Пьезоэлемент

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Пьезоэлемент - ток өткізгіш үлдір, пластина сияқты электродтары бар белгілі геометриялық пішіндегі (өзекше, пластина, диск, цилиндр және т.б.) пьезоэлектрлік заттан жасалған бөлшек. Пьезоэлемент электродтары оның бетімен түйістіріліп жасалады немесе бетіне жақын орналастырылады. Пьезоэлемент — пьезоэлектрлік түрлендіргіш немесе басқа пьезоэлектрлік құрылғылардың негізгі элементі.

Пьезоэлемент электродтарынан электр заряды алынады (тура пьезоэлектрлік құбылыста) немесе оларға кернеу беріледі (кері пьезоэлектрлік қүбылыста). Пьезоэлемент пьезокристалдан кесіп алынғанда немесе пьезокерамикадан жасалганда, механикалық күштер мен электр өрісінің өзара бағыт-бағдары (ориентациясы) қалыпты механикалық тербелістердің белгілі түрі мен жиілігін немесе оптималды электр сигналын алуды қамтамасыз етуі қажет.

p-/-n-диод — шалаөткізпш кристалдың жақсы өткізетін р-п аймақтары арасында, оның өзіндік өткізгіштігіне жақын (г-аймағы) төмен өткізгіштігі жене жеткілікті ені барбазалық аймағының болуымен, кәдімгі р-п құрылымынан ерекшеленетін р-і-п құрылымды шалаөткізгіш диод. Осы диодты кернеуге тікелей қосқанда кірме атомдары көп п және р аймақтарынан электрондар мен кемтікгердің қосақталган инжекциясы база кедергісінің модуляциясына әкеледі (яғни, тура ток өскенде кедергінің бірнеше Ом-ға және одан кіші мәнге дейін кішіреюіне).

Кері қосылыста берілген кернеу і аймағына түседі де, онда күшті электр өрісін тудырады. Заряд тасымалдаушылар осы өріспен база аймағынан "күштеп тартылып" алынып, ажырап-қосылу режімінде р-n-құрылымы негізіндегі диодтарға қарағанда р-і-п диодтың жоғары шапшаңдығын қамтамасыз етеді (релаксация уақыты Ю-10 с-қа жетеді). Сонымен қатар p аймағының болуынан осы диодтардың ойып-тесілу кернеуінің мәні үлкен және зиянды сыйымдылығының мәні кіші болады. р-і-п диоды жоғары вольтты токтарды түзеткіш диодтар, ажыратып-қосқыш және шектегіш ӨЖЖ диодтар, толқынды-ұшпалы диодтар, фотодиодтар, ШӨ детекторлар және т.б. ретінде кеңінен қолданылады.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Электроника, радиотехника және байланыс. — Алматы: «Мектеп» баспасы, 2007 ISBN 9965-36-448-6