Польшадағы президент сайлауы (2025)
| |||||||||||
| Польшадағы президент сайлауы (2025) | |||||||||||
| 18 мамыр 2025 жыл (бірінші айналым) 1 маусым 2025 жыл (екінші айналым) |
|||||||||||
| Сайлау органы және нәтижелер | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Сайлаушылар саны | 19 689 597 | ||||||||||
| 67,31 % ▲ +2,8 | |||||||||||
| Жарамды дауыстар саны | 9 430 274 | ||||||||||
.jpg){kind=small}
|
Кароль Навроцкий – Тәуелсіз | ||||||||||
| 1-айналымдағы дауыс | 5 790 804 | ||||||||||
| 29,54 % | |||||||||||
| 2-айналымдағы дауыс | 10 606 877 | ||||||||||
| 50,89 % | |||||||||||
_(cropped).jpg){kind=small}
|
Рафал Тшасковский – Азаматтық коалиция | ||||||||||
| 1-айналымдағы дауыс | 6 147 797 | ||||||||||
| 31,36 % | ▲ +0,9 | ||||||||||
| 2-айналымдағы дауыс | 10 237 286 | ||||||||||
| 49,11 % | |||||||||||
|
Славомир Ментцен – Жаңа үміт | ||||||||||
| 1-айналымдағы дауыс | 2 902 448 | ||||||||||
| 14,81 % | |||||||||||
.jpg){kind=small}
|
Гжегож Браун – Поляк тәжінің конфедерациясы | ||||||||||
| 1-айналымдағы дауыс | 1 242 917 | ||||||||||
| 6,34 % | |||||||||||
| Дауыстарды аумақтар бойынша бөлу | |||||||||||
| |||||||||||
| Польша Президенті | |||||||||||
| Босатушы | Сайланған | ||||||||||
| Анджей Дуда Құқық пен әділет |
Кароль Навроцкий Партиясыз | ||||||||||
өңдеу  |
|||||||||||
2025 жылғы 18 мамырда Польша президентінің сайлануы басталды. Екі мерзім қызмет еткен ізашар президент Анджей Дуда Польша Конституциясына сәйкес қайта сайлауға түсуге құқылы емес болды.
Сайлаудың тұңғыш айналымында еш үміткер де дауыстың 50% жинай алмады да, 1 маусымда оның екінші айналымы өтті. Ақыр аяғында жаңа президент болып Кароль Навроцкий жеңді.
Сайлау жүйесі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Президент екі деңгейлі жүйе бойынша сайланады: егер кандидаттардың ешқайсысы бірінші айналымда 50%-дан астам дауыс жинамаса, екі кандидат арасында және т.б. ең көп дауыс жинағандар арасында екінші айналым өткізіледі. Президенттер бес жылдық мерзімге сайланады және бір рет қайта сайлануы мүмкін. Польша Конституциясының №128 бабына сәйкес, президенттік сайлау жұмыс істеп тұрған президенттің мерзімі аяқталғанға дейін 75 күннен кешіктірілмей демалыс күні өтуге міндетті (әскери немесе төтенше жағдай енгізілген жағдайда, қазіргі президенттің мерзімі ұзартылады).[1] Президент Анджей Дуданың екінші мерзімі 2025 жылғы 6 тамызда аяқталады, сондықтан сайлау 2025 жылдың 28 сәуірінен 23 мамырына дейін өтуі керек. 2025 жылғы 15 қаңтарда Сеймнің Маршалы (спикері) Шимон Холовня президенттік сайлаудың бірінші турын 2025 жылғы 18 мамырға белгіледі.[2] Президент бірінші айналымды сайланбағандықтан, екінші айналым 1 маусымда өтеді.[3]
Үміткерлері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]| Кандидат | Науқаны | Ұраны | Мамандығы | Ақпараты | Ұсыну субъектісі | |
|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg) Артур Бартошевич 18 қаңтар 1974 ж.т. (65 жаста) |
 |
«Ауру уақытта сау ақыл» (пол. Zdrowy rozsądek na chore czasy) | Экономист | Варшава экономика мектебі оқытушысы | Тәуелсіз кандидат | |
 Магдалена Беят[4] 11 қаңтар 1982 ж.т. (43 жаста) |
 |
«Бізді көбірек біріктіреді» (пол. Łączy nas więcej) | Аудармашы | Сенатының вице-маршалы (2023 жылдан) XI шақырылымдағы Сенатының мүшесі (2023 жылдан) IX сайланған Сейм депутаты (2019-2023) |
Солшылар | |
| Гжегож Браун[5] 11 наурыз 1967 ж.т. (58 жаста) |
 |
