Пінин
(Пиньинь бетінен бағытталды)
Пинин (Pinyin, Hanyu Pinyin) — қытай тілінде пайдаланылатын латындандырылған дыбыстаңба жүйесі.
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Пинин кестесі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Тік жақшаларда пінин қазақ жазуымен бейнеленеді.
Аяқтау- ыштар |
Бастауыштар | Аяқтау- ыштар | |||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
(дара) | b | p | m | f | d | t | n | l | g | k | h | j | q | x | zh | ch | sh | r | z | c | s | ||||
a то- бы |
-i | zhi [џи] |
chi [чи] |
shi [ши] |
ri [ржи] |
zi [ѕи] |
ci [ци] |
si [си] |
-i | a то- бы | |||||||||||||||
a | a [а] |
ba [ба] |
pa [па] |
ma [ма] |
fa [фа] |
da [да] |
ta [та] |
na [на] |
la [ла] |
ga [га] |
ka [ка] |
ha [ха] |
zha [џа] |
cha [ча] |
sha [ша] |
za [ѕа] |
ca [ца] |
sa [са] |
a | ||||||
o | o [о] |
bo [бо] |
po [по] |
mo [мо] |
fo [фо] |
lo [лө] |
o | ||||||||||||||||||
e | e [ы] |
me [мы] |
de [ды] |
te [ты] |
ne [ны] |
le [лы] |
ge [гы] |
ke [кы] |
he [хы] |
zhe [џы] |
che [чы] |
she [шы] |
re [ржы] |
ze [ѕы] |
ce [цы] |
se [сы] |
e | ||||||||
ê | ê [е] |
ê | |||||||||||||||||||||||
ai | ai [ай] |
bai [бай] |
pai [пай] |
mai [май] |
dai [дай] |
tai [тай] |
nai [най] |
lai [лай] |
gai [гай] |
kai [кай] |
hai [хай] |
zhai [џай] |
chai [чай] |
shai [шай] |
zai [ѕай] |
cai [цай] |
sai [сай] |
ai | |||||||
ei | ei [ей] |
bei [бей] |
pei [пей] |
mei [мей] |
fei [фей] |
dei [дей] |
nei [ней] |
lei [лей] |
gei [гей] |
kei [кей] |
hei [хей] |
zhei [џей] |
shei [шей] |
zei [ѕей] |
ei | ||||||||||
ao | ao [ау] |
bao [бау] |
pao [пау] |
mao [мау] |
dao [дау] |
tao [тау] |
nao [нау] |
lao [лау] |
gao [гаў] |
kao [каў] |
hao [хаў] |
zhao [џау] |
chao [чау] |
shao [шау] |
rao [ржау] |
zao [ѕау] |
cao [цау] |
sao [сау] |
ao | ||||||
ou | ou [оу] |
pou [поу] |
mou [моу] |
fou [фоу] |
dou [доу] |
tou [тоу] |
nou [ноу] |
lou [лоу] |
gou [гоў] |
kou [коў] |
hou [хоў] |
zhou [џоу] |
chou [чоу] |
shou [шоу] |
rou [ржоу] |
zou [ѕоу] |
cou [цоу] |
sou [соу] |
ou | ||||||
an | an [ан] |
ban [бан] |
pan [пан] |
man [ман] |
fan [фан] |
dan [дан] |
tan [тан] |
nan [нан] |
lan [лан] |
gan [ган] |
kan [кан] |
han [хан] |
zhan [џан] |
chan [чан] |
shan [шан] |
ran [ржан] |
zan [ѕан] |
can [цан] |
san [сан] |
an | |||||
en | en [ын] |
ben [бын] |
pen [пын] |
men [мын] |
fen [фын] |
nen [нын] |
gen [гын] |
ken [кын] |
hen [хын] |
zhen [џен] |
chen [чен] |
shen [шен] |
ren [ржен] |
zen [ѕын] |
cen [цын] |
sen [сын] |
en | ||||||||
ang | ang [аң] |
bang [баң] |
pang [паң] |
mang [маң] |
fang [фаң] |
dang [даң] |
tang [таң] |
nang [наң] |
lang [лаң] |
gang [гаң] |
kang [каң] |
hang [хаң] |
zhang [џаң] |
