Соғды облысы

Облыс
Соғды облысы
тәж. Вилояти Суғд
Әкімшілігі
Кіреді	8 қала және 14 аудан
Әкімшілік орталығы	Хожант
Облыс төрағасы	Раджаббой Ахмадзода
Тарихы мен географиясы
Құрылған уақыты	27 қазан 1939
Жер аумағы	25,400 км² (3 орын)
Ірі қаласы	Хожант
Басқа ірі қалалары	Пенжакент, Истаравшан, Канибадам
Тұрғындары
Тұрғыны	2,823,900 адам (2022)(2 орын)
Тығыздығы	112,1 адам/км²
Ұлттық құрамы	тәжіктер — 84% өзбектер — 14,7% қалғандары — 1,3%
Конфессионалдық құрамы	көбінесе Суннит мұсылмандар
Сандық идентификаторлары
Аббревиатура	TJ-SU
Автомобиль коды	02

Соғды облысы (тәж. вилояти Суғд; 1939–2000 жылдары Ленинабад облысы) — Тәжікстан құрамындағы төрт облыстарының бірі. Соғды атты тарихи аймақта орналасқан бұл облыстың аумағы 25,400 шаршы километрге, және халық саны 2,707,300 адамға тең.

Соғды облысының жерінде Сырдария ағады. Бұл облыс Өзбекстанның Жызақ, Наманған, Самарқан және Ферғана облыстарымен және Қырғызстанның Ош және Баткен облыстарымен шекаралас. Бұл облыста Тәжікстан халқының 29%-ы тұрады және ол елдің ЖІӨ-сінің үштен екісін жасайды.

Этимологиясы

«Соғды» атауы тұңғыш рет «Авеста» кітабында айтылады. Бұл сөздің «қасиетті», «таза» деген мағыналары болған деген болжам бар. Қазіргі кезде ол жалпы тарихи аймақты білдіру үшін қолданылады.

Соғды облысының бұрынғы атауы Ленинабад Владимир Лениннің құрметіне аталған еді.

Тарихы

Ленинабад облысы (1939–2000)

Ленинабад облысы 1939 жылдың 27 қазанында, республиканың басқа үш тұңғыш облыстарымен (Сталинабад, Куляб және Ғарм) қатар құрылды.

Соғды облысы (2000 бастап)

2000 жылы тәуелсіз Тәжікстан үкіметі облыстың атауын Соғды тарихи аумақтың атауымен атап, ол Соғды облысы деп аталды.

Халқы

Халық саны

2021 жылғы санақ бойынша Соғды облысында 2,770 миллионнан астам адам тұрады.

Ұлттық құрамы

2014 жылғы санақ бойынша Соғды облысының ұлттық құрамы:

• Тәжіктер — 84% (1,876,218 адам)
• Өзбектер — 14,76% (329,614 адам)
• Қырғыздар — 0,58% (12896 адам)
• Орыстар — 0,4% (8890 адам)
• Татарлар — 0,12% (2600 адам)
• Түрікмендер — 0,01% (157 адам)
• Қазақтар — 0,01% (155 адам)
• Қалғандары — 0,14% (3020 адам)

Әкімшілік бөлінісі

Аудандары

№	Аудан	Тәжікше атауы	Бұрынғы атаулары	Орталығы	Ауданы (км²)	Халық саны (2020)
1	Мастчох	Мастчоҳ	Дильваржин	Бустон	1,000	128,400
2	Бабажан Ғафуров	Бобоҷон Ғафуров	Ленинабад	Ғафуров	2,700	380,500
3	Ашт	Ашт		Шайдон	2,800	168,100
4	Зафарабад	Зафаробод		Zafarobod	400	75,900
5	Спитамен	Нов	Нау (2003 дейін)	Навкат	400	141,600
6	Джабар Расулов	Ҷаббор Расулов	Пролетарск	Мехрабад	300	137,700
10	Шахристан	Шаҳристон		Шахристан	1,100	43,700
11	Деваштич	Ғончӣ	Ғончи	Ғончи (кейде Ганчи)	1,600	173,500
13	Айни	Айнӣ	Захматабад	Айни	5,200	83,600
14	Таулы Мастчо	Кӯҳистони Мастчоҳ	Далён	Мехрон	3,700	25,400

Қалалық аудандары

№	Қала	Тәжікше атауы	Бұрынғы атаулары	Ауданы (км²)	Халық саны (2020)
7	Канибадам	Конибодом		800	211,100
8	Исфара	Исфара		800	274,000
9	Истаравшан	Истаравшан	Ұра-Төбе (Уротеппа)	700	273,500
12	Пенжакент	Панҷакент		3,700	303,000
-	Хожант	Хуҷанд	Ленинабад	<100	183,600
-	Истиқлол	Истиқлол	Табошар	<100	17,900
-	Гулистон	Гулистон	Кайраккум	<100	49,200
-	Бустон	Бустон	Чкаловск	<100	36,900