Омыртқамаңы түйіндері

Омыртқамаңы түйіндері (паравертебральные узлы); (ganglion paravertebralis, лат. ganglion — түйін, para — маңы, vertebra — омыртқа) — омыртқа денелерінің төменгі жағында (адамда - алдыңғы), олардың оң және сол жақ беттерінде тізбектеле орналасып, өзара түйінаралық жүйке талшықтары арқылы бір-бірімен омыртқа бағанасы бойымен жалғасып, симпатикалық жүйке бағанын құрайтын симпатикалық жүйке жүйесі бөлімінің түйіндері. Омыртқамаңы түйіндері жұлын жүйкелерінің ақ және сұр байланыстырғыш тармақтарымен байланысады. Жұлынның сұрзатының бүйір бағанындағы (мүйізіндегі) вегетативтік жүйке орталығындағы нейроциттер аксондары құрайтын түйіналды (преганглионды) вегетативтік миелинді жүйке талшықтары омыртқамаңы түйіндері мультиполярлы нейроциттерінде аяқталып, оларға орталықтан жүйке толқынын (импульс) жеткізеді. Омыртқамаңы туйіндері симпатикалық , эфферентті неироциттерден құралған. Олардың дендриттері (қабылдағыш өсінділері) жұлын жүйкелерінің ақ байланыстырғыш тармақтары құрамындағы түйіналды миелинді жүйке талшықтары арқылы орталықтан келетін жүйке толкынын қабылдап өндейді де, нейроциттердің аксондары жүйке толқынын орындаушы мүшелерге (дененің қан, лимфа тамырларына) жеткізеді. Омыртқамаңы түйіндері нейроциттерінің аксондары түйінсоңы миелинсіз жүйке талшықтары ретінде түйіндерден шығып, жұлын жүйкелеріне сұр байланыстырғыш тармақ ретінде қайтадан қосылады. Омыртқамаңы түйіндері орналасу орындарына сәйкес мойын, көкірек, бел, құйымшақ және құйрық бөлімдеріне бөлінеді. Омыртқамаңы түйіндерінің нейроциттері тірек- қимыл аппараты (бұлшықеттер, буындар, сүйектер) мен тері жабыны мүшелерінің қан және лимфа тамырларының қызметтерін реттейді.