М.О. Әуезов атындағы педагогикалық колледжі

Колледждің эмблемасы

М.О. Әуезов атындағы педагогикалық колледжі - Семей қаласында орналасқан, көп жылғы тарихы бар оқу орны. Бұл колледжде қазақтың ұлт зиялылыры, ақындары, академиктері, журналистері, ағартушылары, жазушылары, ғалымдары алғашқы қадамдарын бастады.

Тарихы

Республикамыздағы бай тарихы, дәстүрі бар, алаштың көрнекті тұлғалары білім алған, іргелі оқу орны М.О.Әуезов атындағы педагогикалық колледжінің қысқаша тарихы:

• 1903 жылы 1 шілдеде мұғалімдер семинариясы үш негізгі класс және бір дайындық класы ретінде құрылады.
• 1904 жылы бес кластық жүйеге ауысып төрт класс негізгі, бір класс дайындық тобы болады.
• 1920 жылы халыққа білім беру институты болып өзгерді.
• 1922 жылы осы оқу орнының негізінде екі педтехникум (қазақ, орыс) ашылады.
• 1937 жылы педтехникум базасында екі педучилище құрылады.
• 1953 жылы екі педучилище біріктіріліп, К.Д.Ушинский атындағы педагогикалық училище ашылады.
• 1957 жылы оқу орны жабылып, 1963 жылы қайта ашылады.
• 1967 жылы оқу орнына М.О.Әуезов есімі беріледі.
• 1992 жылы 22 мамырда педучилище колледж болып құрылады.

1903 жылы 23 қыркүйекте өз жұмысын бастаған мұғалімдер семинариясы бастауыш училищелер мен бастауыш орыс-қазақ мектептеріне және ауылдық қазақ мектептеріне мұғалімдер даярлады.1906 жылы 5 қазанда мұғалімдер семинариясының жаңа ғимараты салтанатты түрде ашылды. Семей мұғалімдер семинариясының алғашқы директорлары Александр Владимирович Белый, 1906 жылы 2 қыркүйектен бастап Михаил Николаевич Березников болды. Мұғалімдер семинариясында Ә.З.Сәтбаев, М.О.Әуезов, Ж.Аймауытов, Қ.И.Сәтбаев, Қ.Нұрмұхаметов, Б.Сәрсенов т.б. ұлт зиялылары білім алып, ағартушылық, қайраткерлік, жазушылық, ғалымдық қадамдарын бастады. Мұғалімдер семинариясы 1920 жылғы қыркүйекке дейін жұмыс жасап, халыққа білім беру институты болып қайта құрылды. 1922 жылы осы оқу орнының құрылымдық негізінде екі педагогикалық техникум (қазақ, орыс) ашылады. 1924 жылы 24 қаңтарда халыққа білім беру институты жабылып, оның барлық мүлкі Семей педагогикалық техникумдарына беріледі. Семей қазақ педагогикалық техникумының 1922 жылдың 1 желтоқсанында директорлығына тағайындалған көрнекті алаш қайраткері, педагог Ә.З.Сәтбаев бұл қызметті 1927 жылдың шілде айына дейін атқарады.

