Ресей мемлекеттік көне актілер архиві

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Ресей мемлекеттік көне актілер архиві[1] — Ресей Федерациясындағы көне құжаттар жинақталған тарихи мұрағаттық ғылыми мекеме. Мәскеу қ-нда орналасқан. Сыртқы істер мин-нің Мәскеудегі Бас архивінің (1724 жылдан жұмыс істеген), Әділет мин-нің Мәскеудегі архивінің (1852 ж. құрылған), Мемлекеттік архивтің (1834 ж. құрылған), Мәскеудегі императорлық сарай архивінің (1869 ж. құрылған) және бірқатар шіркеулер мен монастырьлар архивтерінің біріктірілуі негізінде 1925 ж. құрылған. Алғашында РКФСР Орт. тарих архивінің ескі құжаттарды сақтайтын бөлімі, 1931 ж. Феодалдық-басыбайлылық дәуірдің мемл. архиві, 1941 ж. Орт. көне актілер архиві, 1993 ж. РМКАА аталды. Онда 11 ғ-дан 19 ғ-ға дейінгі кезеңге қатысты 4 млн-ға жуық істі құрайтын құжаттар жинақталған. Бұл құжаттардың басым көпшілігі патшалық Ресейдің ішкі және сыртқы саясатына, православ. шіркеулердің қызметіне, мәдени өміріне қатысты. Олардың арасында орыс патшасы Феодор Ивановичтің 1595 ж. Тәуекел ханға жолдаған грамотасы, Сібір губернаторы М.П. Гагариннің 1716 ж. қазақ билеушілеріне қалмақтарға қарсы бірлесіп күресу жөніндегі ұсынысы, 1718 ж. Іайып ханның Петр І-ге жолдаған хаты, 1741 ж. Әбілқайыр хан мен Сібір губернаторы П.Бутурлиннің тұтқындар алмасу жөнінде жүргізген келісімі, 1758 ж. Абылай сұлтанның Сібір шекарасына шабуыл жасау ниеті туралы Сібір губернаторы В.Соймоновтың орт. билік орындарына түсірген мәлімдемесі, Орынбор губернаторы И.А. Рейндроптың 1772 ж. Жайық казактарының көтерілуіне байланысты Нұралы ханға жіберген үндеухаты, т.б. көптеген құжаттар бар. Архив қорларының құжаттары 17 — 18 ғ-лар кезіндегі қазақ-орыс, қазақ-қалмақ, қазақ-башқұрт, қазақ-татар қарым-қатынасын, қазақтардың Орт. Азиядағы Қоқан, Хиуа хандықтарымен, Бұхар әмірлігімен және Шығ. Түркістанмен жүргізген сауда байланыстарын зерттеуде маңызы зор.

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Қазақ энциклопедиясы