Сарациндер
Сарациндер (лат. Saraceni, көне грекше: Σαρακηνοί — «шығыс адамдары» ← араб.: شرق, шаркон — «шығыс») — орта ғасырларда Еуропада ислам мәдениетінің өкілдерін білдіретін термин. Бұл атау бастапқыда араб тайпаларын, кейінірек исламды қабылдаған халықтарды қамтыды. Сарациндер көбінесе христиан әлемі үшін жау болып саналатын, әскери және саяси күш ретінде танылды.
Тарихы
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Сарациндердің тарихы VII ғасырда арабтардың исламды қабылдауымен басталады. Мұсылман империясының экспансиясы кезінде арабтар, әсіресе Омейядтар мен Аббасидтер әулеттері, Азия, Африка және Европаның көп бөлігінде әскери жеңістерге жетті. Олар Испания, Солтүстік Африка және Сицилия сияқты жерлерді жаулап алып, ислам мәдениетін таратты.
Орта ғасырларда сарациндер Испанияда, Италияның оңтүстігінде және Францияның оңтүстік бөлігінде маңызды рөл атқарды. Мысалы, Испанияда сарациндер Андалусияда мәдени және ғылыми дамуға ықпал етті, бұл кезеңде ислам мәдениеті мен ғылымы гүлденді.
Сарациндер мәдениеті
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Сарациндер мәдениеті ғылым, философия, сәулет және өнер салаларында үлкен жетістіктерге жетті. Олар математиканы, астрономия мен медицинаны дамытты. Ислам мәдениетінің бұл элементтері орта ғасырлардағы Еуропада қайта өрлеу кезеңінің басталуына ықпал етті.
Сарациндер сәулетінде де айтарлықтай жетістіктерге жетті. Мысалы, араб стильіндегі мешіттер мен сарайлар, сондай-ақ араб алфавиті негізіндегі жазулар, кейінгі мәдениеттердің дамуына әсер етті.
Сарациндер мен Еуропалық мемлекеттер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Сарациндер мен Еуропа мемлекеттері арасындағы қарым-қатынастар күрделі болды. Крест жорықтары (XI-XIII ғасырлар) кезінде сарациндер мен христиан әскерлері арасындағы жанжалдар мен қақтығыстар орын алды. Бұл соғыстар екі тараптың арасындағы мәдени және саяси қарым-қатынастарды тереңдетті, сонымен қатар, мәдени алмасуды да тудырды.
Крест жорықтары кезінде сарациндер күшті әскери тактикасы мен әскери стратегиялары арқасында христиан әскерлеріне қарсы тұра алды. Мысалы, 1187 жылы Салах әд-Диннің әскері Хаттин шайқасында христиан күштерін жеңіп, Иерусалимді қайтарып алды.