Рүстем – дастан

Рүстем-Дастан парсы ақыны Ә.Фирдаусидың «Шаһнама» эпопеясы негізінде Т.Ізтілеуов жырлаған дастан. Ақын мұнан бұрын «Шаһнама» тақырыбында «Самұрық», «Дарапнама», «Әшкәбус» дастандарын жазған. 1934 жылы Фирдаусидің 1000 жылдық мерейтойы тұсында «Шаһнаманы» қазақ тіліне аудару ісі халық ақыны Ізтілеуұлына жүктелген. Дастанның көлемі 24 мың жол, 30 тараудан тұрады, 11 буынды қара өлең үлгісінде жазылған, 7 – 8 буын жыр үлгісі де кездеседі. Дүниежүзілік әдебиетте жоғары бағаланатын «Рүстем-Дастан» қазақ танымына мейлінше жақын етіп жырланған, ол арғы-бергі ертегі-аңыз оқиғаларға толы. Шығарма қазақтың батырлық жырларына өте ұқсас, онда қазақтың салт-дәстүр, әдет-ғұрыптары, наным-сенімдері, тұрақты сөз тіркестері, туыстық атаулар мол кездеседі. Дастанның үлкен бір бөлігі М.Әуезовтің алғы сөзімен 1961 жылы басылып шықты. «Жәмшитнама» (12 мың жол) және «Дарапнама» (4 мың жол) бөлімдерімен толықтырылған нұсқасы 2004 жылы «Шаһнама. Рүстем – Дастан» деген атпен жарық көрді.

Сілтемелер

Қазақ энциклопедиясы