«Мұнда Польша» (пол. Tu jest Polska) | Режиссер | X сайланған Еуропалық парламент депутаты (2024 жылдан бастап) IX және X сайланған Сейм депутаты (2019-2024) |
Поляк тәжі конфедерациясы Жаңа оңшылдар конгресі, Нағыз Еуропа үшін қозғалыс және PolExit және KORWiN партиялары қолдады | |
.jpg) Шимон Холовня[6] 3 қыркүйек 1976 ж.т. (48 жаста) |
 |
«Бұл адамдар бәрінен де маңызды; Бейбіт уақыттың президенті» (пол. To ludzie są najważniejsi; Prezydent pokoju) | Журналист және тележүргізуші | Сейм маршалы (2023 жылдан бастап) X сайланған Сейм депутаты (2023 жылдан бастап) «Польша 2050» партиясының төрағасы 2020 жылғы сайлауға үміткер |
Үшінші жол | |
.jpg) Марек Якубяк 30 сәуір 1959 ж.т. (66 жаста) |
 |
«Біз өмір сүрген кезде Польша әлі өлген жоқ» (пол. Jeszcze Polska nie zginęła, kiedy my żyjemy) | Кәсіпкер | VIII және X сайланған Сейм депутаты (2015-2019, 2023 жылдан бастап) 2020 жылғы сайлауға үміткер |
Достастық үшін федерация «Еркін республикашылар» қолдады | |
 Мацей Мацяк 30 тамыз 1979 ж.т. (46 жаста) |
 |
«Бізге қажет президент» (пол. Prezydent, którego potrzebujemy) | Журналист, ютубер | «Бейбітшілік пен өркендеу қозғалыстары» төрағасы | Тәуелсіз кандидат «Бейбітшілік пен өркендеу қозғалыстары» қолдады | |
| Славомир Ментцен[7] 20 қараша 1986 ж.т. (38 жаста) |
 |
«Күшті, бай Польша; мүмкін емес нәрсе жоқ» (пол. Silna, bogata Polska; Niemożliwe nie istnieje) | Кәсіпкер | X сайланған Сейм депутаты (2023 жылдан бастап) «Жаңа үміт» партиясының төрағасы |
Бостандық пен тәуелсіздік конфедерациясы | |
 Кароль Навроцкий[8] 3 наурыз 1982 ж.т. (43 жаста) |
 |
«Поляктардың жақсы өмірі; Ең алдымен Польша, ең алдымен поляктар» (пол. Dobre życie Polaków; Po pierwsze Polska, po pierwsze Polacy) | Тарихшы | Ұлттық еске алу институтының президенті | Біріккен оңшылдар «Бөлімдер алдында біріктірілген» партиясы қолдады | |
 Йоанна Сенышин[9] 1 ақпан 1949 ж.т. (76 жаста) |
 |
Экономист | IV, V және IX сайланған Сейм депутаты (2001-2009, 2019-2023) VII сайланған Еуропалық парламент депутаты (2009-2014) |
Тәуелсіз кандидат Демократиялық солшылдар қауымдастығы қолдады | ||
_01_(Stanowski_cropped).jpg) Кшиштоф Становский 21 шілде 1982 ж.т. (42 жаста) |
 |
«Алға, Польша!;
Нөл нақтылықтар» (пол. Vamos Polska!; Zero Konkretów) |
Журналист, ютубер | KTS Weszło футбол клубының иесі KTS Weszło | Тәуелсіз кандидат | |
| Рафал Тшасковский[10][11] 17 қаңтар 1972 ж.т. (53 жаста) |
 |
«Бүкіл Польша алға!; Бүкіл Польша жеңеді!» (пол. Cała Polska naprzód!; Wygra cała Polska!) | Лингвист | Варшава президенті (2018 жылдан бастап) VIII сайланған Сейм депутаты (2015-2028) Әкімшілік және цифрландыру министрі (2013-2014) VII сайланған Еуропалық парламент депутаты (2009-2013) 2020 жылғы сайлауға үміткер |
Азаматтық коалиция Демократиялық партия қолдады | |
 Марек Вох[12] 17 желтоқсан 1978 ж.т. (46 жаста) |
 |
жетіспейді | Заңгер | «Жергілікті өзін-өзі басқарудың партиясыз белсенділері» төрағасы | Жергілікті өзін-өзі басқарудың партиясыз белсенділері Еңбек партиясы, «Славян одағы» и «Социал балама» қолдады | |
 Адриан Зандберг[13] 4 желтоқсан 1979 ж.т. (45 жаста) |
 |
Сіздің жағыңызда» (пол. Po twojej stronie) | Бағдарламашы | IX және X сайланған Сейм депутаты (2019 жылдан бастап) | «Бірге» партиясы | |
Сауалнамалары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Бірінші айналым
[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Рафал Тшасковский, Кароль Навроцкий, Славомир Ментцен, Шимон Холовня, Магдалена Беят, Адриан Зандберг, Кшиштоф Становский, Гжегож Браун,
Марек Якубяк, Марек Вох.