Қазақ педагогикалық техникумында көрнекті алаш қайраткері Халел Ғаббасов, педагог, журналист Сейітбаттал Мұстафин, педагог, жазушы, драматург Тайыр Жомартбаев, педагог, театр қайраткері Ғалиақпар Төребаев, ағартушы-журналист, педагог Мәннан Тұрғанбаев, білікті ұстаздар И.Ф.Виноходов, Е.И.Мертвецов т.б. жемісті еңбек етті. Ә.Сәтбаевтан кейін қазақ педагогикалық техникумы мен училищесін 1930–1940 жылдары А.Жиенғалиев, Ш.М.Мұхаметов, К.Хамитов, Т.И.Жайықбаев, Т.Мусин, М.С.Муртазин басқарды. Семей қазақ педтехникумынан оқып, тәлім–тәрбие алған көрнекті қайраткерлерден: академик Әлкей Марғұлан, тарих ғылымының докторы, профессор Мұсатай Ақынжанов, 1941–1955 жылдары Қазақ ССР оқу министрі болған, педагогика ғылымдарының докторы Әбдіхамит Сембаев, Қазақ ССР Ішкі Істер Министрі Шырақбек Қабылбаев, белгілі журналист Ғайса Сармұрзин, талантты ақын, журналист, педагог Тұрлыхан Қасенұлы, Социалистік Еңбек Ері Жақия Шайжүнісов, көрнекті жазушы Әзілхан Нұршайықов т.б. атап өтуге болады. Орыс педагогикалық техникумы мен училищесін 1920–1950 жылдары А.Я.Михайлов, В.Ф.Бобошкин, Н.В.Чурсин, А.Л.Микешин, П.М.Хомутов, Л.И.Тюрин басқарды. Орыс педагогикалық техникумының көрнекті түлектері ғалым, педагог Л.М.Перелыгин, Социалистік Еңбек Ерлері М.А.Носова, Д.М.Парий, Кеңес Одағының Батырлары В.Бунтовских, В.Шулятиков т.б. болды. 1937 жылы екі педагогикалық техникум базасында екі қазақ, орыс педагогикалық училище құрылады. Қазақ педагогикалық училищесіне ұлы ойшыл, ақын Абайдың есімі берілсе, орыс педагогикалық училищесіне 1945 жылы ұлы педагог К.Д.Ушинскийдің есімі беріледі.

Ұлы Отан соғысының басталуына байланысты педагогикалық училище мектептердегі оқытушылардың көпшілігінің майданға аттануына байланысты туындаған маман кадрлардың жетіспеушілігін шешуге зор үлес қосты. Оқу орны уақытша сол кездегі Жданов, 3 (Молотов, 3) көшесіндегі ғимаратқа көшті. Педагогикалық училищенің ғимаратында әскери госпиталь, ұшқыштар мектебі орналасты.

Отан соғысының отты жылдарында оқу орнының көптеген түлектері майданға аттанып, Отанымызды жаудан қорғап, жанқиярлық ерліктер көрсетті. Совет Одағының Батырлары, оқу орнының түлектері Ізғұтты Айтықов, В.А. Шулятиков, В.Бунтовских т.б. есімдері құрметпен аталады. 1953 жылы екі педагогикалық училище біріктіріліп, К.Д.Ушинский атындағы педагогикалық училище деп аталады. 1950–1960 жылдары оқу орнын Г.У.Уразалин, Т.Ақажанов, А.В.Бартыков. У.Ә.Әбішев, Ж.Д.Дәукеев басқарды. 1953 жылы педагогикалық училищенің 50 жылдық мерейтойы салтанатты түрде аталып өтеді. 1953 жылғы 10 қыркүйектегі халық ағарту министрлігінің бұйрығымен бір топ педагогикалық училищенің ұстаздары: А.А.Красильникова, Н.Ф.Гечелло, Н.П.Вельская, М.Шаяхметова, З.П.Хомутова, В.С.Назирова, А.Г.Цикунова т.б. мемлекеттік наградалармен марапатталды. 1957 жылы Қазақ ССР Халық Ағарту Министрлігінің педагогикалық училищелерді тарату туралы бұйрығына сәйкес педагогикалық училище талапкерлерді қабылдауды тоқтатады. Барлық материалдық құндылықтар Крупская атындағы Семей педагогикалық институтына беріліп, таратылған училищенің базасында «Бастауыш білім беру әдістемесі» факультеті ашылады. Бірақ педагогикалық училищені тарату туралы шешімнің дұрыс еместігін уақыт өзі дәлелдеп көрсетіп, 1963 жылы педагогикалық училище қайтадан ашылады. Педагогикалық училищенің директорлығына іскер басшы, ұлағатты ұстаз А.Т.Бекбаев тағайындалады. Басында оқу процесі №16 мектептің ескі ғимаратында екінші ауысымда жүргізілді. Педагогикалық ұжымның қалыптасуына Л.К.Малахова, Н.И.Мищенко, С.Т.Қайырбекова, В.Шихов, Ю.Я.Осинцев, Ф.М.Попов, В.В.Быкунова, Е.П.Дементова т.б. белсене ат салысты. 1965 жылы училищеге Ленин көшесі 55, №10 жетіжылдық мектептің ғимараты берілді.