chang [чаң] |
shang [шаң] |
rang [ржаң] |
zang [ѕаң] |
cang [цаң] |
sang [саң] |
ang | |||||
eng | eng [ың] |
beng [бың] |
peng [пың] |
meng [мың] |
feng [фың] |
deng [дың] |
teng [тың] |
neng [ның] |
leng [лың] |
geng [гың] |
keng [кың] |
heng [хың] |
zheng [џың] |
cheng [чың] |
sheng [шың] |
reng [ржың] |
zeng [ѕың] |
ceng [цың] |
seng [сың] |
eng | |||||
er | er [ар] |
er | |||||||||||||||||||||||
i то- бы |
i | yi [и] |
bi [бі] |
pi [пі] |
mi [мі] |
di [ді] |
ti [ті] |
ni [ні] |
li [лі] |
ji [ѓі] |
qi [ќі] |
xi [ші] |
i | i то- бы | |||||||||||
ia | ya [я] |
lia [лія] |
jia [ѓія] |
qia [ќія] |
xia [шія] |
ia | |||||||||||||||||||
io | yo | йо | io | ||||||||||||||||||||||
ie | ye [е] |
bie [біе] |
pie [піе] |
mie [міе] |
die [діе] |
tie [тіе] |
nie [ніе] |
lie [ліе] |
jie [ѓіе] |
qie [ќіе] |
xie [шіе] |
ie | |||||||||||||
iao | yao [яу] |
biao [біяу] |
piao [піяу] |
miao [міяу] |
diao [діяу] |
tiao [тіяу] |
niao [ніяу] |
liao [ліяу] |
jiao [ѓіяу] |
qiao [ќіяу] |
xiao [шіяу] |
iao | |||||||||||||
iu | you [йоу] |
miu [миоу] |
diu [диоу] |
niu [ниоу] |
liu [лиоу] |
jiu [ѓиоу] |
qiu [ќиоу] |
xiu [шиоу] |
iu | ||||||||||||||||
ian | yan [ян] |
bian [біян] |
pian [піян] |
mian [міян] |
dian [діян] |
tian [тіян] |
nian [ніян] |
lian [ліян] |
jian [ѓіян] |
qian [ќіян] |
xian [шіян] |
ian | |||||||||||||
in | yin [ин] |
bin [бін] |
pin [пін] |
min [мін] |
nin [нің] |
lin [лін] |
jin [ѓін] |
qin [ќін] |
xin [шін] |
in | |||||||||||||||
iang | yang [яң] |
niang [ніяң] |
liang [ліяң] |
jiang [ѓіяң] |
qiang [ќіяң] |
xiang [шіяң] |
iang | ||||||||||||||||||
ing | ying [иң] |
bing [бің] |
ping [пің] |
ming [мің] |
ding [дің] |
ting [тің] |
ning [нің] |
ling [лің] |
jing [ѓің] |
qing [ќің] |
xing [шің] |
ing | |||||||||||||
u то- бы |
u | wu [у] |
bu [бұ] |
pu [пұ] |
mu [мұ] |
fu [фұ] |
du [дұ] |
tu [тұ] |
nu [нұ] |
lu [лұ] |
gu [гұ] |
ku [кұ] |
hu [хұ] |
zhu [џұ] |
chu [чұ] |
shu [шұ] |
ru [ржұ] |
zu [ѕұ] |
cu [цұ] |
su [сұ] |
u | u то- бы | |||
ua | wa [уа] |
gua [гўа] |
kua [кўа] |
hua [хўа] |
zhua [џуа] |
chua [чуа] |
shua [шуа] |
ua | |||||||||||||||||
uo | wo [о] |
duo [до] |
tuo [то] |
nuo [но] |
luo [ло] |
guo [го] |
kuo [ко] |
huo [хо] |
zhuo [џо] |
chuo [чо] |
shuo [шо] |
ruo [ржо] |
zuo [ѕо] |
cuo [цо] |
suo [со] |
uo | |||||||||
uai | wai [уай] |
guai [гўай] |
kuai [кўай] |
huai [хўай] |
zhuai [џуай] |
chuai [чуай] |
shuai [шуай] |
uai | |||||||||||||||||
ui | wei [уей] |
dui [дуей] |
tui [туей] |
gui [гўей] |
kui [кўей] |
hui [хўей] |
zhui [џуей] |
chui [чуей] |
shui [шуей] |
rui [ржуей] |
zui [ѕуей] |
cui [цуей] |
sui [суей] |
ui | |||||||||||
uan | wan [уан] |
duan [дуан] |
tuan [туан] |
nuan [нуан] |
