Нәйла Оразғұлқызы Базанова

Нәйла Оразғұлқызы Базанова (11.11.1911, Бішкек қаласы - 11.1.1993, Алматы қаласы) - ғалым, қазақ әйелдері арасынан шыққан тұңғыш биология ғылым доктары (1945), профессор (1946), Қазақстан Ғылым Академиясының академик (1951), Қазақстанның еңбек сіңірген ғылым қайраткері (1946). Алматы зоотехника-малдәрігерлік институтын (қазіргі ҚазҰАУ) бітірген (1932).

• 1932-47 жылы сол институтта ассистент, доцент, профессор, кафедра меңгерушісі,
• 1948-51 жылы эксперименттік биология институтының директоры,
• 1951-66 жылы Қазақстан Ғылым Академиясының Биология және медицина бөлімінің академик-хатшысы,
• 1966-86 жылы Физиология институтының директоры,
• ал 1986-93 жылы сол институттың құрметті директоры болды. Негізгі ғылым еңбектері ірі қара малдың ас қорыту ерекшеліктерін және жас төлдің өcyi мен физиологиясын зерттеуге арналған. Ол малдың ішек-қарнындағы мембраналы ас қорыту механизмін ашып, ішек-қарын кенересіндегі ас қорыту күйіс малына да тән екенін дәлелдеді. Малды пропион қышқылды ашытқы қосылған сүрлемнің жаңа түрімен азықтандыруды ұсынды. Ленин орденімен, Еңбек Қызыл Ту, екі рет «Құрмет белгісі» орденімен марапатталған.

Нәйла – Қаныш Сәтбаевтың өнегесін көріп, тәлім алған ғалымдардың бірі, ұлы ғалым туралы «Жарқын есім» («Заңгар» // Қаныш Сәтбаев туралы естеліктер. А., «Айкос». 1999. 136-137-6.), «Өнегесі өзгеше еді» («Зерде», 1999. №2, 20-6.) естеліктерінің авторы. Мұнда ол «Мені Қаныш Сәтбаевтың ойлау ауқымының кеңдігі және ғылымның барлық саласы бойынша жетік хабардарлығы әрқашан таң қалдыратын» («Академик Қаныш Сәтбаев. Из писем и заметок», «Атамұра», 1998. 141-6.) деген жүрек-жарды сөзін айтты.