Сауыр-Жарма мыс кенді белдеуі
Сауыр-Жарма мыс кенді белдеуі – Шығыс Қазақстан облысы жеріндегі мыс кенді геологиялық құрылым. Оңтүстік-шығыста Сауыр, Маңырақ тауларынан бастап, Шар өзенінің алабы арқылы солтүстік-батыстағы Дегелең тауларына дейін созылған. Ұзындығы 450-500 км, ені 30-80 км.
Геологиялық құрылымы, құрамы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Геологиялық тұрғыдан алғанда Сауыр-Жарма мыс кенді белдеуі Шыңғыс-Тарбағатай каледонидтерімен терең жарылыс арқылы шектесетін Зайсан геосинклиналь жүйесінің оңтүстік–батыс қанаты болып саналады. Мұнда жоғарғы палеозойдың шөгінді-вулкантекті жыныстары, гранитоидтар, негізді және ультранегізді интрузиялар тараған герцин тектогенезінің сауыр фазасымен байланысты түзілген андезит, дацит, липарит құрамды эффузиялық жыныстары мен гранитоид интрузиялары бір тұтас орогендік-вулкандық белдеу құрайды. Белдеудегі гранитоидтарда мыс порфирлі (Қызылқайың, Кенсай), негіз құрамды интрузияларда никелді мыс (Мақсұт), гипербазиттердің үгілу қыртысында силикаттық никель (Горностай т.б. ) кендері тараған. Мыс-порфирлі және никелді мыс кендерінің келешегі зор.[1]
Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]
- ↑ Қазақ совет энциклопедиясы 1976 жыл. / М.Қ.Қаратаев
|
Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз. Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет. |