Нубиялықтар

Үлгі:Infobox Ethnic group Нубиялықтар, (өз атаулары нуба) – Оңт. Египет пен Солт. Судандағы туыстас халықтардың (донгола, махас, кунуз, т.б.) тобы. Асуан су қоймасының салынуымен Төм. убияның су астында қалуына байланысты Н-дың бір бөлігі Жоғарғы Египет пен Шығыс Суданға қоныс аударды. Жекелеген топтары Батыс Судан қалаларында тұрады. Оңтұстік Кордофанның тау халықтарымен тегі бір. Жалпы саны 2,3 млн-дай, оның 1,2 млн-ы Суданды мекендейді (2000). Н-дың кейбір топтары арабтармен толық араласып кеткен. Эфиопиялық өтпелі нәсілге жатады. Ніл-Сахара тіл шоғырының шари-ніл тобындағы нуба тілінде сөйлейді. Көне Нубия тілін сақтаған махас-фадидиса және донгола-кунуз диалектілеріне бөлінеді. Жазуы араб әліпбиі негізінде Араб тілі де кең тараған.

Нубилық, 1900 жыл

Н. – мұсылман-сүнниттер. Н-дағы бірінші мемлекет (Куш патшалығы) б.з.б. 3-мыңжылдықтың соңында пайда болды. Б.з.б. 1-мыңжылдықта құрылған Мероит патшалығы б.з.б. 8 – 7 ғ-ларда бүкіл Ніл жазығына өз билігін орнатты. Б.з. алғашқы ғасырларында Н. мероит әліпбиі негізінде өз жазуын қалыптастырғанымен, оны 9 – 10 ғ-ларда араб әліпбиі ығыстырып шығарды. Орта ғасырларда Нубия аум-нда Аксум (2 – 11 ғ-лар), Мукурра (6 – 7 ғ-лар) және Алоа (6 – 15 ғ-лар), Сеннар (16 – 19 ғ-лар) мемлекеттері өмір сүрді. Дәстүрлі кәсіптері – суармалы егіншілік (дәнді дақылдар, бау-бақша, майлы және құрма пальмаларын өсіру), мал ш. (ұсақ және ірі қара мал), құс өсіру (көгершіндер, тауық пен қаз), балық аулау. Қыш құмыралар жасау, тері өңдеу, зергерлік өнер мен ағаш ою қолөнері жоғары дамыған. Дәстүрлі қоныстары үлкен ауыл немесе шағын қалашық болып келеді. Тұрғын үйлері шикі кірпіштерден салынып, үлкен отбасына арналады. Дәстүрлі киімдері Египет және Судан арабтарының киімдеріне ұқсас (кең көйлек, шалбар және галабея), ер адамдар еур. үлгідегі костюм де киеді. Негізгі тағамдары – құрма, жұқа нан мен сары май, шардәрілер қосылып, дәнді дақылдар мен бұршақ тұқымдастардан дайындалатын мәзірлер, көкөніс пен жемістер. Н-дың көпшілік бөлігі Египет пен Суданның әр түрлі әлеум. топтарының құрамына кіреді.