Наби Юсуф

Наби Юсуф (1642, Уфа қ.,–10. 4. 1712, Стамбул) – түрік ақыны. Стамбул. Халеб қалаларында тұрып ғұмыр кешкен. Мемлекеттік билеу орнында ірі қызмет атқарды. Көптеген соғыс жорықтарына қатысып, бастан кешкен оқиғаларын шығармаларында бейнеледі. Негізгі шығармасы – «Хайрийе» (1701, басылуы 1889) дастанында үстем тап өкілдерінің құлқын құмарлығын, озбырлығын, аярлығын шенеп, сол кездегі қоғам өмірінің сан алуан шындығын суреттеді. Халық арасына кең тараған бұл дастаны 19 ғ-да француз тіліне аударылып басылды. Бұдан кейін жазған «Хайрабад» дастаны да іргелі поэзиялық туынды болды. Наби Юсуф шығармаларынан Аттар, Низами, Науаи сияқты ұлы ақындардың ықпалы байқалды. Ол дастандармен бірге көптеген лирикалық өлеңдер, әдеби зерттеу еңбектер мен трактаттар жазды.