1967 жылы 6 желтоқсанда М.О.Әуезовтың 70 жылдық мерейтойы қарсаңында Қазақ ССР Министрлер Кеңесі Төрағасының № 828 бұйрығымен білім ордасына ұлы жазушының есімі берілді. 1970 жылы наурызда училище Ш.Уәлиханов көшесіндегі бұрынғы ғимаратына оралып, 400 орындық жатақхана салынды, 1987 жылы М.О.Әуезовтің 90 жылдық мерейтойы қарсаңында байырғы ғимаратқа қатарлас жаңа оқу корпусы пайдалануға берілді. Педагогикалық училищенің 25 жылдай басшысы болған Ұлы Отан соғысы және еңбек ардагері Асылхан Табылдыұлы Бекбаев оқу орнының материалдық–техникалық базасының қалыптасып, өркендеуіне өлшеусіз үлес қосты. Осынау қасиетті білім ордасында ұзақ жылдар жемісті еңбек етіп жас ұрпаққа саналы білім мен тәрбие беруде зор табыстарға жеткен А.Т.Бекбаев, А.Г.Ломтева, Н.С.Райымбекова, Н.О.Мищенко, В.Н.Бутенко, В.А.Крюкова, Э.А.Сахарова, В.И.Осинцева, Г.Ф.Левкович, М.Т.Байгушев, Г.Х.Ахмерова, Л.К.Малахова, А.М.Мирошин, В.И. Богомолов, Е.К.Дементова, Б.Н.Қожахметова, А.Х.Шихов, Г.А.Вострикова, С.В.Чернова, т.б. есімдері құрметпен аталады. 1983, 1984, 1985 жылдары оқу орны білім мен тәрбие беру саласындағы үздік жетістіктері үшін Қазақ КСР Халық Ағарту Министрлігі мен Кәсіподақ қызметкерлері Республикалық комитетінің ауыспалы Қызыл Туымен және еліміздегі тоғыз педагогикалық училищелердің қатарында Бүкілодақтық социалистік жарыстың жеңімпазы атанып, ауыспалы Қызыл Тумен марапатталды. Семей педагогикалық училищесі кезеңінің көрнекті түлектерінен Б.Жамақаев, У.Әбділманов, Г.А.Бадамбаева, М.Жұмаханова, Х.Матаев, Б.Исабаев, М.Жанболатов, Ә.Сәдуақасов т.б атап өтуге болады.

1987 жылы А.Т.Бекбаевтың зейнеткерлік демалысына шығуына байланысты педагогикалық училищенің басшылығына М.С.Мұхамеджанов келді. Қайта құру кезеңінің қиыншылықтарына қарамастан оқу орнының қалыптасқан тамаша дәстүрін одан әрі сақтап, оқу-тәрбие үрдісін одан әрі жетілдіруге белсене араласты. Біраз жылдардағы үзілістен кейін 1997–2010 жылдар аралығында директорлық қызметті жалғастырды.

