Пероксидті қосылыстар

Types of peroxides, from top to bottom: peroxide ion, organic peroxide, organic hydroperoxide, peracid. The peroxide group is marked in blue. R, R¹ and R² mark hydrocarbon radicals.

Пероксидті қосылыстар, пероксоқосылыстар — құрамында бір-бірімен байланысқан оттек атомдары болатын (—О—О—) заттар. Пероксидті қосылыстарды сутек пероксидінің (Н₂О₂) тұздары ретінде қарастыруға болады, себебі олар сілтімен әрекеттесіп металл пероксидтерін түзеді. Пероксидті қосылыстардың көп таралған түрі сілтілік және сілтілік-жер металдардың пероксидтері. Олар күшті тотықтырғыш, су және сұйытылған қышқылдармен әрекеттесіп, Н₂О₂ бөліп шығарады. Пероксидті қосылыстарды металды тотықтырып немесе металл оксидтеріне ауамен әсер ету арқылы алады. Na₂O₂ (натрий пероксиді) — сарғыш түсті, өте ылғал тартқыш ұнтақ, лаб-да үзбей оттек алу үшін қолданылады. Кейбір металдар да (Mg, Zn, Cd, Hg, лантаноидтар) Пероксидті қосылыстар түзеді. Пероксидті қосылыстар жүн, зығыр, мақта, жасанды талшықтарды, т.б. бояуға, суды тазартуда қолданылады.

Дереккөздер

«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, VII том