luan [луан] |
guan [гўан] |
kuan [кўан] |
huan [хўан] |
zhuan [џуан] |
chuan [чуан] |
shuan [шуан] |
ruan [ржуан] |
zuan [ѕуан] |
cuan [цуан] |
suan [суан] |
uan | |||||||||
un | wen [ун] |
dun [дун] |
tun [тун] |
lun [лун] |
gun [гун] |
kun [кун] |
hun [хун] |
zhun [џун] |
chun [чун] |
shun [шун] |
run [ржун] |
zun [ѕун] |
cun [цун] |
sun [сун] |
un | ||||||||||
uang | wang [уаң] |
guang [гўаң] |
kuang [кўаң] |
huang [хўаң] |
zhuang [џуаң] |
chuang [чуаң] |
shuang [шуаң] |
uang | |||||||||||||||||
ong | weng [уң] |
dong [дуң] |
tong [туң] |
nong [нуң] |
long [луң] |
gong [гуң] |
kong [куң] |
hong [хуң] |
zhong [џуң] |
chong [чуң] |
rong [ржуң] |
zong [ѕуң] |
cong [цуң] |
song [суң] |
ong | ||||||||||
ü то- бы |
ü | yu [ю] |
nü [нү] |
lü [лү] |
ju [ѓү] |
qu [ќү] |
xu [шү] |
ü | ü то- бы | ||||||||||||||||
ue | yue [юе] |
nue [нүе] |
lue [лүе] |
jue [ѓүе] |
que [ќүе] |
xue [шүе] |
ue | ||||||||||||||||||
üan | yuan [юен] |
juan [ѓүен] |
quan [ќүен] |
xuan [шүен] |
üan | ||||||||||||||||||||
ün | yun [үн] |
jun [ѓүн] |
qun [ќүн] |
xun [шүн] |
ün | ||||||||||||||||||||
iong | yong [юң] |
jiong [ѓіюң] |
qiong [ќіюң] |
xiong [шіюң] |
iong | ||||||||||||||||||||
Аяқтау- ыштар |
(дара) | b | p | m | f | d | t | n | l | g | k | h | j | q | x | zh | ch | sh | r | z | c | s | Аяқтау- ыштар | ||
Бастауыштар |
- Түстердің шартты белгілері:
"тұрақты" бастауыш не аяқтауыш Аяқтауыш a тобында, не мыналардың тікелей қисындасуы:
- i+a тобындағы аяқтауыш
- u+a тобындағы аяқтауыш
- ü+a тобындағы аяқтауыш
i, u, ü топтарындағы аяқтауыш мыналардың түрлендірген қисындасуы: - i+a тобындағы аяқтауыш
- u+a тобындағы аяқтауыш
- ü+a тобындағы аяқтауыш
буын - бастауыш пен аяқтауыш тікелей кисындасуы (немесе бұл беттің үстінде құрылымы бейнеленген бастауышсыз (дара) буындар ережелеріне ереді)
буын - түрлендірген бастауыш пен аяқтауыш қисындасуы
Қолдануы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Бастауыштар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Аяқтауыштар
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Емлесі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Түсірінділер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Тағы қараңыз
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Сыртқы сілтемелер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Little Pinyin App 1.0 online Мұрағатталған 6 шілденің 2009 жылы.
- New Edition Hanyu Pinyin Syllable Table Мұрағатталған 24 қаңтардың 2009 жылы.
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |
Бұл мақалада еш сурет жоқ.
Мақаланы жетілдіру үшін қажетті суретті енгізіп көмек беріңіз. Суретті қосқаннан кейін бұл үлгіні мақаладан аластаңыз.
|