Марек Якубяк, Марек Вох.
Экзитполдар нәтижелері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Екінші айналым
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Шығып қалған кандидаттардың екінші айналымда дауыс беру туралы пікірлері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]| Үміткері | Бірінші айналымдағы нәтиже | Қолдау көрсетілген кандидат | ||
|---|---|---|---|---|
| Славомир Ментцен | 2 902 412 (14,81 %) | Екі кандидатты да қолдамады, бірақ дауыс беруге шақырды[15] | ||
| Гжегож Браун | 1 242 917 (6,34 %) | Кароль Навроцкий[16] | ||
| Шимон Холовня | 978 901 (4,99 %) | Рафал Тшасковский[17] | ||
| Адриан Зандберг | 952 832 (4,86 %) | Біреуді қолдаудан бас тарту[18] | ||
| Магдалена Беят | 829 361 (4,23 %) | Рафал Тшасковский[19] | ||
| Кшиштоф Становский | 243 479 (1,24 %) | Біреуді қолдаудан бас тарту | ||
| Йоанна Сенышин | 214 198 (1,09 %) | Рафал Тшасковский[20] | ||
| Марек Якубяк | 150 698 (0,77 %) | Кароль Навроцкий[21] | ||
| Артур Бартошевич | 95 640 (0,49 %) | Кароль Навроцкий[22] | ||
| Мацей Мацяк | 36 371 (0,19 %) | Екінші айналымда дауыс бермеуге шақырды[23] | ||
| Марек Вох | 18 338 (0,09 %) | Кароль Навроцкий[24] | ||
Экзитполдардың нәтижелері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]100 % хаттамаларды өңдегеннен кейінгі нәтижелер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Нәтижелері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]| Үміткер | Ұсыну субъектісі | Бірінші айналым | Екінші айналым | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Дауыстар | % | Дауыстар | % | |||
| Кароль Навроцкий | Біріккен оңшылдар | 5 790 804 | 29,54 | 10 606 877 | 50,89 | |
| Рафал Тшасковский | Азаматтық коалиция | 6 147 797 | 31,36 | 10 237 286 | 49,11 | |
| Славомир Ментцен | Бостандық пен тәуелсіздік конфедерациясы | 2 902 448 | 14,81 | |||
| Гжегож Браун | Поляк тәжі конфедерациясы | 1 242 917 | 6,34 | |||
| Шимон Холовня | Үшінші жол | 978 901 | 4,99 | |||
| Адриан Зандберг | «Бірге» партиясы | 952 832 | 4,86 | |||
| Магдалена Беят | Солшылар | 829 361 | 4,23 | |||
| Кшиштоф Становский | Тәуелсіз кандидат | 243 479 | 1,24 | |||
| Йоанна Сенышин | Тәуелсіз кандидат | 214 198 | 1,09 | |||
| Марек Якубяк | Достастық үшін федерация | 150 698 | 0,77 | |||
| Артур Бартошевич | Тәуелсіз кандидат | 95 640 | 0,49 | |||
| Мацей Мацяк | Тәуелсіз кандидат | 36 371 | 0,19 | |||
| Марек Вох | Жергілікті өзін-өзі басқарудың партиясыз белсенділері | 18 338 | 0,09 | |||
| Жарамды бюллетеньдер | 19 603 784 | 99,56 | ||||
| Жарамсыз бюллетеньдер | 85 813 | 0,44 | ||||
| Барлығы бюллетеньдер | 19 689 597 | 100,00 | 100,00 | |||
| Сайлаушылар келуі | 29 252 340 | 67,31 | ||||
| Дереккөз: | [28] | |||||
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Art. 128 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Үлгі:Dziennik Ustaw)
- ↑ Karolina Głodowska Marszałek Sejmu zarządził wybory. Start kampanii wyborczej. interia.pl (15 stycznia 2025). Тексерілді, 17 қаңтар 2025.