Еліміздің тәуелсіздік алуымен байланысты әлемдік білім беру кеңістігіне шығуымыз, білім беру жүйесіне де жаңа өзгерістер мен жаңалықтар ала келді. 1992 жылы 25 мамырдан бастап оқу орны педагогикалық колледж болып қайта құрылды. 1992 жылы оқу орнының басшылығына философия ғылымының кандидаты, ұстаз–ғалым Н.Қ.Қалиевтің келуімен ұжымдағы ғылыми–зерттеушілік жұмыстардың деңгейі, сапасы артты. Қазақ мектептерінің көптеп ашылып, маман кадрларға деген сұраныстың өсуіне байланысты мемлекеттік тілде оқытатын топтардың санын көбейтуге көңіл бөлінді. Бүгінде оқу орнын білікті басшы, іскер ұйымдастырушы Ы.Алтынсарин төсбелгісінің иегері, Қазақстан Республикасы білім беру ісінің құрметті қызметкері Ш.А.Жанаева басқарып отыр. Республикамызға танымал іргелі білім ордасында 100–ден астам мұғалім жұмыс жасайды. Олардың 44–і жоғары санатты, білікті ұстаздар, 1–ғылым кандидаты, 2–Ы.Алтынсарин атындағы медаль иегері, 2–«Қазақстан Республикасы білім беру ісінің үздігі», 5–«Қазақстан Республикасы білім беру ісінің құрметті қызметкері» белгісінің иегері.

Колледж туралы

Колледжде 9 пән бірлестіктері бар:

• Әлеуметтік-экономикалық ПӘК
• Қазақ тілі мен әдебиеті ПӘК
• Орыс тілі мен әдебиеті ПӘК
• Шетел тілі ПӘК
• Педагогика және психология ПБ
• Математика және информатика, жаратылыстану ПӘК
• Дене тәрбиесі ПӘК
• Музыка ПӘК
• Бейнелеу өнері ПӘК

Колледждің 4 оқу ғимараты, 1 жатақханасы, 50379 дана кітап қоры бар кітапханасы мен электронды оқу залы, интернет залы, интернет жүйесіне қосылған 5 компьютерлік сыныбы, 3 лингофонды кабинет, интерактивті тақталы 34 оқу бөлмесі, 3 мультимедиялық кабинет, 2 спорт залы бар. Колледжде күндізгі және сырттай оқу бөлімдерінде 12 мамандық бойынша 1170 студент білім алуда. Колледждегі 33 оқу кабинетіне оқу орнының айтулы түлектерінің есімі берілген. Колледж ұжымы салауатты өмір салтын таңдаған. Білім алушылар спорт, ырғақ залдары және «Спартак» стадионы мен «Дельфин» бассейнінде, қыс мезгілінде «Тисса» шаңғы базасында денсаулықтарын шыңдайды. Оқу орнында 100 орындық асхана жұмыс істейді. Күрделі жөндеуден өткізілген 400 орындық жатақхана білім алушылардың жүйелі білім алуына толықтай мүмкіндік береді. Оқу-тәрбие үрдісінің сапасын арттыру мақсатында оқу орнында мониторинг орталығы жұмыс жасайды. Көркемөнерпаздар үйірмесі, поэзия клубы, Жайдарман командасы, «Оратор» дебат орталығы, спорт секциялары, пән үйірмелері жұмыс істейді. Оқу орнындағы мұражай залы құнды фотосуреттермен және мұрағат құжаттарымен жабдықталған. Оқу орнының 110 жылдық мерейтойы қарсаңында колледж тарихы жіті зерттелініп, Қазақстан Республикасы Орталық мұрағаты, Омбы, Томск, Шығыс Қазақстан облыстық мұрағаттарымен байланыс орнығып, мұрағат деректері топтастырылған танымдық–ғылыми сипаттағы көлемді кітап әзірленді.

Колледждің жетістіктері

2006 жылы облыс әкімі жүлдесіне арналған техникалық және кәсіптік білім беру мекемелері арасында өткен «Білім ұясы» байқауында колледж І орын иеленіп, облыс әкімінің арнайы жүлдесі – қаржылай сыйлықпен марапатталды.

2006 жылы облыс оқу орындары арасында педагогикалық мамандықтар бойынша өткен олимпиадада колледж командасы І орын иеленді.

