Орталық Азия ойындары
Орталық Азия ойындары – екі жылда бір рет өтетін бұрынғы КСРО Орталық Азия республикаларының спортшылары қатысатын спорттық жарыс. Ойындар Азия Олимпиада кеңесінің және Халықаралық Олимпиада комитеті қамқорлығымен өтеді.
Тарихы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
1994 жылдың сәуір айында Ташкентке Халықаралық Олимпиада комитеті президенті Хуан Антонио Самаранч келді. Кездесу барысында Өзбекстан президенті Ислам Кәрімов Ташкентте Олимпиада ойындарын өткізу мүмкіндігі туралы сұрады, оған ХОК президенті Олимпиада хартиясының өтініші бойынша кем дегенде аймақтық жарыстар өткізу керек деп жауап берді. Осыдан кейін Ташкентте Қазақстан, Өзбекстан, Кыргызстан, Түрікменстан және Тәжікстан Ұлттық Олимпиадалық комитеттер басшыларының кездесуі өтті, онда Орталық Азия ойындарын ұйымдастыру туралы шешім қабылданды.
Әр ойындар екі жылда бір рет өткізілетіне қарамастан, әртүрлі себептермен олар бірнеше рет жойылып, 2005 жылдан кейін іс жүзінде өткізілмейді.
Алғаш 1995 жылы Ташкент қаласында өтті. Ресми ашылу салтанатына сол кездегі Халықаралық Олимпиада комитетінің президенті Хуан Антонио Самаранч қатысты. Ойын барысында қазақ спортшылары 75, өзбек спортшылары 65 алтын медальға ие болды. Екінші Орталық Азия ойындары 1997 жылы Алматыда өтті. Оған Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан және Түрікменстан спортшылары қатысты. Қазақстандықтар 125, өзбекстандықтар 35, қырғызстандықтар 13 алтын жүлдені еншіледі. Осы ойындар барысында боксшылар Б.Жұмаділов, І.Бұқаров, Р.Мусинов, Н.Сманов, Е.Ибрайымов, С.Өмірбеков, ауыр атлет А.Храпатый, палуандар Б.Байсейітов, Ю.Мельниченко, М.Мамыров, М.Мәмбетов ерекше көзге түсті. Үшінші Орталық Азия ойындары 1999 жылы Бішкекте өтті. Мұнда да қазақстандықтардың басымдығы айқын аңғарылды. Қазақстан 119, Қырғызстан 27, Өзбекстан 18 алтын медаль алды. 2001 жылы Түрікменстанда өтуі тиіс төртінші Орталық Азия ойындары Түрікменстанның бас тартуына байланысты өтпей қалды. Бесінші Орталық Азия ойындары 2003 жылы Душанбе қаласында өтті. Қазақстандықтар көптеген спорт түрлері бойынша қосалқы командаларды жіберді. Соның өзінде 44 алтын медальмен I орынға шықты. Өзбектер 25, тәжіктер 15, қырғыздар 4 алтын медаль алды.[1]
Қатысатын елдер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Ойындар тізімі[өңдеу | қайнарын өңдеу]
| Жыл | Ойындар | Өтетін орны | Өтетін мемлекет | Жеңімпаз(алтын) | 2-ші(алтын) | 3-ші(алтын) | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1995 | I | Ташкент |  Өзбекстан
|
Қазақстан (76) | Өзбекстан (65) | Қырғызстан (13) | ||
| 1997 | II | Алматы |  Қазақстан
|
Қазақстан (125) | Өзбекстан (35) | Қырғызстан (13) | ||
| 1999 | III | Бішкек |  Қырғызстан
|
Қазақстан (119) | Қырғызстан (27) | Өзбекстан (17) | ||
| 2001 | IV | Ашхабат |  Түрікменстан
|
Өткізілмеді | ||||
| 2003 | IV | Душанбе |  Тәжікстан
|
Қазақстан (48) | Өзбекстан (36) | Тәжікстан (18) | ||
| 2005 | V | Ташкент | Өзбекстан
|
Өткізілмеді | ||||
Сілтемелер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- Ресми сайты Мұрағатталған 27 ақпанның 2018 жылы.
- Қазақстан ҰОК Орталық Азия ойындары сайтында Мұрағатталған 11 мамырдың 2010 жылы.
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том
 | Бұл мақаланы Уикипедия сапа талаптарына лайықты болуы үшін уикилендіру қажет. |
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |