Нұржау ауылдық округі
| Қазақстан ауылдық округі | |
| Нұржау ауылдық округі | |
| Облысы | |
|---|---|
| Ауданы | |
| Округ орталығы | |
| Енеді |
2 ауыл |
| Тұрғыны (2009) |
2630 |
| Уақыт белдеуі | |
| Автомобиль коды |
06 |
| Телефон коды |
+771233 |
| Пошта индексі |
060409 |
Нұржау ауылдық округі – Атырау облысы, Құрманғазы ауданындағы әкімшілік бірлік. Құрамына Нұржау, Жамбыл, Әлислан (2008 жылдан бастап Жамбыл селосының құрамына енгізілген[1]) ауылдары кіреді. Орталығы – Нұржау ауылы[2].
Орналасуы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Нұржау ауылдық округі 1993 жылы құрылған. Округ батысында Дәшін, шығысында Орлы селолық округтерінің жерлерімен шектеседі. Округтің барлық жер аумағы 80888 га.[3]
Халқы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
2009 жылғы санақ бойынша округте 2630 адам тұрады[4].
Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Округ тұрғындары негізінен «Бабий», «Клемкин», «Морской», «Терешкин» аралдары мен Қиғаш өзені бойынан балық аулаумен айналысқан. Қазан революциясынан кейін 1934 жылдан бастап Нұржау Кеңесі құрылып, «Болғанияз», «Талап», «Жігер», «Қайрат» атты серіктестіктер ұйымдастырылған.
1912 жылы «Бедірде» халықтың қаржысына екі жылдық медресе ашылды. Нұржауда 1930 жылдардан бастап «Қазақстан» атты балық аулайтын ұжымдық шаруашылық құрылды.
1974 жылы Нұржау селосының орталығында «Октябрь» кеңес шаруашылығы бой көтерді. Мұнда 12800 муйізді ірі қара, 1480 түйе, 1600 жылқы, екі — ұш жылдан кейін 20 мыңға жуық қой малы өсірілді.[5]
Инфрақұрылымы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Округ бойынша 54 шаруа қожалығы, 17 жеке кәсіпкер, 10 дүкен, бір балық цехы, бір орта, бір орталау мектеп, балабақша, мәдениет үйі, кітапхана, дәрігерлік амбулатория, байланыс бөлімшесі жұмыс істейді.
Нұржау округіне қарасты жер, ат су атаулары[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Бектұрған мекені—аудан орталыгынан 30 шақырымдай, ал, Ганюшкин теміржол бекетінен 3-4 шақырым жерде орналасқан. Бұрын бұл жердің төбелері өте биік болған, басына шыққанда аралдың Нұржау, Дәшін сияқты ірі елді-мекендері көрініп тұрған. Сондықтан болса керек бұл жерді «Биік тұрған» десе, 20-ғасырдың басынан бастап «Бектұрған» деп атап кеткен.
Адайдың «Ақтөбесі» — Жамбыл ауылы мен Нұржау округінің аралығындағы тау іспеттес үлкен төбе. Биігіне шықсаң Жаңа талап, Нуржау округінің жерлері түгел көрінеді. Кеңес үкіметі кезінде мүндай биіктерге ағаш мұнара («вышка») орнатқан. Адай руының, көбісі Тоқпанбет бөлігі қоныс еткен. Сондықтан Адайдың Ақтөбесі аталынған.
Ақтөбе — округ орталығынан 2-3 шақырымнан аспайтын жерде. Жанынан Жіңішке өзені ағады. Жағасы көк майса, көк шөп.
Балта — Жамбыл ауылының Тәтірке өзегінен өткен соң батысқа қарай кезігеді. Ертеректе ит тұмсығы батпайтын ну құрақ өскен. Қожа руының Балта есімді діндар адамы қоныс етіп, үрім-бұтақ өрбіткен.
Бедір — жер атауы, тарамдалған жіңішке өзекшелер қоршаған жатағандау төбелі алқап. Ганюшкин бекетінің шығысында 10 шақырымдай қашықтықта. ХІХ-ғасырдың орта шенінде Фёдор атты орыс шаруасы қоныстанған. «Бедірге» 1934 жылдары құм өңірінен «Жаңа тұрмыс» ұжымдық шаруашылығы келіп орналасып, кең алқапқа егін егін еккен. Қазір тұрғызылған үйлердің орындары жатыр.
Бесікті — Барақты-Нұржау округі мен Орлы ауылдық округінің аралығын бөліп жатқан, жіңішке өзеннің бер жағына орналасқан түбек іспеттес жер. Өзен жағасы қалың қамыс пең құрақ өседі. Кезінде «Қазақстан» аталған ұжымшар егін еккен.
Жіңішке — айналасын түгілдей су қоршаған арал. Жіңішке өзені осы тұста тереңдей жайылып ағады.
Золотой — Орыстар қойған атау. Айнала су қоршаған арал. Қалың жынысты қамысы мен қоғасы қабан, қасқыр, түлкі, борсық, т.б. аңдарға бай. Кезінде кітапхана, клубы бар үлкен орталық болды.
Қамшау — Жамбыл ауылынан қашық емес, Тәтірке арнасына іргелес қоныс. Балық тартымы бар, құрағы, шөбі бар, құсқа бай елдің ежелгі мекені
Қарақамыс — Нұржау округінің айналасын су қоршаған аралы. Жамбыл ауылынан 3 шақырым, Теңіз округінен 2 шақырым орналасқан. Өзегінде күні кешелерге дейін балық аулайтын үлкен тартым болған. Балық қабылдайтын батаға орыны сақталған.
Тәтірке өзегі («Татарск») — Қиғаш саласындағы өзек. Татарск атауын жергілікті тұрғындар өздеріне икемдеп «Тәтірке» атаған. Патша заманында бойында батағалар болған, үлкен-үлкен балық тартымдары орналасқан. Сол замандарда балық тиелген кемелер Тәтіркенің бойымен Қиғашқа, одан Еділге ұласып Ресейге барған.
Округтегі тарихи және мәдени ескерткіштер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Серікбай ата кесенесі
- Ұлы Отан соғысында қаза тапқан жерлестерге қойылған обелискі[6]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Құрманғазы ауданының әкімшілік-аумақтық бірліктеріне өзгерістер енгізу туралы
- ↑ "Қазақ энциклопедиясы", X том
- ↑ http://atyrau.gov.kz/page/read/Apparat_akima_Nurzhauskogo_selskogo_okruga.html
- ↑ 2009 жылғы Қазақстан Республикасы халқының Ұлттық санағының қорытындылары. Астана 2011. 1 том
- ↑ Киелі мекен, қасиетті өлке -Құрманғазы. Ағатай баспасы, Атырау-1920 ж. ISBN 978-601-7861-86-5
- ↑ Құрманғазы ауданы. Шежіре. - Алматы: "Арыс" баспасы, 2008. ISBN 9965-17-535-7
 | Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|
|
Бұл — Қазақстан географиясы бойынша мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. |
| ||||||