Омикрон
| Грек әліпбиі | |
| Түрі: |
консонантты-вокалдық жазу |
|---|---|
| Тілдері: | |
| Пайда болған жері: |
Грекияда |
| Пайда болу уақыты: |
бзд. IX—VIII ғғ. |
| Жазу бағыты: |
солдан оңға |
| Белгілері: |
24 әріп |
| Шығу тегі: | |
|
| |
| Жазу жүйесі | |
Ο, ο (грек. όμικρον омикро́н) — грек әліпбиінің 15-ші әрпі. Әріптің атауы көне грекше ὄ μικρόν — "кіші о" деген сөзден шыққан. Өйткені көне грек тілінде омикронмен қысқа [o] дыбысы таңбаланған, ал ұзақ [oː] дыбысын жазуға Ωω (омега, ὦ μέγα — "мега о") әрпі қолданылған. Қазіргі грек тілінде екі әріп те бірдей, [o̞] болып оқылады.[1]
Омикрон "көз" деп аталатын финикиялық 𐤏 (аин) әрпінен шыққан, ал ол өз кезегінде — көнемысырлық "көз" иероглифінің оңайлатылған нұсқасы. Ал омикроннан латынның O және кирилдің О әріптері, демек қазіргі қазақ әліпбиінің О, сондай-ақ Ө әріптері туындаған.
Қарашаның 26, 2021, Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы COVID-19-дың ашылған B.1.1.529 штаммына "омикрон" деген айдар тақты. Бұл штамм 24 қараша, 2021 жылы алғаш Оңтүстік Африка Республикасында тіркелген еді.[2]
Астрономияда омикрон әрпі шоқжұлдыздағы жарықтығы 15-ші жұлдызды белгілеуге қолданылады, мысалы, Персейдің омикроны, Андромеданың омикроны, Кита омикроны.
Бірақ негізінен бұл әріп, латынның O-сына және 0 араб цифрына ұқсас болғандықтан, ғылым мен техникада қолданылмайды десе де болады.
Қосымша айта кететін жәйт, омикрон кіші болса да "о", сондықтан оны "амикрон" деп дыбыстау дұрыс емес, қазақ тілінде "о" деп жазып, "а" деп оқуға міндеттейтін ереже жоқ.[3]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ The Greek Alphabet
- ↑ Classification of Omicron (B.1.1.529): SARS-CoV-2 Variant of Concern. World Health Organization.
- ↑ Физика және Ғарыш https://www.facebook.com/photo/?fbid=379358467313281&set=a.194976562418140