Нәйлә Оразғұлқызы Базанова

Нәйлә Оразғұлқызы Базанова(11.11.1911, Бішкек - 11.11.1993, Алматы) — ғалым, қазақ әйелдері арасынан шық­қан тұңғыш биология ғылыми докторы (1945), профессор (1946), Қазақстан ғылым академиясының академигі (1951), Қазақстан еңбек сіңірген ғылыми қайраткері (1946). Алматы зоотехникалық-малдәрігерлік институтын бітірген (1932). 1932-47 жылдары сол институтта ассистент, доцент, профессор, кафедра меңгерушісі, 1948- 51 жылдары эксперименттік биологиялық инститтутының директоры, 1951-1966 жылдары Қазақстан ғылым академиясының биологиялық және медициналық бөлімінің академигі-хатшысы, 1966-86 жылдары Физиологиялық институтының директоры, ал 1986-1993 жылдары сол институттың құрметті докторы бол­ды. Негізгі ғылыми еңбектері ірі қара малдың ас қорыту ерекшеліктерін және жас төлдің өсуі мен физиологиясын зерттеуге арнал­ған. Ол малдың ішек-қарнындағы мембраналы ас қорыту механизімін ашып, ішек-қарын кенерісіндегі ас қорыту күйіс малына да тән екенін дәлелдеді. Малды пропион қышқылды ашытқыш қосылған сүрлеменің жаңа түрімен азықтандыруды ұсынды. Ленин орденімен, "Октябрь революциясы", Еңбек Қьізыл Ту, екі рет "Құрмет белгісі" ордендерімен марапатталған.

Шығармалары

• Развитие регуляции кровообращения и дыхания у некоторых сельскохозяйственных животных в онтогенезе, А.-А., 1946;
• Функция молочной железы у сельскохозяйственных животных, А.-А., 1973 (соавт.);
• Пропионовокислые бактерии в силосовании и кормлении сельскохозяйственных животных, А.-А., 1977 (соавт.);
• Закономерности всасывательной деятельности желудочно-кишечного тракта, А.-А., 1985 (соавт.).