Силлиманит

Sillimanite
Sillimanite
Негізі
Санаты	Минерал
Химиялық формуласы	Al2SiO5
Strunz classification	09.AF.05
Dana classification	52.02.02a.01
Crystal symmetry	Orthorhombic (2/m 2/m 2/m)
Unit cell	a = 7.47 Å, b = 7.66 Å, c = 5.75 Å; Z=4
Ерекшеліктері
Түсі	Colorless or white to gray, also brown, yellow, yellow-green, gray-green, blue-green, blue; colorless in thin section
Кристал пішіні	Prismatic crystals, fibrous, acicular
Сингониясы	Orthorhombic - Dipyramidal
Үгітіндісі	{010} perfect
Агреттары	Splintery
Беріктігі	Tough
Моль шкаласы бойынша минерал қаттылығы	7
Streak	White
Diaphaneity	Transparent to translucent
Үлес салмағы	3.24
Оптикалық сипаты	Biaxial (+)
Refractive index	nα = 1.653 - 1.661 nβ = 1.654 - 1.670 nγ = 1.669 - 1.684
Pleochroism	Colorless to pale brown to yellow
2V angle	21 - 30°
Дереккөздер	[1][2][3]

Силлиманит [америкалық ғалым Б.Силлиманның (1779 — 1864) құрметіне аталған] — силикаттар класының андалузит тобындағы минерал. Химиялық формуласы: Al[AlSіO5], онда Al2O3 — 63,1%, SіO2 — 36,9% болады. Aлюминий Fe3+ иондарымен изоморфты алмасады (2%-ға дейін). Қоспалары: Mg, Tі, V, Lі (0,0n%); B, La, Zr, Mn, Ba (0,00n%); Cr (көбіне ізі ғана, кейде 3%-ға дейін). Ромбылық сингонияда кристалданып, ине, таяқша тәрізді кристалдар түзеді; агрегаттары түйірлі масса, жіңішке талшық түрінде болады. Түсі сұр, ашық-қоңыр, солғын-жасыл; шыныдай жылтыр, жымдастығы жетілген. Қаттылығы 6,5 — 7,5, тығыздығы 3,2 г/см3; жоғары температурада (1545ӘС) муллит пен кремнеземға айырылады. Силлиманит сазды тау жыныстарының аймақтық метаморфизм мен жоғары темп-раға шалынуынан түзіледі. Силлиманит кендері Қазақстанда Семізбұғыда, Сарыарқа туынды кварциттерінде кездеседі. Отқа және қышқылға төзімді бұйымдар жасауда қолданылады.