- ↑ Marszałek Sejmu ogłosił datę wyborów prezydenckich (поляк), Polska Agencja Prasowa (8 қаңтар 2025). Тексерілді 12 қаңтардың 2025.
- ↑ Znamy kandydatkę Lewicy w wyborach. Wybrana przez aklamację. onet.pl (15 желтоқсан 2024). Тексерілді, 15 желтоқсан 2024.
- ↑ Justyna Lasota-Krawczyk Braun wystartuje w wyborach prezydenckich. "Z Bożą i ludzką pomocą" (поляк). Wirtualna Polska (15 қаңтар 2025). Тексерілді, 15 қаңтар 2025.
- ↑ Szymon Hołownia ogłosił swój start w wyborach prezydenckich. Тексерілді, 13 қараша 2024.
- ↑ Konfederacja wybrała kandydata na fotel prezydenta (поляк) (13 тамыз 2024). Тексерілді, 13 тамыз 2024.
- ↑ Stępień, Marta Kandydat PiS na prezydenta. Ogłoszono decyzję (поляк). PolsatNews.pl (24 қараша 2024). Тексерілді, 24 қараша 2024.
- ↑ #wybory 2025 #wyboryprezydenckie #WyboryPrezydenckie2025 #prezydentsenyszyn.
- ↑ S.A, Telewizja Polska Polish foreign minister and Warsaw mayor compete for presidential nomination (поляк).
- ↑ Radosław Sikorski kontra Rafał Trzaskowski. Wiemy, kto wygrał prawybory w KO (поляк) (23 November 2024).
- ↑ Nowy kandydat ogłosił, że zawalczy o prezydenturę. Kim jest Marek Woch? (поляк). Polsat News (14 желтоқсан 2024). Тексерілді, 15 қаңтар 2025.
- ↑ Adrian Zandberg kolejnym kandydatem na prezydenta. Jest gotów "szarpać się z tym koniem". TVN24 (11 қаңтар 2025). Тексерілді, 15 қаңтар 2025.
- ↑ Wybory prezydenckie. Znamy wyniki exit poll. Jarosław Kaczyński zabrał głos - Wiadomości
- ↑ Sławomir Mentzen Trzaskowski czy Nawrocki? (28 мамыр 2025).
- ↑ Braun poparł Nawrockiego. Jest deklaracja. wp.pl (29 maja 2025). Тексерілді, 29 мамыр 2025.
- ↑ Szymon Hołownia z jasną deklaracją o poparciu w II turze wyborów (19 мамыр 2025).
- ↑ Adrian Zandberg o II turze. Jasna deklaracja w sprawie poparcia już padła (19 мамыр 2025).
- ↑ Magdalena Biejat wyjaśnia, co z udzieleniem poparcia w drugiej turze. "Do tego zachęcam wyborców Lewicy" (20 мамыр 2025).
- ↑ Niech czerwone korale powędrują do Pałacu Prezydenckiego”. Senyszyn z podarunkiem dla Trzaskowskiej (25 мамыр 2025).
- ↑ "Sprawa oczywista". Jakubiak po ogłoszeniu wyników: Od początku o tym mówię (19 мамыр 2025).
- ↑ Artur Bartoszewicz poparł Karola Nawrockiego. "Rafał Trzaskowski jest dla mnie kandydatem, którego nie jestem w stanie zaakceptować".
- ↑ Мачей Мачак Мачей Мачак: стратегия голосования во втором туре (поляк).
- ↑ News, Polsat Rywal z I tury poparł Nawrockiego. "Od zera do bohatera" (поляк) (28 мамыр 2025).
- ↑ Wybory prezydenckie 2025: Jakie są wyniki? Jest exit poll - rp.pl
- ↑ Wybory prezydenckie 2025: Jakie są wyniki? Jest exit poll - rp.pl
- ↑ [1]
- ↑ Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w 2025 r. (поляк). Тексерілді, 19 мамыр 2025.