Мұнайдың метандануы

Мұнайдың метандануы (орыс. Метанизация нефти) — катагенез факторлары салдарынан мұнай құрамының алкандармен (метанды көмірсутектермен) қанығуымен сипатталатын эволюциялық процесс. Бұл процестің механизмін А.Ф. Добрянский жасақтаған (1948 жыл). Оның топшылауына сәйкес, катагенез белдеміндегі жоғары температуралардың әсерінен және табиғи алюмосиликатты лизаторлардың қатысуымен цикландарды көптеп кіріктіретін ауыр салмақты алғашқы мұнайлар жеңіл салмақты азшайырлы алканды мұнайларға бірте-бірте ауыса бастайды. Мұның нәтижесінде мұнайдың метандануы жүзеге асады, осылайша өзгерген мұнай құрамындағы басты өнімдер рөлін метан мен графит атқаратын болады. Метандану деңгейінің көрсеткіші ретінде мұнайдың немесе оның фракцияларының қасиеттері мен құрамын сипаттайтын параметрлердің өзара қарым-қатынасына негізделген мұнай өзгермеленуінің түрлі-түрлі коэффиценттері ұсынылған. Бүгінгі түсініктерге сәйкес, катагенез факторларының әсерінен мұнайдың көмірсутектік құрамы ғана емес, сол катагенез процесінің әр түрлі сатыларында тау жынысы құрамындағы органикалық заттар есебінен қалыптасқан түрлі-түрлі мұнай өнімдері де өзгерістерге ұшырайды.