Сеңсең

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет
Навигацияға өту Іздеуге өту

Сеңсең — Марқайған қозының жүні қырқылмаған терісі осылай аталады. «Сеңсең жағалы қара ішіктің етегі далиып жатыр» (I. Жансүгіров). Сөз төркіні түркі, моңғол тілдерінен деуге біршама деректер бар. Алтай тілінің солтүстік диалектісінін бірінде саак — жүн, якуттарда сохсоқ — жүндес, моңғолша сахлаг — жүндес. Келтірілген деректердің ішінен, әсіресе, «саак» тұлғасы «сеңсең» сөзінің алғашқы түбірі, ал мағынасы «жүн» дегенді ұғындыратынын көріп отырмыз. Осы сөздің қосарланып айтылуы жүннің молдығын, көптігін білдіріп тұр. Демек, әдеби тіліміздегі «жүн-жүн», «түк-түк» қос сөзінің беретін мағынасымен тең. «Саак-саак» сөзінің әдеби тілімізде қалайша «сеңсең» тұлғасына дейін өзгергендігін қырғыз тілі арқылы-ақ дәлелдеуге болады. Оларда біздегі «сеңсең» сөзі «саксак» немесе «саңсаң» болып та айтыла береді.[1]

Дереккөздер[өңдеу | қайнарын өңдеу]

  1. Бес жүз бес сөз.— Алматы: Рауан, 1994 жыл. ISBN 5-625-02459-6