Седанг
Седанг | |
Xơ đăng | |
Бүкіл халықтың саны | |
---|---|
127 000 | |
Ең көп таралған аймақтар | |
Тілдері | |
Діні | |
дәстүрлі сенімдер |
Седанг - Вьетнамдағы халық.[1][2] Зялай, Контум, Даклак, Куангнай, Биндин, Куангнгай провинцияларында тұрады. Саны-127 мың адам (1999 ж.).Олар үш топқа бөлінеді: седангтар, халанг және хазонг. Седанг құрамына олармен ассимиляцияланған ронгаоның бір бөлігі кіреді.[3]
Тілі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Тілі – аустроазиялық тілдер отбасының мон-кхмер тармағының бахнар тобының седан тілі.[4]
Діні
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Дінге сенушілердің діни наным-сенімдері: дәстүрлі сенімдер.[5]
Кәсібі
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Негізгі кәсібі – егіншілік (күріш, тары, жүгері, маниок, тәтті картоп), мал шаруашылығы (буйвол, шошқа, піл, құс шаруашылығы), аңшылық, балық аулау, жабайы пілдерді қолға үйрету. Қолөнерден ұсталық, тоқымашылық, бамбуктан тоқу дамыған. Темір өндіру ерекше рөл атқарады.[6]
Тұрмыс салты
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Туыстық қатынас патрилинейлік, яғни әке жағынан, бірақ әйелдің қоғамдағы жағдайы жоғары. Патриархалдық құлдық белгілі болды. Дәстүрлі культтер - ата-бабалар рухына табыну. Су, от және т.б. мерекелерді өткізеді.
Елді мекендері мен дәстүрлі баспаналары
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Олар көп балалы отбасыларда ұзын қадалы үйлерде тұрды. Әр ауылда қадалы, алты қырлы, шатыры бар ерлер үйі (ронг) бар.[7]
Дәстүрлі киімдері
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Киімнің негізі - денені жартылай жауып тұратын мата кесіндісі, өсімдік қабықтарынан жасалған киімдері белгілі. Киім негізі - белдік, әйелдерде сарафан түріндегі шапандар бар.[8]
Фольклоры
[өңдеу | қайнарын өңдеу]Седанглардың халық әндерінің жанрлары өте алуан түрлі. Олардың ішінде ең танымалы - ұлдар мен қыздар арасындағы диалогтық ән. Бесік жырлары өте нәзік және үйлесімді, ең танымал музыкалық аспаптары - гонгтар. Жергілікті тұрғындар гонгтарды өз ұлтының белгісі деп санайды.[9]
Сілтеме
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- Ортаққорда бұған қатысты медиафайлдар бар: Седанг
Дереккөздер
[өңдеу | қайнарын өңдеу]- ↑ Седанг сөзінің мағынасы. Тексерілді, 5 қараша 2024.
- ↑ Седанг. Тексерілді, 5 қараша 2024.
- ↑ Седанг. Тексерілді, 5 қараша 2024.
- ↑ Седанг. Тексерілді, 5 қараша 2024.
- ↑ Қазіргі заман энциклопедиясы. Тексерілді, 5 қараша 2024.
- ↑ Әлем халықтары/Седанг. Тексерілді, 5 қараша 2024.
- ↑ В.А.Тишков Дүние жүзіндегі халықтар мен діндер. Энциклопедия. — Москва: Үлкен Ресей энциклопедиясы, 1999. — Б. 476. — 930 б. — 100 000 таралым. — ISBN 5-85270-155-6.
- ↑ Седанг. Тексерілді, 5 қараша 2024.
- ↑ Седанг халқының халық әндері мен дәстүрлі музыкалық аспаптары. Тексерілді, 4 қараша 2024.