Мазмұнға өту

Оқ құмырсқа

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Оқ құмырсқа

Амандық күйі
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Буынаяқтылар
Табы: Жәндіктер
Сабы: Жарғақ қанаттылар‎
Тұқымдасы: Formicidae
Кіші тұқымдасы: Paraponerinae
Тайпасы: Paraponerini
Тегі: Paraponera
Түрі: P. clavata
Екі-есімді атауы
Paraponera clavata
(Fabricius, 1775)
Синонимдері

Paraponera aculeata (Olivier, 1792)
Paraponera tarsalis (Perty, 1833)

Оқ құмырсқа (лат. Paraponera clavata) — құмырсқалар тұқымдасына жататын жарғақ қанатты жәндік.

Оқ құмырсқалардың мықты бізгегі (шанышқысы) болады және өте улы. Олардың шаққанының әсері ара мен сонаның шаққанына қарағанда 30 есе күштірек.Оқ құмырсқа – жер бетіндегі ең үлкен жыртқыш құмырсқа болып саналады.

Денесінің ұзындығы – 18-25 мм. Әдетте, қызыл-қоңыр түсті.

Бұл құмырсқалар басқа құмырсқалардан көлемінің үлкендігімен және шаққан кездегі ауырту сезімінің жағымсыздығымен ерекшелінеді.

Осы бір сұмдық жаратылыс иесі шаққан кезде денені оқ секілді жаралайтындықтан «оқ құмырсқа» деп аталады.Оқ құмырсқаның әлемдегі омыртқасыздардың ішіндегі ең улы жаратылыс иесі екендігін ғалымдар дәлелдеген.

Жемтігін шүйгіліп келіп шағады. Оқ құмырсқалар шаққан аңдар бір орында тепсініп тұра алмайды, удың әсері қайтқаннан кейін ғана тынышталады.

Негізгі қорегі – жәндіктер, олардың дернәсілдері және өсімдіктердің жапырақтары мен тұқымдары, шырындары. Тіпті сонаның ұясына да шабуыл жасайды.

Илеулерін ағаштардың түбіне салады.Оқ құмырсқалар қызуқанды. Қанша улы болғанымен, бұл құмырсқалар ешқашан бірінші шабуыл жасамайды. Алғашқыда жанына келгендерге ысылдап, иіс шығарады, кейіннен шаншарымен шағады.

Бұл құмырсқаның уынан жансыздандыратын нейротоксин, понератоксин табылған.[1]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. У 49 УЛЫ ЖӘНДІКТЕР. - Алматы: «Аруна» баспасы. - 208 бет. - Сер.: «1100 қызықты дерек».