Санмаринолықтар
| Санмариндер | |
| итал. sammarinese | |
 | |
| Бүкіл халықтың саны | |
|---|---|
|
32 000 | |
| Ең көп таралған аймақтар | |
 Сан-Марино |
26 000 |
 Италия |
12 000 |
| Тілдері | |
| Діні | |
Санмариндер (итал. sammarinese) — Сан-Мариноның негізгі халқы. Халық саны 26 мыңға жуық адамды құрайды. (2013 ж., бағалау), шамамен 12 мың адам Италияда, Францияда және т.б.елдерде тұрады.[1]
Тілі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Олар италиян тілінде және итальян тілінің романьол диалектісінде сөйлейді.[2]
Діні
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дінге сенушілер - католиктер.[3]
Кәсібі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Сан-Марино экономикасы өз тарихында ауыл шаруашылығына негізделген. Қолайлы климат пен табиғи жағдайлар шаруашылықтың дәстүрлі салаларының (мал шаруашылығы, шарап жасау, астық шаруашылығы) дамуына ықпал етті. Сан-Маринода құрылыс материалдарының өндірісі де дамыған. Деректерге сүйенсек, Сан-Мариноның негізгі сыртқы сауда серіктесі елге азық-түлік пен ауыр өнеркәсіп өнімдері импортталатын Италия болды. Халық тұтынатын тауарлар шығаратын шағын кәсіпорындардың ел экономикасына ықпалы аз болды.
Сан-Маринодағы ең танымал халық қолөнерінің бірі - керамика өндірісі. Сан-Маринодан шыққан керамикалық бұйымдар көбінесе үйлердің интерьерін безендіреді және туристер үшін танымал кәдесый болып табылады. Тағы бір дәстүрлі халық қолөнері - кесте тігу. Жергілікті әйелдер матаға әртүрлі өрнектерді шебер кестелеп, таңғажайып туындылар мен киімдер жасайды. Сонымен қатар, Сан-Марино халқы былғары бұйымдарын, жиһаздарды, зергерлік бұйымдарды және т.б. өндірумен айналысады.[4]
Тұрмыс салты
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Сан-Марино мәдениетінің негізгі аспектілерінің бірі - үлкендерге құрмет. Көбінесе қарт отбасы мүшелерінің мәртебесі жоғары және білімі мен тәжірибесі үшін құрметке ие. Дәстүр бойынша отбасылар отбасылық түскі астарды бағалайды, мұнда барлығы жаңалықтармен бөлісіп, бірге уақыт өткізеді.
Дәстүрлі киімдері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Сан-Марино халқының ұлттық киімдері дәстүрлі элементтер мен өрнектердің жарқын және түрлі-түсті үйлесімі болып табылады. Олар осы елдің бай мұрасын және оның тарихи өткенін көрсетеді. Сан-Марино тұрғындарының ұлттық киімінің ең танымал элементтерінің бірі - дәстүрлі бас киімі - кең жиегі бар қалпақ. Ол түрлі-түсті ленталармен және кестелермен безендірілген.
Ұлттық киімге дәстүрлі кестеленген көйлек пен белдемше немесе шалбар да кіреді. Бұл элементтер көбінесе Сан-Мариноның ұлттық рәміздерін көрсететін жарқын өрнектермен және оюлармен безендірілген. Әйелдер костюмінде бағалы металдардан жасалған және асыл тастармен безендірілген білезіктер, алқалар мен сырғалар сияқты дәстүрлі зергерлік бұйымдар да бар.[5]
Дәстүрлі тағамдары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Сан-Марино халқының дәстүрлі тағамдары итальяндық және жерорта теңізі аспаздық дәстүрлерінің бірегей үйлесімі болып табылады, бұл шағын еуропалық елдің бай тарихы мен мәдениетін көрсетеді.
Сан-Марино асханасының ең танымал тағамдарының бірі - тортеллини - әдетте сорпада немесе кремді соуспен бірге берілетін жұқа дөңгелек тұшпара. Тағы бір танымал тағамы - пиадина, ірімшік немесе зәйтүн майы сияқты әртүрлі салмалармен жиі ұсынылатын жалпақ нан. Басқа дәстүрлі Сан-Марино тағамдарына жабайы қоянның бұқтырылған еті, фешенга - гриль шошқа еті және кальмар сияқты әртүрлі теңіз өнімдері кіреді. Итальяндық шұжық пен ірімшік қосылған бутербродтар, сондай-ақ итальяндық пиццаның әртүрлі түрлері танымал.
Сан-Марино сонымен қатар өзінің десерттерімен танымал, олардың арасында канноли ерекше танымал - қытырлақ қамырдан және тәтті рикота кремінен жасалған дәстүрлі итальяндық тәттілер. Тағы бір атақты десерт - тирами су, савоярди, кофеден және маскарпонеден жасалған тәтті десерт. Сан-Марино асханасының маңызды элементі шараптың әртүрлі түрлері болып табылады. Сан-Марино Сантини және Сан-Марино Корнакия сияқты қызыл және ақ шараптарды өндіруге маманданған.[6]
Фольклоры
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Сан-Марино халқының фольклорында осы халықтың тарихы мен мәдениетін көрсететін әртүрлі дәстүрлер, әдет-ғұрыптар мен аңыздар бар. Сан-Маринодағы ең танымал дәстүрлердің бірі - елдің Ұлттық күні - Әулие Марин күнін тойлау. Бұл күні қала көшелерінде шерулер, концерттер мен дәстүрлі мерекелік шаралар өткізіліп, түрлі халықтық ойындар мен салт-дәстүрлер ұйымдастырылады.
Сан-Марино фольклорының тағы бір маңызды элементі - оның халық әндері мен билері. Сан-Маринодағы би - бұл жай ғана ойын-сауық емес, оның мәдениеті мен дәстүрін сақтау тәсілі. Халық жырларында батырлар мен өткен күндердің оқиғалары жиі айтылады, ал билер ел халқының жігерлі жігері мен қуанышын жеткізеді. Сонымен қатар, Сан-Марино фольклорында көптеген жылдар бойы ауызша айтылып келе жатқан әртүрлі аңыздар мен мифтер бар. Олардың кейбірі елдің орман-тоғайын, тауын мекендеген тылсым жаратылыстар туралы айтса, енді бірі азаттық пен тәуелсіздік үшін күрескен кешегі батырлар туралы баяндайды.[7]
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Үлкен Ресей энциклопедиясы 2004–2017. Тексерілді, 4 наурыз 2025.
- ↑ Санмариндер. Тексерілді, 4 наурыз 2025.
- ↑ Әлем халықтары/Санмариндер. Тексерілді, 4 наурыз 2025.
- ↑ Сан-Марино / Әлемдік экономика контекстіндегі ұлттық экономика. Тексерілді, 5 наурыз 2025.
- ↑ Дәстүрлі киімдері. Тексерілді, 5 наурыз 2025.
- ↑ Дәстүрлі тағамдары. Тексерілді, 5 наурыз 2025.
- ↑ Әдет-ғұрыптар мен дәстүрлер. Фольклор. Тексерілді, 5 наурыз 2025.