2007 жылы өткен облыстық ғылыми–әдістемелік жұмыстардың ұйымдастырылуы байқауында колледждің әдістемелік жұмысы «Әдістемелік жұмысты жинақтау және тарату» номинациясы бойынша арнайы дипломмен марапатталды. Оқытушылардың кәсіби шеберлігі мен біліктілігін үнемі жетілдіріп отыру үшін шеберлер мектебі, шыңдалу мектебі, жас оқытушылар мектебі жұмыс жасайды. 2008 жылы облыстық байқауда колледждің тәрбие жұмысы жүлделі І орынды иеленіп, республикалық деңгейде насихаттау мен тарату туралы шешім қабылданды.

2011–2012 оқу жылында колледжде «Жастар және қазіргі әлем: халықаралық ынтымақтастық контексінде» атты халықаралық ғылыми-практикалық конференция және «Қазіргі педагогикалық идеялар контексіндегі Жақия Шайжүнісовтың мұрасы» атты облыстық ғылыми-практикалық конференция өткізілді.

2012–2013 оқу жылында М.О.Әуезовтың туғанына 115 жыл толуына «Әуезов мұрасы және қазіргі жастардың гуманитарлық тәрбиесі мәселелері» және Н.Құлжанованың туғанына 125 жыл толуына арналған «Мектепке дейінгі және бастауыш мектептегі білім беру мен тәрбиені ұйымдастырудың қазіргі бағыттары»

2013-2014 оқу жылында «Кәсіптік білім беру жүйесіне педагогтар дайындау», «Әлеуметтік-гуманитарлық білімнің өзекті проблемалары: қоғам, мәдениет, жеке адам» халықаралық ғылыми–тәжірибелік конференциялар, М.Шайжүнісовтың 100 жылдығына орай «Бастауыш мектеп пен бала бақшадағы оқыту мен тәрбиелеудің инновациялық әдістері» атты облыстық ғылыми–тәжірибелік конференциялар жоғары деңгейде ұйымдастырылып, өткізілді.

2014-2015 оқу жылында облысаралық «Абай оқулары» байқауы, «Елін сүйген, Елі сүйген Елбасы» тақырыбында облыстық Президент оқулары ұйымдастырылды. 2015-2016 оқу жылында «Дін-қоғам-мәдениет: өзара әрекеттестік мәселелері мен келешегі» тақырыбында ғылыми-тәжірибелік конференция, М.О.Әуезовтің туғанына 118 жылдығына арналған «Әуезов оқулары», Қ.Мұхамедханұлының туғанына 100 жыл толуына орай «Қ.Мұхамедханұлы және ұлт мұраты» атты облыстық ғылыми-тәжірибелік конференциялар мен «Көптілділік – білім беру дамуының жаңаша беталысы» тақырыбында аймақтық семинар-практикум, «Көптілділік қазіргі заманғы білім берудегі басымдылықтардың бірі ретінде» атты облыстық семинар, «Жастардың құқықтық сауаттылығы – сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің негізі» тақырыбында облыстық семинар-практикум өткізілді.

Оқудағы үздік білімімен, қоғамдық жұмыстардағы ереше белсенділігімен көзге түскен білім алушыларға жылма-жыл «М.О.Әуезов атындағы стипендия» тағайындалып, есімі Құрмет тақтасына жазылады, арнайы төсбелгі және куәлікпен марапатталады.

Педагогикалық колледждің ғылыми әдістемелік тақырыбы «Оқу–тәрбие үрдісін ақпараттық-коммуникациялық технология негізінде жетілдіру». Осы міндеттерді жүзеге асыру жолында 10 пән бірлестігі ғылыми-әдістемелік ізденіс жұмыстарын жүргізуде. Оқу орны халықаралық және еліміздегі іргелі оқу орындарымен білім саласындағы ынтымақтастықты дамытуға көңіл бөлуде. Ресейдің Барнаул, Рубцовск педагогикалық колледждерімен, Ы.Алтынсарин атындағы білім академиясымен, Б.Ахметов атындағы Павлодар педагогикалық колледжімен т.б. екіжақты ынтымақтастық туралы келісімшартқа қол қойылды.

Сілтеме

• Колледждің ресми сайты Мұрағатталған 26 қаңтардың 2018 жылы.