Саяқ кенді ауданы
Саяқ кенді ауданы – Қарағанды облысында Балқаш қаласынан шығысқа қарай 200 км жерде, Балқаш – Саяқ – Ақтоғай темір жолының бойында орналасқан кенді өңір. Кен орны 1930 жылы ашылып, кен өндіру жұмыстары 1970 жылы басталған.
Геологиялық құрылымы[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Саяқ кенді ауданы батыс, солтүстік-батыс бағытта 60 км-ге созылған, ені 40 км болатын Саяқ грабен-синклин құрылымында орналасқан. Кенді өңір тас көмірдің карбонатты-терригендік шөгінділерінен құралған, олардың ұзындығы 30 – 40 км-дей, қалыңдығы 4000 м. Кентас денелері интрузивтер мен карбонатты шөгінділер жапсарындағы әктастар есебінен түзілген скарндармен байланысады. Олар қабатты, линза, баған және күрделі пішінді келеді.
Сипаты[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Саяқ кенді ауданы бір-бірінен алшақ орналасқан Саяқ І, ІІ, ІІІ, ІV, Тастау, Молдыбай, Жамбас, Берқара, Жұмбақ, Үміт, т.б. кен орындарын біріктіреді. Кентасының сапасы жоғары. Кен орындарының негізгі өнеркәсіптік құндылығы скарндағы алтын-молибден-мыс ассоциациясымен байланысты.
Минералдары[өңдеу | қайнарын өңдеу]
Басты минералдары: борнит, халькопирит, буланжерит, арсенопирит, кобальтин, молибденит, т.б. Өндірістік мәні бар металдары: мыс (10 – 15%), молибден (0,01 – 1%), кобальт (0,151%), алтын (орташа 7,8 г/т), т.б. Кентас ашық кеніш арқылы өндіріледі. Ауданның кен орындары «Балқашмыс» кәсіпорнының шикізат базасы болып табылады. [1]