cup  (ағыл.) (July 7, 2021).
  33. ↑ Carey Price's health, youth development big off-season storylines for Canadiens  (ағыл.) (April 30, 2022).
  34. ↑ One of the worst Canadiens seasons in franchise history ended with a standing ovation and they should learn from it  (ағыл.) (April 30, 2022).
  35. ↑ Montreal Canadiens 2021-22 Season: Learning Lessons in Failure  (ағыл.) (April 30, 2022).
  36. ↑ Cowan, Stu. Geoff Molson has his 'rebuild' of the Canadiens on track  (ағыл.), Montreal Gazette (March 31, 2023).
  37. ↑ Zurkowsky, Herb. With season-ending loss to Bruins, Canadiens cement 41.8% odds of a top-5 draft pick  (ағыл.) (April 13, 2023).
  38. ↑ About Last Night: Habs lose season finale but the future looks bright  (ағыл.) (April 17, 2024).
  39. ↑ Expos are gone, Youppi! moves to the Habs  (ағыл.). CBC Sports (September 18, 2005).
  40. ↑ Today is the anniversary of Youppi getting ejected from an Expos game  (ағыл.), Montreal Gazette (August 23, 2018).
  41. ↑ Youppi! First Canadian mascot inducted into Mascot Hall of Fame  (ағыл.) (June 14, 2020).
  42. ↑ METAL! debuts at Canadiens game  (ағыл.). Montreal Canadiens (November 12, 2022).
  43. ↑ METAL! retires ahead of 2024-25 season  (ағыл.). Montreal Canadiens (October 9, 2024).
«https://kk.wikipedia.org/w/index.php?title=Монреаль_Канадиенс&oldid=3427958» бетінен алынған