Мыстан кемпір
Мыстан кемпір – қазақ фольклорында жиі кездесетін жағымсыз кейіпкер.[1] Ол әдетте қастандық ойлаушы, жауыз, іші тар, қатігез, кей кезде қу және оқиға сипатына қарай кейде аңқау да болып келеді. Сырт бейнесі албасты, шашы ұзын және жалбыраған, тырнақтары дәу және өткір, тістері едәуір, киім-кешегі алба-жұлба етіп бейнеленеді. Ол кейіпкер, негізінен, ертегілерде болады. Оның қалыпты ісі – тісімен жер қазу, жүйрік атты қуып жету, тамаққа у салып жіберу, басты кейіпкерді, көбінде батырды байлап тығып қою, тұтқындарды тірілей жеу болып табылады. Қазақтың Ер Төстік, Алтын сақа, Мыстан кемпір, Күн астындағы Күнекей қыз, Ай астындағы Айбарша сұлу және т.б. көптеген ертегілерінде кездеседі. Алайда, халқымыз опмитистік пікірді алға қойып, мыстан кемпірдің қаншама күшті айлакер болғанына қарамастан, ертегі соңында оның басты кейіпкерден жеңілетіндей етеді. Ал кейінгі замандарда, исламның әсерінен бұл кейіпкер сынды пері, дию, шайтан сияқты ежелгі араб-иран әдебиетіндегі кейіпкерлер де көріне бастады.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Қазақстан Ұлттық энциклопедиясы