Мазмұнға өту

Оңтүстік полюс — Эйткен бассейні

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет

Оңтүстік полюс — Эйткен бассейні
ағылш. South Pole–Aitken basin
Ортадағы көк түспен белгіленген аймақ
Ортадағы көк түспен белгіленген аймақ
Сипаттамасы
Диаметрі2400×2050 км
Орташа тереңдігі6000–8000 м
Орналасуы
53° о. е. 169° б. б. / 53° о. е. 169° б. б. / -53; -169Координаттар: 53° о. е. 169° б. б. / 53° о. е. 169° б. б. / -53; -169
Аспан денесіАй
Оңтүстік полюс — Эйткен бассейні (Ай (серік))
Оңтүстік полюс — Эйткен бассейні
Оңтүстік полюс — Эйткен бассейні Ортаққорда

Оңтүстік полюс — Эйткен бассейніАйдағы ең үлкен, ең терең және ең көне кратер.[1] Диаметрі шамамен 2500 шақырымды құрайтын бұл бассейн Күн жүйесінің денелері бетіндегі ең ірі кратерлер қатарына жататыны анық.

Ресми бекітілген атауы жоқ. Қазіргі атауы осы аймақтың екі шеткі нүктесінің қосарлануынан құралған: Айдың оңтүстік полюсі және Эйткен кратері. Бассейн Айдың көрінбейтін жағында орналасқандықтан, оның бар екені тек ғарыш игеру заманында белгілі болды. Алайда кратердің бір шетін Жерден бақылауға болады, оны бұрын Лейбниц таулары деп атаған.

Бассейн 4,2–4,3 миллиард жыл бұрын орын алған соқтығысудың нәтижесінде пайда болды деп есептелінеді.[2]

Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Petro, Noah E.; Pieters, Carle M. (2004-05-05), "Surviving the heavy bombardment: Ancient material at the surface of South Pole-Aitken Basin", Journal of Geophysical Research 109 (E6): E06004, doi:10.1029/2003je002182 
  2. Ivanov, M. A.; Hiesinger, H.; van der Bogert, C. H.; Orgel, C.; Pasckert, J. H.; Head, J. W. (October 2018). "Geologic History of the Northern Portion of the South Pole-Aitken Basin on the Moon" (in en). Journal of Geophysical Research: Planets 123 (10): 2585–2612. Bibcode 2018JGRE..123.2585I. doi:10.1029/2018JE005590.